Enillydd Medal Aur Gemau Invictus yn dychwelyd i addysg

Lee MatthewsMae enillydd medal aur yn y Gemau Invictus diweddar newydd ddechrau astudio am radd yn Ysgol Gwyddorau Eigion Prifysgol Bangor.

Mae Lee Matthews, 26 o Magor, Casnewydd yn gyn filwr ac yn chwaraewr lled-broffesiynol pêl-fasged cadair olwyn ac mae wedi cofrestru am radd BSc Sŵoleg Fertebratau Môr. 

Gan fod ei dad yn y fyddin bu Lee'n byw mewn nifer o lefydd ym Mhrydain a'r Almaen tra oedd yn tyfu i fyny a bu mewn amryw o ysgolion, y ddiwethaf oedd Avon Valley College yn Durrington. Gan ddilyn yn ôl troed ei dad, ymunodd Lee â Chorfflu Awyr y Fyddin yn 2006 a bu mewn nifer o fannau yn cynnwys Afghanistan. 

Roedd chwaraeon wedi bod yn rhan bwysig o fywyd Lee erioed ac roedd yn mwynhau pêl-droed, rygbi a physgota. Ond, yn dilyn llawdriniaeth, achoswyd difrod i nerfau yn ei gefn a gwelwyd ei fod yn dioddef o gyflwr anodd ei drin a'i gadawodd gyda phroblemau symud a phoen difrifol. 

Meddai Lee: "Un o'r pethau anoddaf i ddechrau oedd gorfod delio â'r diffyg gweithgaredd corfforol a chwaraeon, oherwydd fel milwr mae rhywun yn cael ei hyfforddi i fod yn arbennig o ffit. Am gyfnod fe fu bywyd yn ymdrech fawr i mi. Fodd bynnag, cefais fy anfon i wella i ganolfan Battleback yn Lilleshall lle cyflwynwyd pêl-fasged cadair olwyn i mi. Roeddwn wrth fy modd efo'r gamp yn syth!"

"Ar ôl darganfod pêl-fasged cadair olwyn, fe wnes i ymuno â fy nhîm lleol, Celtiaid Caerdydd; cefais groeso mawr ganddyn nhw ac fe wnaethant fy helpu i ddatblygu fel chwaraewr. Nawr mod i wedi symud i Fangor, rydw i wedi cael fy nerbyn i chwarae i Rhyl Raptors ac rydw i'n ymarfer efo nhw rhyw ddwywaith yr wythnos. Rydw i wedi cael cefnogaeth ryfeddol gan y fyddin ac elusennau fel Help for Heroes, ac wrth gwrs gan y Lleng Brydeinig a ddaeth â fi i gysylltiad â'r gamp yma."

Dim ond ddechrau 2013 y dechreuodd Lee gymryd rhan mewn pêl-fasged cadair olwyn ond mae eisoes wedi cymryd rhan mewn llawer o ddigwyddiadau. Yna gwnaeth gais i gael ei ddewis i'r Gemau Invictus cyntaf, sef achlysur chwaraeon rhyngwladol i aelodau o'r lluoedd arfog sydd wedi'u hanafu. 

Meddai Lee: "Roedd cael fy newis yn aelod o dîm Pêl-Fasged Cadair Olwyn Prydain i'r Gemau Invictus yn brofiad rhyfeddol, oherwydd roedd yna gystadleuaeth galed am lefydd a phawb yn ymdrechu i'r eithaf i gael lle. Fe wnaethom ddod i gydweithio fel tîm yn gyflym iawn."

“Dwi wedi cyfarfod y Tywysog Harri, hyrwyddwr y gemau, ac mae o'n ddi-lol iawn ac yn barod iawn i wrando ar storïau pawb. Roedd y Gemau Invictus yn gyfle unwaith mewn oes i aelodau o'r lluoedd arfog sydd wedi'u hanafu i gynrychioli eu gwlad a dangos i eraill beth y gellwch ei gyflawni er gwaethaf eich anabledd."

"Rydw i wedi bod â diddordeb erioed yn amgylchedd y môr a dewisais astudio ym Mangor oherwydd ei henw da rhagorol yn y maes arbennig yma. Dwi'n ymgartrefu'n dda yma erbyn hyn a dwi'n gobeithio dechrau tîm pêl-fasged cadair olwyn a chael cystadlu yn erbyn prifysgolion eraill. Dwi eisiau hyrwyddo'r gamp gymaint â phosibl a helpu fy nghlwb i gael dyrchafiad. Fy nod cyffredinol ydi hyrwyddo chwaraeon i'r anabl gymaint â phosibl. Mae pŵer chwaraeon yn rhyfeddol ac o'm profiad personol dwi'n gwybod y gall o newid bywydau'n sylweddol iawn."

Ar ôl gorffen ei radd, mae Lee'n gobeithio gweithio ym maes cadwraeth neu ddatblygu gyrfa ymchwil yn ymwneud â'r môr. Ar hyn o bryd mae Lee'n cael ei noddi gan Help for Heroes a Blue Badge Mobility Insurance.

Hanesion cysylltiedig:

‘Bruise Suit’ devised for athletes with impairments – Gwefan BBC

Dyddiad cyhoeddi: 7 Hydref 2014