Overview

Mae nodweddion gramadegol Cymraeg wedi diddori ieithyddion ers canrifoedd, ac fel un o ieithoedd lleiafrifol mwyaf blaenllaw Ewrop mae deall ei strwythur ieithyddol a'i sefyllfa o fewn cymdeithas o ddefnydd mawr i unrhyw un sydd eisiau gweithredu o fewn y Gymru a byd cyfoes.

Mae'r modiwl cyfrwng Cymraeg hwn yn edrych ar yr iaith Gymraeg o safbwynt ieithyddol, gramadegol a chymdeithasol. Byddwch chi'n dysgu sut i ddisgrifio a chategoreiddio gramadeg Cymraeg (e.e. system sain, treiglo, cystrawen) o ran theori, gan hefyd ystyried mathau o iaith fel Cymraeg plant a Chymraeg sy'n dangos dylanwad Saesneg.

Byddwch chi hefyd yn gallu trafod a gwerthuso sut mae polisiau gwleidyddol a digwyddiadau hanesyddol wedi dylanwadu ar sefyllfa'r Gymraeg a'i siaradwyr heddiw. Yn gyffredinol byddwch chi'n miniogi eich sgiliau dadansoddi, dehongli a chyflwyno ac yn dechrau datblygu arbenigedd mewn gwahanol agweddau o ieithyddiaeth y Gymraeg.

Mae dau asesiad i'r modiwl, sef prawf ar-lein ar ramadeg y Gymraeg, ac ysgrifennu traethawd am bwnc mewn ieithyddiaeth Gymraeg.

Bydd myfyrwyr yn dysgu am bynciau fel: - Ffonoleg y Gymraeg mewn gwahanol acenion - System dreiglo’r Gymraeg - Cystrawen Cymraeg cyfoes - Agweddau pobl at y Gymraeg, Cymreictod a dwyieithrwydd - Dylanwad digwyddiadau hanesyddol ar yr iaith Gymraeg a’i siaradwyr - Cymraeg mewn iaith plant - Addysg Gymraeg a pholisi ieithyddol yng Nghymru - Sut mae bod yn iaith leiafrifol yn effeithio ar ffurf ieithyddol a defnydd cymdeithasol y Gymraeg

Assessment Strategy

Trothwy / Gradd D: Gafael sylfaenol ar brif nodweddion ieithyddol y Gymraeg. Gallu cyfyngedig mewn adnabod yr agweddau rhain mewn testunau llafar/ysgrifenedig. Gallu cyfyngedig mewn dadansoddi amrywiaeth yn nodweddion y Gymraeg ar draws peuoedd a chyweiriau. Gallu cyfyngedig mewn cymharu gwahanol nodweddion o ramadeg y Gymraeg gyda gramadeg ieithoedd eraill. Yn arddangos gallu sylfaenol mewn trawsgrifio Cymraeg tafodieithol gan ddefnyddio symbolau seinegol ac o hyn o beth yn gallu gwahaniaethu rhwng gwahanol systemau sain tafodieithol. Yn arddangos gallu ganolraddol cyfyngedig o’r ffyrdd y mae nodweddion ieithyddol y Gymraeg wedi newid yn y gorffennol a sut y gall ei strwythur newid yn y dyfodol. Yn dangos dealltwriaeth gyfyngedig o’r iaith Gymraeg yn ei chyd-destun cymdeithasol cyfredol ac hanesyddol. Yn gwneud defnydd sylfaenol o arddull ysgrifennu academaidd ac yn dangos gallu cyfyngedig mewn cyflwyno syniadau a chysyniadau perthnasol mewn ffurf ysgrifienedig a llafar.

Da / Gradd B: Gafael dda ar brif nodweddion ieithyddol y Gymraeg. Gallu mewn adnabod yr agweddau rhain mewn testunau llafar/ysgrifenedig. Gallu mewn dadansoddi amrywiaeth yn nodweddion y Gymraeg ar draws peuoedd a chyweiriau. Gallu mewn cymharu gwahanol nodweddion o ramadeg y Gymraeg gyda gramadeg ieithoedd eraill. Yn arddangos gallu canolraddol mewn trawsgrifio Cymraeg tafodieithol gan ddefnyddio symbolau seinegol ac o hyn o beth yn gallu gwahaniaethu rhwng gwahanol systemau sain tafodieithol. Yn arddangos gallu ganolraddol dda o’r ffyrdd y mae nodweddion ieithyddol y Gymraeg wedi newid yn y gorffennol a sut y gall ei strwythur newid yn y dyfodol. Yn dangos dealltwriaeth dda o’r iaith Gymraeg yn ei chyd-destun cymdeithasol cyfredol ac hanesyddol. Yn gwneud defnydd da o arddull ysgrifennu academaidd ac yn dangos gallu mewn cyflwyno syniadau a chysyniadau perthnasol mewn ffurf ysgrifienedig a llafar.

Ardderchog / Gradd A: Gafael ardderchog ar brif nodweddion ieithyddol y Gymraeg. Gallu uchel mewn adnabod yr agweddau rhain mewn testunau llafar/ysgrifenedig. Gallu uchel mewn dadansoddi amrywiaeth yn nodweddion y Gymraeg ar draws peuoedd a chyweiriau. Gallu uchel mewn cymharu gwahanol nodweddion o ramadeg y Gymraeg gyda gramadeg ieithoedd eraill. Yn arddangos meistrolaeth mewn trawsgrifio Cymraeg tafodieithol gan ddefnyddio symbolau seinegol ac o hyn o beth yn gallu gwahaniaethu gyda gallu uchel rhwng gwahanol systemau sain tafodieithol. Yn arddangos gallu ganolraddol uchel o’r ffyrdd y mae nodweddion ieithyddol y Gymraeg wedi newid yn y gorffennol a sut y gall ei strwythur newid yn y dyfodol. Yn dangos dealltwriaeth ardderchog o’r iaith Gymraeg yn ei chyd-destun cymdeithasol cyfredol ac hanesyddol. Yn gwneud defnydd ardderchog o arddull ysgrifennu academaidd ac yn dangos gallu uchel mewn cyflwyno syniadau a chysyniadau perthnasol mewn ffurf ysgrifienedig a llafar.

Learning Outcomes

• Adnabod a phrofi theori ieithyddol sydd yn ymwneud â’r Gymraeg ar lefel ganolraddol.

• Categoreiddio a dadansoddi nodweddion gramadegol y Gymraeg ar lefel ganolraddol.

• Cymharu a dehongli llenyddiaeth empeiraidd am ieithyddiaeth Gymraeg.

• Egluro a gwerthuso dylanwad ffactorau cymdeithasol, gwleidyddol a/neu hanesyddol ar y Gymraeg drwy gyfeirio at batrymau ieithyddol penodol.