Bragu Cwrw Crefft Cynaliadwy yng Nghymru

Dyfed MorganMae gwaith ymchwil marchnata diweddar wedi dangos fod y nifer o ddiod alcohol sydd yn cael ei yfed ym Mhrydain wedi gostwng o 18% ers 2004. Yn gyffredinol mae’r sector bragu wedi gweld gostwng ar y cyfan, ond o fewn y sector cwrw crefft /bragdai bychan mae tyfiant iach wedi ei nodi pob blwyddyn gan y Society of Independent Brewers.

Mae mwy o fragdai wedi eu sefydlu dros y cyfnod diweddar nac unrhyw amser ers 70 mlynedd, sef dros 1800 ym Mhrydain hyd at 2015 a ‘does dim arwydd bod y twf yma yn y sector yn arafu na’r galwad am y cwrw lleol yn lleihau.

Mae ymchwil PhD yn cael ei gynnal ar gynaliadwyedd ar gwrw crefft yng Nghymru yn yr Ysgol Amgylchedd Adnoddau Naturiol a Daearyddiaeth ym Mhrifysgol Bangor. Bydd y gwaith yn seiliedig ar wybodaeth o fragdai bychan ar draws Cymru gyfan ac mae wedi cael ei ariannu trwy gynllun KESS2.

Penodwyd Dyfed Morgan sydd yn wreiddiol o Gricieth yn ddiweddar trwy bartneriaeth ariannu ar gyfer yr ymchwil gyda Llywodraeth Cymru (Bwyd a Diod) a bragdai bychan lleol.

Dywedodd Dyfed: “Mae gennyf ddiddordeb mawr yn y diwydiant bragu, ac ar gyfer fy nhraethawd hir fy nghwrs MBA yn 2015, mi wnes i ymchwil i'r diwydiant bragu crefft ficro.  Fy amcanion i oedd deall yn well lwyddiant y bragdai crefft yn yr ardal - sut maent wedi datblygu dros y blynyddoedd, a'u hagwedd tuag at rwydweithio gyda busnesau eraill yn y diwydiant i lwyddo.

“Rwy’n falch iawn o gael y cyfle i aros yn y maes bragu, a bydd y gwaith ymchwil newydd yma yn edrych ar ôl traed amgylcheddol bragdai yng Nghymru a hefyd yn dadansoddi’r manteision i’r economi ardal leol sy’n cael ei greu gan y bragdai lleol. Mae’r prosiect yn un Gymru gyfan ac yr wyf yn awyddus i gysylltu â bragwyr o bob ardal. Hyd yn hyn, mae’r ymateb wedi bod yn bositif iawn hefo llawer o fragwyr â diddordeb yn eu mesuriad amgylcheddol. Nid yn unig y bydd y canlyniadau yn ddifyr o safbwynt academaidd, ond bydd hefyd yn ddefnyddiol oherwydd bydd modd dangos cyfleoedd i’r bragdai arbed arian.”

Mae’r prosiect yn cael ei gyd-arolygu gan Dr Eifiona Thomas Lane a Dr David Styles ym Mhrifysgol Bangor. Meddai Dr Lane: “Yn y prosiect ymchwil gweithredol yma sydd yn dibynnu ar bartneriaeth gyda chwmnïau lleol, byddem yn defnyddio’r wybodaeth bydd yn cael ei rannu gan y bragwyr i gefnogi cynhyrchu mwy cynaliadwy ac felly mwy cystadleuol. Oherwydd hyn mae’r ymchwil yma yn arloesol ac yn eithaf cynhyrfus o ystyried y gwahaniaeth y gall ei wneud i fragwyr crefft Cymru a’r sector fragu ehangach. Rwyf yn edrych ymlaen yn fawr iawn at gydweithio a’r bragwyr unigryw sydd gennym ar draws Cymru a hefyd gyda’r gymuned cwrw crefft yn fwy byd eang.”

Mae’r Ysgoloriaeth Sgiliau Economi Gwybodaeth (KESS 2) yn fenter sgiliau lefel uwch Cymru gyfan a arweinir gan Brifysgol Bangor ar ran y sector AU yng Nghymru. Fe’i cyllidir yn rhannol gan raglen cydgyfeirio Cronfa Gymdeithasol Ewropeaidd (ESF) ar gyfer Gorllewin Cymru a’r Cymoedd.

Dyddiad cyhoeddi: 12 Rhagfyr 2017