Overview

Bwriad y cwrs craidd hwn yw meithrin dealltwriaeth feirniadol o sut y bydd haneswyr ac eraill yn dehongli’r gorffennol, gan gynnwys gorffennol Cymru. Mae rhan gyntaf y cwrs yn ymwneud â’r defnydd o’r gorffennol a wneir gan haneswyr a sylwebwyr megis gwleidyddion, y ffordd y mae traddodiadau’n cael eu dyfeisio (a’u dinistrio), ac yn cyflwyno’r gwahanol ysgolion hanesyddiaethol mwyaf blaenllaw. Bydd myfyrwyr yn edrych ar y syniadau amrywiol am astudio ac ysgrifennu hanes sydd wedi datblygu dros y ddwy ganrif ddiwethaf, a thrwy hynny yn datblygu’r gallu i fynd i’r afael â’r gwahanol ddulliau y mae haneswyr proffesiynol yn eu mabwysiadu yn eu gwaith. Bydd yr ail ran yn canolbwyntio ar baratoi ar gyfer traethawd hir Hanes y drydedd flwyddyn. Bydd myfyrwyr yn dysgu sut i fynd ati yn annibynnol i lunio prosiect ymchwil gwreiddiol ar gyfer y traethawd hir. Byddant yn dewis pwnc ac yna'n trafod eu syniadau gyda goruchwyliwr. Yna bydd y myfyrwyr yn cynnal chwiliad ac adolygiad llenyddiaeth sy'n benodol i'r maes ymchwil dewisol hwn. Bydd y rhain yn cael eu trafod gyda'r goruchwyliwr.

Bydd y darlithoedd cychwynnol yn ymdrin â datblygiadau hanesyddiaeth allweddol. Bydd sesiynau diweddarach yn cynnwys y pynciau canlynol:

• Cyflwyniad eang i'r traethawd hir.
• Cyflwyniad pwnc-benodol i'r traethawd hir.
• Trafod pwnc posibl gyda goruchwyliwr.
• Canllawiau gan y goruchwyliwr ar sut i wneud chwiliad/adolygiad llenyddiaeth.
• Trafod drafft o’r adolygiad llenyddiaeth gyda'r goruchwyliwr.

Gan mai cwrs wedi’i lunio’n benodol ar gyfer myfyrwyr sy’n astudio trwy gyfrwng y Gymraeg yw hwn, gwneir pob ymdrech i gyplysu’r datblygiadau cyffredinol a drafodir â thrafodaeth ar ddehongliadau modern o hanes Cymru ac i fanteisio ar ddefnyddiau Cymraeg.

Bwriad y cwrs craidd hwn yw meithrin dealltwriaeth feirniadol o sut y bydd haneswyr ac eraill yn dehongli’r gorffennol, gan gynnwys gorffennol Cymru. Mae rhan gyntaf y cwrs yn ymwneud â’r defnydd o’r gorffennol a wneir gan haneswyr a sylwebwyr megis gwleidyddion, y ffordd y mae traddodiadau’n cael eu dyfeisio (a’u dinistrio), ac yn cyflwyno’r gwahanol ysgolion hanesyddiaethol mwyaf blaenllaw. Bydd myfyrwyr yn edrych ar y syniadau amrywiol am astudio ac ysgrifennu hanes sydd wedi datblygu dros y ddwy ganrif ddiwethaf, a thrwy hynny yn datblygu’r gallu i fynd i’r afael â’r gwahanol ddulliau y mae haneswyr proffesiynol yn eu mabwysiadu yn eu gwaith. Bydd yr ail ran yn canolbwyntio ar baratoi ar gyfer traethawd hir Hanes y drydedd flwyddyn. Bydd myfyrwyr yn dysgu sut i fynd ati yn annibynnol i lunio prosiect ymchwil gwreiddiol ar gyfer y traethawd hir. Byddant yn dewis pwnc ac yna'n trafod eu syniadau gyda goruchwyliwr. Yna bydd y myfyrwyr yn cynnal chwiliad ac adolygiad llenyddiaeth sy'n benodol i'r maes ymchwil dewisol hwn. Bydd y rhain yn cael eu trafod gyda'r goruchwyliwr.

Bydd y darlithoedd cychwynnol yn ymdrin â datblygiadau hanesyddiaeth allweddol. Bydd sesiynau diweddarach yn cynnwys y pynciau canlynol:

• Cyflwyniad eang i'r traethawd hir.
• Cyflwyniad pwnc-benodol i'r traethawd hir.
• Trafod pwnc posibl gyda goruchwyliwr.
• Canllawiau gan y goruchwyliwr ar sut i wneud chwiliad/adolygiad llenyddiaeth.
• Trafod drafft o’r adolygiad llenyddiaeth gyda'r goruchwyliwr.

Gan mai cwrs wedi’i lunio’n benodol ar gyfer myfyrwyr sy’n astudio trwy gyfrwng y Gymraeg yw hwn, gwneir pob ymdrech i gyplysu’r datblygiadau cyffredinol a drafodir â thrafodaeth ar ddehongliadau modern o hanes Cymru ac i fanteisio ar ddefnyddiau Cymraeg.

Assessment Strategy

Bydd myfyrwyr trothwy (D- [42%]) yn dangos gwybodaeth sylfaenol o rannau o leiaf o’r maes perthnasol a byddant yn gwneud ymdrechion lled llwyddiannus o leiaf i lunio dadl sy’n cydnabod y ceir gwahaniaethau mewn dehongliad hanesyddol.

Bydd myfyrwyr sydd yn perfformio yn foddhaol (C-, C, C+ [50au]) yn dangos lefel uwch o wybodaeth, a’r gallu i gyflwyno dadl gydlynol sy’n cael ei chynnal gan dystiolaeth addas am nifer o agweddau ar y testun.

Bydd myfyrwyr sy’n perfformio yn dda (B-, B, B+ [60au]) yn dangos lefel gadarn o gyrhaeddiad yn yr holl feini prawf a restrwyd yn y paragraffau uchod.

Bydd myfyrwyr sy’n perfformio’n rhagorol (A-, A, A+, A* [70au ac uwch]) yn dangos y cyrhaeddiad cadarn hwn ar draws yr holl feini prawf ynghyd â dyfnder gwybodaeth drawiadol iawn a/neu allu dadansoddol eithriadol graff.

Learning Outcomes

• Gallu i ddangos dealltwriaeth o'r modd y mae disgyblaeth hanes wedi datblygu, yn enwedig yn y degawdau diwethaf, ac ymwybyddiaeth o rai o'r gwahanol ysgolion dylanwadol o feddwl hanesyddol.

• Gallu i fyfyrio'n feirniadol wrth lunio llyfryddiaeth ac adolygiad llenyddiaeth.

• Y gallu i ddangos gwerthfawrogiad o rôl hunaniaeth fel ffactor yn ein defnydd o’r gorffennol, ac o rôl safbwyntiau o’r gorffennol mewn mudiadau gwleidyddol.

• Y gallu i gyflwyno dadleuon clir, argyhoeddiadol, wedi'u hategu gan dystiolaeth ac wedi'u cyfeirnodi am agweddau ar y cwrs mewn traethawd gradd ac wrth chwilio ac adolygu llenyddiaeth.

• Y gallu i werthuso'r gwahanol ffyrdd y gellir deall y gorffennol, ac i ba raddau y mae'n greadigaeth cenedlaethau diweddarach ac yn destun dehongliad a dadlau.