Overview

Gan ystyried ymgyrchoedd diweddar Hawl i Fyw Adra, Gwrthryfel Difodiant, #MeToo a Bywydau Duon o Bwys, bydd y modiwl hwn yn archwilio enghreifftiau o lenyddiaeth Gymraeg, a ffenomenâu diwylliannol eraill megis canu poblogaidd, o’r 1960au hyd heddiw, sy’n trafod materion llosg cyfredol cenedligrwydd, hil, rhyw, rhywedd, a’r amgylchedd. Canolbwyntir yn bennaf ar destunau sy’n wrthryfelgar mewn rhyw ffordd, ac sy’n herio’r drefn a oedd, neu sydd, ohoni. Astudir testunau canonaidd yn ogystal â rhai mwy ymylol, a bydd cyfle i ddarpar-fyfyrwyr archwilio cyd-destunau gwleidyddol, cymdeithasol ac economaidd llenyddiaeth Gymraeg ddiweddar.

Byddwn yn dechrau wrth ein traed drwy astudio canu protest a llenyddiaeth wleidyddol y 1960au, a oedd ynghlwm wrth ymgyrchoedd cynnar Cymdeithas yr Iaith Gymraeg, ond byddir hefyd yn rhoi sylw i ymatebion llenyddol Cymraeg i ymgyrchoedd a brwydrau dros hawliau sifil yng ngweddill Ynysoedd Prydain, Ewrop ac UDA. Parheir i astudio llenyddiaeth sy’n portreadu ac yn ymateb i frwydr yr iaith ac ymgyrchoedd gwleidyddol eraill yng Nghymru dros y degawdau, ond rhoddir sylw helaeth hefyd i’r ymateb Cymraeg i ymgyrchoedd a safbwyntiau gwleidyddol mwy rhyngwladol a chydwladol yn ymwneud â hil, rhyw, rhywedd, rhywioldeb a’r amgylchedd, gan astudio llenyddiaethau o safbwyntiau ffeministaidd, ecofeirniadol, astudiaethau rhywedd, etc.

Assessment Strategy

Rhagorol Dangos adnabyddiaeth gadarn o gyd-destunau llenyddol, hanesyddol, gwleidyddol a chymdeithasol y cyfnod rhwng y 1960au a heddiw. Dangos dealltwriaeth gadarn o’r testunau a astudir, ynghyd â’u nodweddion llenyddol. Dangos gallu cadarn i wneud ymchwil annibynnol. Dangos gallu cadarn i grynhoi sylwadau a dadleuon pobl eraill. Dangos gallu cadarn i ymateb i farn ac i fynegi barn bersonol. Dangos gafael gadarn ar gystrawen a theithi’r Gymraeg.

Da Dangos adnabyddiaeth dda o gyd-destunau llenyddol, hanesyddol, gwleidyddol a chymdeithasol y cyfnod rhwng y 1960au a heddiw. Dangos dealltwriaeth dda o’r testunau a astudir, ynghyd â’u nodweddion llenyddol. Dangos gallu i wneud ymchwil annibynnol. Dangos gallu i grynhoi sylwadau a dadleuon pobl eraill. Dangos gallu i ymateb i farn ac i fynegi barn bersonol. Dangos gafael dda ar gystrawen a theithi’r Gymraeg.

Trothwy Dangos peth adnabyddiaeth o gyd-destunau llenyddol, hanesyddol, gwleidyddol a chymdeithasol y cyfnod rhwng y 1960au a heddiw. Dangos peth dealltwriaeth o’r testunau a astudir, ynghyd â’u nodweddion llenyddol. Dangos peth gallu i wneud ymchwil annibynnol. Dangos peth gallu i grynhoi sylwadau a dadleuon pobl eraill. Dangos peth gallu i ymateb i farn ac i fynegi barn bersonol. Dangos rhywfaint o afael ar gystrawen a theithi’r Gymraeg.

Learning Outcomes

• Amgyffred a gallu dadansoddi sut y mae gwahanol lenorion wedi mynd ati i fynegi gwahanol safbwyntiau yn eu gweithiau.

• Amgyffred prif nodweddion llenyddol, hanesyddol, gwleidyddol a chymdeithasol y cyfnod rhwng y 1960au a heddiw.

• Gallu darparu ymatebion hyderus a huawdl i wahanol fathau o destunau, gan fynegi barn bersonol.

• Meddu ar drosolwg o brif dueddiadau, datblygiadau a thestunau llenyddiaeth wleidyddol y cyfnod.