Myfyrwyr Coedwigaeth MSc ADNODD yn mynd i Wganda!

Yn dilyn cwrs maes llwyddiannus iawn yn Nhansanïa yr haf diwethaf (2012), yng Ngorffennaf-Awst 2013, dyma ail garfan o fyfyrwyr MSc Coedwigaeth dysgu-o-bell Prifysgol Bangor, dan nawdd Comisiwn Ysgoloriaethau’r Gymanwlad (CSC), yn mynd i ddigwyddiad y flwyddyn hon, a gynhaliwyd yng Ngwarchodfa Coedwig Budongo, Wganda. Ymunodd y myfyriwr cyntaf ar ein rhaglen MSc newydd trwy dysgu-o-bell, mewn Coedwigaeth Drofannol, a gyflwynir ar y cyd â Phrifysgol Copenhagen (gweler y llun isod), â 13 o ysgolorion CSC a oedd yn dod o Dde Asia, Affrica a’r Caribî. Ar ben hynny, cymerodd 17 o fyfyrwyr MSc eraill a 7 o staff o Fangor a’i phrifysgolion cyfrannog yn Rhaglen Coedwigaeth Drofannol Gynaliadwy Erasmus Mundus (SUTROFOR) – Copenhagen, Dresden, Montpellier a Padova – yn y digwyddiad, a barodd am bythefnos.

Mae Gwarchodfa Coedwig Budongo wedi’i lleoli yng Ngorllewin Wganda, ger glannau Llyn Albert. Mae ar ben gogleddol yr Hollt Albertaidd – ardal o bwysigrwydd byd-eang o ran cadwraeth, o gofio’r amrywiaeth gyfoethog o blanhigion ac anifeiliaid a geir yno, a llawer o rywogaethau’n endemig i’r rhanbarth. Mae’r ardal dan sylw o’r warchodfa yn ymestyn dros bron i 800 km², a mwy na’i hanner yn goedwig gaeëdig ac yn gartref i ryw 700 o tsimpansïaid (Pan troglodytes schweinfurthii). Mae’r rhan fwyaf o’r tir o gwmpas Coedwig Budongo yn cael ei thrin, wrth i boblogaeth gynyddol o fodau dynol roi’r goedwig dan fwyfwy o bwysau. Bydd gweithgareddau amaethu’n aml yn ymwthio i’r warchodfa, a phobl leol yn defnyddio’r goedwig fel ffynhonnell o bolion ar gyfer adeiladu, coed tân a phlanhigion meddyginiaethol. Yn aml (ac yn ddamweiniol), bydd defnyddio maglau i hela’r afrewig a chig arall o’r llwyni yn achosi anafiadau difrifol i aelodau’r tsimpansïaid. Er bod prinder dybryd ohonynt erbyn hyn, parheir i gywain coed mahogani (Swietenia spp), a oedd ar un adeg yn gwneud Coedwig Bugongo mor werthfawr mewn termau economaidd, a hynny trwy eu torri’n anghyfreithlon. Sialens barhaus yw creu cydbwysedd rhwng ymdrechion i reoli a gwarchod y goedwig (yn enwedig yn wyneb newid hinsawdd) a gofynion poblogaeth gynyddol am fywoliaeth.

Ar ôl ymrannu’n bum grŵp, cynhaliodd y myfyrwyr brojectau ymchwil byr, gan edrych ar fentrau lleol mewn cadwraeth goedwigol, bywoliaethau a threfn lywodraethol. Casglwyd data trwy fapio, rhestri bioffisegol, holiaduron, cyfweliadau a thrafodaethau rhwng y grwpiau ffocws. Dynodwyd academydd uwch o Brifysgol Makerere – y sefydliad croesawu yn Uganda a phartner hirsefydlog i Brifysgol Bangor – i bob grŵp (ar ben y staff oedd wedi’u lleoli yn Ewrop), a phrofodd y cwbl ohonynt yn ffynonellau amhrisiadwy o wybodaeth ac arweiniad lleol. Mae’n werth nodi bod dau o staff Makerere a oedd yn cymryd rhan – yr Athro Jacob Agea a Dr Philip Nyeko – yn alumni o Fangor a chanddynt raddau PhD mewn Coedwigaeth o’r Brifysgol.    

“Roedd cyfarfod â’n dysgwyr o bell wyneb yn wyneb, o’r diwedd, yn werth chweil, am imi dreulio’r flwyddyn ddiwethaf yn cyfathrebu â hwy trwy’r rhyngrwyd ac ar y ffôn yn unig,” meddai James Brockington, Cynorthwy-ydd Dysgu Graddedig ym Mhrifysgol Bangor. “Nid yn unig y daethant i adnabod ei gilydd, ond cawsant hefyd gyfle i rannu gwybodaeth a syniadau â staff a myfyrwyr sydd wedi’u lleoli’n llawn-amser mewn Prifysgolion Ewropeaidd. Oherwydd yr amrywiaeth o bobl o bedwar ban y byd â chefndir academaidd a phroffesiynol gwahanol, cafodd pawb a gymerodd ran brofiad dysgu cyfoethog. Cawsom lawer o hwyl hefyd!”

I gael gwybod mwy am astudio coedwigaeth ym Mangor, ewch i http://www.bangor.ac.uk/senrgy a chliciwch drwy’r cyrsiau is-radd ac ôl-radd, neu ar raglenni dysgu o bell.

Dyddiad cyhoeddi: 5 Medi 2013