Overview

Yn unol â'r amcanion a nodir uchod, bydd y themau a ganlyn yn cael eu trafod:

1. Beth a ddigwyddodd rhwng 1400-1421? – Cwrs y Gwrthryfel.

2. Glyndŵr y dyn – yr arweinydd a’r arwr.

3. Rhesymau dros wrthryfel –

i Cymru’r drefedigaeth wedi 1282;

ii Cymru a thrychinebau’r bedwaredd ganrif ar ddeg;

iii Anawsterau’r Eglwys; iv Uchelwyr a gwerin.

1. Cenedligrwydd a gwleidyddiaeth ar droad y bymthegfed ganrif.

2. Propaganda a phrydyddion – y bardd yn y gymdeithas Gymreig.

3. Gwladwriaeth Gymreig y bymthegfed ganrif – breuddwyd gwrach?

4. Cynlluniau’r mudiad ar gyfer Cymru a’i phobl – Senedd, Addysg ac Eglwys

5. Cwymp y mudiad

6. Cymru wedi’r cwymp - Glyndŵr a chwedloniaeth.

Bydd astudiaeth o gasglliad o ddogfennau sy’n ymwneud â’r mudiad, ac sydd ar gael mewn llyfryn arbennig, yn rhan hanfodol o’r modiwl, gan ddadansoddi hefyd gyd-destun y testunau hyn.

Darlithoedd

1. Cyflwyniad

2. Hanes y Gwrthryfel 1: Dechreuadau

3. Hanes y Gwrthryfel 2: Uchafbwynt

4. Hanes y Gwrthryfel 3: Difancoll

5. Beirdd ac Ysbïwyr

6. Rhyfel yn y cyd-destun Ewropeaidd

7. Gwladwriaeth Gymreig?

8. Gwrthdaro a Gwleidyddiaeth ym Mhrydain y bymthegfed Ganrif

9. Genedigaeth Cymru Fodern?

(gall unhryw un o’r pynciau yma rhedeg yn hir neu cael eu haildrefnu – mae’r ddwy seiswn olaf yn caniatau hyn)

Seminarau

Ceiff manylion darllen a chwestiynau pob seminar eu rhoi blackboard

1. Cyflwyniad: Cymru’r Ddau Deithiwr Cyflwyniad i Gymru ar drothwy’r rhyfel

2. Glyndŵr a’r Uchelwyr Pwy oedd cefnogwyr Glyndŵr; achosion y gwrthryfel

3. Gwlad a Gwladychu: y Cymry a’r Saeson yng Nghymru y 14eg ganrif Beth mae’n ffynonellau’n cynnig am natur cenedligrwydd a’r rhesymau dros y gwrthryfel?

4. Cenedlaetholdeb a Hanesyddiaeth: Problemau Gyndŵr Sut mae haneswyr wedi trafod y cyfnod, a sut mae lle canolog Glyndŵr yng nghwleidyddiaeth genedlaethol Cymru yn cymhlethu astudiaeth hanesyddol?

5. Ffynonellau: cynrychioli Cymru Glyndŵr Dewis o ffynonellau i drafod, gyda ffocws ar y croniclwr ac ‘ysbïwr’ Adda o Frynbuga

6. Gwrthryfel y Werin? Ewrop a Glyndŵr Beth sy’n dod o gymharu’r gwrthryfel i ddigwyddiadau tebyg yn Lloegr, Ffrainc, Sweden, a Bohemia?

7. Propaganda a’r Prydyddion Astudiaeth o ffynonellau barddol am y rhyfel, a thrafodaeth o feirdd Cymraeg fel propagandyddion ac ymladdwyr yn y gwrthdaro

8. Creu Gwladwriaeth Ganoloesol Sut dylem ddeall Llythyr Pennal a syniadau cefnogwyr Glyndŵr am wladwriaeth Gymreig?

9. Canlyniadau’r Gwrthryfel Beth ddigwyddodd ym mlynyddoedd olaf y rhyfel; pam fethodd; beth oedd y canlyniadau?

Assessment Strategy

Meini prawf asesu: Trothwy Bydd myfyrwyr trothwy (40au isel) yn dangos gwybodaeth sylfaenol am o leiaf rannau o’r maes perthnasol, ac yn gwneud ymdrechion rhannol lwyddiannus o leiaf i gyflwyno dadl yn y traethawd, a dadansoddiad o ddeunydd gwreiddiol yn y prosect, a fydd yn dangos ymwybyddiaeth o ddehongliadau hanesyddol gwahanol.

Da Bydd myfyrwyr da (50egau) yn gallu dangos gwybodaeth berthnasol am y rhan fwyaf o’r maes, gan ddefnyddio hynny i gefnogi casgliadau wedi eu rhesymu wrth ddadansoddi, a dangos dealltwriaeth o ddehongliadau hanesyddol gwahanol.

Da iawn Bydd myfyrwyr da iawn (60au) yn gallu dangos lefel gadarn o gyflawniad ym mhob un o’r meini prawf a restrir yn y paragraffau blaenorol.

Rhagorol Bydd myfyrwyr ardderchog (70au ac uwch) yn dangos y cyflawniad cadarn hwn ar draws y meini prawf yn ogystal â dyfnder gwybodaeth a/neu gywreinrwydd dadansoddiad arbennig o drawiadol.

Learning Outcomes

• 1. Arddangos gwybodaeth drylwyr am, a dealltwriaeth fanwl o Owain Glyndŵr a’r mudiad gwleidyddol a arweiniwyd ganddo yn nechrau’r bymthegfed ganrif, gan werthfawrogi gwahanol elfennau o’r cefndir a roes fod i’r mudiad, ei ganlyniadau a’i effaith pellgyrhaeddol ar Gymru.

• 2. Pwyso a mesur a barnu rhwng amrediad helaeth o wahanol ddehongliadau hanesyddol sy’n ymwneud â’r mudiad, y rhesymau y tu ôl iddo a’i ganlyniadau (gan gynnwys safbwyntiau cyfoes a hanesyddiaethol).

• 3. Cyflwyno dadleuon clir, trefnus a manwl yngln ag agweddau o fudiad Glyndŵr mewn un traethawd gradd. Dylai’r traethawd seilio’r dadleuon ar dystiolaeth benodol o ffynonellau gwreiddiol ac eilaidd gyda chyfeiriadau llawn a llyfryddiaeth, gan ddilyn y canllawiau manwl a chydymffurfio â’r fformat a amlinellir yng nghanllawiau Ysgol Hanes, Hanes Cymru ac Archaeoleg ar gyfer traethodau gradd.

• 4. Gwerthfawrogi a dadansoddi ffynonellau gwreiddiol sy’n ymwneud â chyfnod Glyndŵr trwy ddadansoddi ffynhonnell wreiddiol benodol, boed hynny’n ffynhonnell lenyddol neu dystiolaeth faterol, a chyflwyno hyn ar ffurf ‘prosiect’, yn cydymffurfio gyda’r canllawiau manwl yn llenyddiaeth yr Ysgol.

• 5. Datblygu dealltwriaeth ddyfnach ac ymwybyddiaeth drylwyr o gymhlethdod yr amgylchiadau a roes fod i fudiad Glyndŵr a chanlyniadau’r mudiad amlweddog hwn, gan sylwi’n arbennig ar y berthynas rhwng y Cymry a’i gilydd, ac ar y berthnynas rhwng Cymru, Lloegr a gweddill Ewrob yn ystod y bedwaredd ganrif ar ddeg a dechrau’r bymthegfed ganrif.