Bioberyglon

Caiff cysylltiadau â chyfryngau biolegol yn y gwaith eu rheoleiddio'n bennaf gan y Rheoliadau Rheoli Sylweddau sy'n Beryglus i Iechyd (COSHH) sy'n berthnasol lle gallai rhywun ddod i gysylltiad â nhw fel a ganlyn:

  • gweithio gydag chyfryngau biolegol e.e. mewn labordy microbioleg;

  • cysylltiad nad yw'n deillio o'r gwaith ei hun ond sy'n gysylltiedig â'r gwaith, yn bennaf oherwydd bod cyfryngau biolegol yn bresennol fel halogion e.e. ffermio, casglu sbwriel.

Mae Atodlen 3 COSHH yn ymwneud â chyfryngau biolegol yn unig ac nid yn unig y mae'n dosbarthu cyfryngau biolegol yn unol â meini prawf penodol mae hefyd yn disgrifio'r camau rheoli y mae'n rhaid eu rhoi ar waith, yn ychwanegol at ofynion cyffredinol COSHH wrth weithio gyda chyfryngau biolegol, er enghraifft, arddangos yr Arwydd Bioberygl, lefelau cyfyngiant labordai, hysbysiadau ac ati. Image result for image bio agent

Yn ogystal â COSHH, mae nifer o ofynion deddfwriaethol eraill a all fod yn berthnasol fel Rheoliadau Organebau a Addaswyd yn Enetig (Defnydd Cyfyngedig), Deddf Meinweoedd Dynol 2004, Gorchymyn Pathogenau Anifeiliaid Penodedig 2008 / Gorchymyn Pathogenau Anifeiliaid Penodedig Cymru 2008 a Gorchymyn Pathogenau Anifeiliaid Penodedig 2009.

Beth yw cyfrwng biolegol?

Dyma ddiffiniad COSHH o gyfrwng biolegol: 

'micro-organeb, meithriniad o gelloedd, neu endoparasit dynol, p'un a yw wedi'i addasu'n enetig ai peidio, a allai achosi haint, alergedd, gwenwyndra neu fel arall greu perygl i iechyd pobl'

Sut gall haint ddigwydd?

Gall cyfrwng biolegol fynd i mewn i'ch corff trwy amryw o lwybrau a dyna pam mae'n rhaid i chi nodi'r llwybr mynediad yn eich asesiad risg fel y gallwch roi camau rheoli priodol ar waith. Gall heintiau ddigwydd trwy gysylltiad uniongyrchol ac anuniongyrchol â meithriniad mewn labordy neu feinwe organeb letyol heintiedig, hylif y corff, secretiadau ac ysgarthion. Er enghraifft, y prif lwybrau mynediad i'r corff yw:

Llwybr Mynediad

Sut

Cysylltiad â'r croen

Amsugno trwy'r croen neu drwy doriadau, crafiadau ac ati

Pilenni mwcws e.e. y llygaid, y trwyn

Tasgu ar yr wyneb

Amlyncu

Bwyta, yfed, ymbincio, pibetio trwy'r geg (ni chaniateir!)

Clwyfau sy'n torri'r croen

Anafiadau ffon nodwydd, gwydr wedi torri

Anadlu

Halogion yn yr awyr e.e. llwch, erosolau

Nodi Cyfryngau Biolegol

I wybod a yw sylwedd yn gyfrwng biolegol ai peidio, gweler 'Rhestr Gymeradwy o Gyfryngau Biolegol'y Pwyllgor Cynghori ar Bathogenau Peryglus . Mae'r 'Rhestr' honno'n dosbarthu cyfryngau biolegol, ac yn eu rhoi yn un o bedwar Grŵp Peryglon a'r dosbarthiad yn dibynnu ar y ffactorau canlynol:

  • A all y cyfrwng biolegol achosi afiechyd dynol?
  • A all y cyfrwng biolegol achosi afiechyd ymysg y gweithwyr?
  • A all y cyfrwng biolegol achosi afiechyd yn y Gymuned?
  • A oes proffylacsis / triniaethau effeithiol ar gael?

Grwpiau Peryglon

Diffinnir y pedwar GP fel a ganlyn:

Grŵp Peryglon 1
Annhebygol o achosi afiechyd dynol
Grŵp Peryglon 2
Yn gallu achosi afiechyd dynol a gallai fod yn berygl i'r gweithwyr; mae'n annhebygol o ymledu i'r gymuned ac fel arfer mae proffylacsis neu driniaeth ar gael
Grŵp Peryglon 3
Yn gallu achosi afiechyd dynol difrifol a gallai fod yn beryglus iawn i'r gweithwyr; mae'n annhebygol o ymledu i'r gymuned ac fel arfer mae proffylacsis neu driniaeth ar gael
Grŵp Peryglon 4
Yn gallu achosi afiechyd dynol difrifol a gallai fod yn beryglus iawn i'r gweithwyr; mae'n debygol o ymledu i'r gymuned ac fel arfer nid oes proffylacsis na thriniaeth ar gael
SYLWER: Dim ond Grwpiau Peryglon 2 - 4 sydd ar y Rhestr Gymeradwy

Mae'r categoriau'n rhoi syniad o berygl cynhenid y cyfryngau a restrir a bydd yn pennu'r camau rheoli y mae'n rhaid eu rhoi ar waith. Fodd bynnag, nid yw'r categoriau'n ystyried y gwaith sy'n cael ei wneud gan ddefnyddio'r cyfrwng e.e. faint ohono, neu a allai fod unrhyw risgiau ychwanegol i'r rhai sydd, er enghraifft, â llai o imiwnedd neu y mae diffyg ar eu himiwnedd neu maent yn feichiog. Rhaid rhoi sylw i hynny yn yr asesiad risg a RHAID cofnodi rhai cyfryngau ar restr Hysbysiadau Statudol y Brifysgol a chael canaiatâd i'w ddefnyddio.

Swyddog Diogelwch Biolegol

Er mwyn cynorthwyo staff a myfyrwyr a allai ddod i gysylltiad â chyfryngau biolegol yn eu gwaith / eu hastudiaethau, penododd y Brifysgol Dr John Latchford yn Swyddog Diogelwch Biolegol y Brifysgol. Felly, yn y lle cyntaf, dylid cyfeirio pob ymholiad ynghylch diogelwch biolegol ac addasu genetig at John.

Gwybodaeth Ddefnyddiol

Cysylltiadau Mewnol:

Cysylltiadau Allanol: