Overview

Mae mwyafrif poblogaeth y byd yn gallu siarad mwy nag un iaith. Yn y modiwl cyfrwng Cymraeg hwn byddwch yn dysgu am bobl a chymdeithasau dwyieithog ac amlieithog drwy drin a thrafod gwahanol agweddau o faes dwyieithrwydd (bilingualism).

Byddwch yn dysgu am bynciau fel sut mae plant yn dod yn ddwyieithog, sut mae dwy iaith yn bodoli o fewn cymdeithas a sut mae pobl yn cyfuno dwy iaith o fewn yr un sgwrs (cyfnewid cod, code-switching). Byddwch yn meithrin sgiliau hanfodol gan gynnwys dehongli'n feirniadol, gweithio mewn grwp a thrawsieithu.

Mae dau aseiniad i'r modiwl, sef adroddiad dadansoddi iaith a thraethawd neu "annhraethawd" ("unessay") ym maes dwyieithrwydd.

Nid oes angen cefndir mewn ieithyddiaeth arnoch chi ar gyfer cymryd y modiwl hwn gan ei fod yn addas i fyfyrwyr o unrhyw gefndir, ond mae'n enwedig o berthnasol os ydych chi'n astudio iaith, cymdeithaseg, hanes neu seicoleg.

Bydd myfyrwyr yn y modiwl hwn, yn dibynnu ar bynciau asesu, cwestiwn(cwestiynau) ymchwil a methodolegau yn cael y cyfle i ddefnyddio labordai'r adran, meddalwedd arbenigol ac adnoddau, wrth gynnal eu hasesiadau. Gall hyn gynnwys mynediad i a defnydd o; cyfleusterau labordy pwrpasol ar gyfer arbrofion, bwth ynysu sain gradd proffesiynol a gosod offer recordio o safon uchel, meddalwedd dadansoddi acwstig a ffonetig ac ystod eang o feddalwedd cydgordiant a chorpora arbenigol ar gyfer llawer o ieithoedd

Bydd myfyrwyr yn dysgu am bynciau fel: - Diffinio dwyieithrwydd - Plant dwyieithog - Dwyieithrwydd yn y gymdeithas - Dwyieithrwydd yn yr ysgol - Dysgu ail iaith fel oedolyn - Manteision (ac anfanteision) dwyieithrwydd - Cyfuno gramadeg a geiriau ieithoedd wrth siarad - Agweddau tuag at y Gymraeg a dwyieithrwydd - Dyfodol y Gymraeg yn ei chyd-destun dwyieithog

Assessment Strategy

Trothwy / Gradd D: Gafael gyfyngedig ar y prif faterion sydd yn ymwneud â dwyieithrwydd. Gallu derbyniol mewn dehongli data ieithyddol. Yn dangos gallu sylfaenol i ddadansoddi a deall pynciau ieithyddol yn eu cyd-destun, gan dynnu ar astudiaethau o’r maes ac ar brofiad personol. Yn arddangos y gallu i wneud defnydd cyfyngedig o ddehongli beirniadol er mwyn pwyso a mesur tystiolaeth wrth drafod damcaniaethau ac astudiaethau achos. Yn cyflwyno syniadau a chysyniadau perthnasol ar ffurf ysgrifenedig a llafar mewn ffordd addas ond gyfyngedig. Gallu cyffredinol ond cyfyngedig i gymharu dwyieithrwydd yn y cyd-destun Cymreig â seftyllfaoedd dwyieithog eraill mewn ffordd gytbwys.

Da / Gradd B: Gafael dda ar y prif faterion sydd yn ymwneud â dwyieithrwydd. Gallu amlwg mewn dehongli data ieithyddol. Yn dangos gallu i ddadansoddi a deall pynciau ieithyddol yn eu cyd-destun gyda chryn fanylder, gan dynnu ar astudiaethau o’r maes ac ar brofiad personol. Yn gallu gwneud defnydd rheolaidd o ddehongli beirniadol er mwyn pwyso a mesur tystiolaeth wrth drafod damcaniaethau ac astudiaethau achos. Yn cyflwyno syniadau a chysyniadau perthnasol ar ffurf ysgrifenedig a llafar mewn ffordd addas. Gallu amlwg i gymharu dwyieithrwydd yn y cyd-destun Cymreig â seftyllfaoedd dwyieithog eraill mewn ffordd gytbwys.

Ardderchog / Gradd A: Gafael ardderchog ar y prif faterion sydd yn ymwneud â dwyieithrwydd. Gallu uchel mewn dehongli data ieithyddol. Yn dangos gallu uchel i ddadansoddi a deall pynciau ieithyddol yn eu cyd-destun, gan dynnu ar astudiaethau o’r maes ac ar brofiad personol. Yn gallu gwneud defnydd deallus a chyson o ddehongli beirniadol er mwyn pwyso a mesur tystiolaeth wrth drafod damcaniaethau ac astudiaethau achos. Yn cyflwyno syniadau a chysyniadau perthnasol ar ffurf ysgrifenedig a llafar mewn ffordd eglur a deallus. Gallu uchel i gymharu dwyieithrwydd yn y cyd-destun Cymreig â seftyllfaoedd dwyieithog eraill mewn ffordd gytbwys.

Learning Outcomes

• Cynhyrchu dadl sydd yn gwerthuso pwnc mewn dwyieithrwydd drwy gyfeirio at lenyddiaeth berthnasol.

• Dadansoddi a dehongli data ieithyddol (Cymraeg a Saesneg) oddi wrth bobl ddwyieithog yn cyd-fynd â theori berthnasol.

• Esbonio a chategoreiddio cysyniadau pwysig ym maes dwyieithrwydd ar lefel uchel.

• Synthesu a dehongli llenyddiaeth ym maes dwyieithrwydd, gan gynnwys agweddau theoretig.