Bwrsariaethau Cymraeg cyntaf Ysgol Seicoleg yn arwain at swyddi lleol

Aimee Anthony a Dawn OwenA hithau’r Brifysgol gyntaf i gyflwyno cymhwyster MSc mewn Dadansoddi Ymddygiad Cymhwysol  (ABA) yn 2003, mae myfyrwraig sy'n astudio'r Cwrs Meistr ABA yn Ysgol Seicoleg Prifysgol Bangor wedi dod y fyfyrwraig cwrs Meistr gyntaf yn yr Ysgol y gyflwyno’i thraethawd ymchwil Meistr yn y Gymraeg. Mae Dadansoddi Ymddygiad Cynhwysol yn canolbwyntio ar ddefnyddio egwyddorion dysgu sylfaenol i ddatblygu newid ymddygiad er y gwell ar gyfer unigolion, grwpiau o bobol, a cymdeithas yn ei chyfanrwydd.

Yn aml mae ymarferwyr ABA yn gweithio efo plant sydd ag anghenion dysgu ychwanegol ac maent yn gweithio mewn lleoliadau fel ysgolion prif ffrwd a sefydliadau addysgol arbennig. Prif amcan y Bwrsariaeth ABA yw cyfrannu at datblygu dadansoddwyr ymddygiad hyfedr sydd yn medru gweithio’n lleol gan weithio drwy’r Gymraeg.

Mae’r gallu i ymarfer yn glinigol yn y ddwy iaith yn hanfodol bwysig yng Ngogledd Orllewin Cymru  lle mae’r ffigyrau cyfrifiad (2011) yn dangos bod 66% o’r boblogaeth yn siarad Cymraeg. Yn ogystal, mae 98% o ysgolion Gwynedd yn darparu addysg ddwyieithog.

Galwodd Aimee Anthony a Dawn Owen i Ysgol Seicoleg i weld darlithwyr Dr, Elin Walker Jones a Dr Carl Hughes yn dilyn eu tymor gyntaf yn gweithio mewn ysgolion lleol.Roedd Dawn Owen, sydd yn rhugl ei Chymraeg lafar, eisio datblygu ei Chymraeg ysgrifenedig a’i gallu i drafod ei phwnc yn y Gymraeg.  Roedd Aimee Anthony, sydd wedi dysgu Cymraeg, hithau eisio datblygu ei sgiliau llafar a’i hyder wrth drin a thrafod ei phwnc yn Gymraeg. Yn ogystal â’r dosbarthiadau ac aseiniadau arferol, disgwyliwyd i’r ddwy fynychu seminarau yn Gymraeg a chyflwyno’u projectau ymchwil yn Gymraeg  i’r Bedwaredd Gynhadledd ABA ym Mangor. Mynychodd Dawn Owens y modiwl: Ymdrin â’ch pwnc drwy gyfrwng y Gymraeg, a ddarperir gan Ganolfan Bedwyr y Brifysgol ac ysgrifennodd ei thraethawd Ymchwil Meistr yn Gymraeg.

Meddai Dawn: “Roedd y bwrsari Cymraeg yn gyfle i mi wella fy Nghymraeg  ysgrifenedig a llafar. Roedd yr elfen bwrsari yn waith caled, ond yn hynod werthfawr. Rwy’n falch mod i wedi cael y cyfle i ysgrifennu a chwblhau'r thesis yn Gymraeg. Rhaid pwysleisio’r gwaith caled a wnaethpwyd gan ddarlithwyr y Brifysgol. Rwyf erbyn hyn yn gweithio fel therapydd ABA yn Ysgol Syr Hugh Owen yng Nghaernarfon.''

Mynychodd Aimee Anthony dosbarthiadau i ddysgwyr i ddatblygu ei sgiliau llafar. Meddai: “Roedd yn galed gyda'r gwaith ychwanegol, ond roedd werth yr ymdrech gyda'r holl gefnogaeth a gefais. Ni fyddwn â’r hyder i ymgeisio am swydd ABA gan nad oeddwn yn teimlo fod fy Nghymraeg yn ddigon da, ond erbyn hyn, rwyf yn gweithio gan ddefnyddio ABA  mewn cynradd lleol; Ysgol y Garnedd ym Mangor. Ni fyddai hyn wedi bod yn bosib oni bai am y bwrsari.”

Meddai Dr Carl Hughes, Cyfarwyddwr y cwrs ABA “ Er bod myfyrwyr ledled Ewrop a thu hwnt yn mynychu ein cwrs, rydym wedi cadw ffocws amlwg ar ddatblygu cydweithredu lleol, ac yn benodol yn cefnogi projectau mewn lleoliadau cyfrwng Cymraeg. Un o’n hamcanion yw rhoi cefnogaeth i wasanaethau lleol sydd yn cael effaith ar bobol leol. Mae’n dda gweld talent leol yn cael ei ddatblygu sydd nid yn unig yn dilyn y r ymarfer diweddaraf sy’n seiliedig ar dystiolaeth ond sydd hefyd yn gwneud hyn dryw’r Gymraeg.”

Meddai Dr Elin Walker Jones, a sefydlodd y rhaglen diwtora drwy’r Gymraeg ar y cwrs ABA, “ Mae medru cefnogi’n myfyrwyr iddynt gynyddu’u  hyder yn y Gymraeg yn gyrhaeddiad pwysig i’r cwrs ABA.  Daw ôl-effeithiau pwysig yn ei sgil ar gyfer cynyddu galluoedd y gweithlu lleol, gan gynhyrchu gweithwyr sydd yn ddadansoddwyr ymddygiad medrus, sydd yn  gymwys i weithio efo plant, pobol ifanc ac oedolion drwy gyfrwng Cymraeg a Saesneg.”

Mae'r Cynllun Bwrsariaeth Cymraeg ar gyfer y MSc ABA yn gydweithrediad rhwng, a chafodd ei hysbrydoli gan weledigaeth y Coleg Cenedlaethol Cymraeg i  ymestyn addysg cyfrwng Cymraeg sy'n cyfrannu at wella sgiliau a galluogi pobl leol i weithio ar lefel uchel drwy gyfrwng y Gymraeg.

Dyddiad cyhoeddi: 21 Rhagfyr 2012