Canfod cysylltiad rhwng Clefyd Llygaid Sych a dadhydradiad

Mae gwyddonwyr iechyd ym Mhrifysgol Bangor wedi profi, a hynny am y tro cyntaf, bod cysylltiad rhwng clefyd llygaid sych a dadhydradiad.

Mae Clefyd llygaid sych (Dry eye disease neu DED) yn gyflwr sy’n gallu bod yn eithriadol o anghysurus, a gall achosi niwed i’r llygaid yn y pen draw. Er ei bod yn anodd amcangyfrifo cost lawn y cyflwr i’r system gofal iechyd ac i gymdeithas yn gyffredinol yn y DU, amcangyfrifir fod cost presgripsiwn ar gyfer triniaethau fel diferion llygad yn costio £2 miliwn y flwyddyn i’r GIG (yn Lloegr yn unig). Oherwydd bod nifer o unigolion sy’n dioddef o’r cyflwr yn trin y cyflwr eu hunain neu’n prynu triniaethau fel dagrau gwneud dros y cownter, gallai’r gost fod cryn dipyn yn uwch. Mae’r cysylltiad newydd yma yn awgrymu os gellir sicrhau bod cleifion gyda DED wedi’u hydradu’n llawn, y gallai hynny liniaru symptomau DED.

Esbonia’r Athro Neil Walsh o Ysgol Gwyddorau Chwaraeon, Iechyd ac Ymarfer:

“Rydym wedi bod yn ymchwilio i hydradiad mewn nifer o grwpiau ac unigolion, o athletwyr i'r lluoedd arfog. Wedi i ni brofi bod mesur a ddefnyddir i brofi am DED yn effeithiol wrth fesur hydradiad mewn pobol o lefel iechyd cyffredin, doedd hi fawr o dasg wedyn i droi’r ymchwil ar ei phen i holi  oedd hydradiad yn chwarae rhan mewn DED. Roeddem yn synnu o ganfod nad oedd unrhyw waith ymchwil wedi’i gyhoeddi sy’n ymchwilio i unrhyw gyswllt rhwng DED a hydradiad.”

“Yn seiliedig ar ein hymchwil hyd yn hyn, rydym yn credu bod DED yn ymwneud â hydradiad a bod cynyddu faint o hylif mae cleifion â DED yn ei yfed yn debygol o leddfu eu symptomau.”

Cynhaliwyd arbrawf bychan gyda chleifion hŷn mewn ysbyty, a oedd yno am resymau eraill, ond a oedd hefyd yn dioddef o DED, a dangoswyd bod lefelau hydradiad da yn lleddfu’r cyflwr. Bydd cyfle yn awr i ymestyn yr ymchwil a chynnig modd cost-effeithiol o leihau’r cyflwr anghyfforddus hwn sydd yn gallu bod yn niweidiol hefyd.

Mae heneiddio’n aml yn cael ei restru fel un o’r ffactorau sy’n arwain at DED. Nid yw’n syndod felly, bod y cyflwr i’w ganfod yn amlach ymysg pobol hŷn, gan fod pobol hŷn yn ddadhydredig yn amlach. Maent hefyd yn aml yn dioddef o gyflyrau meddygol eraill lle mae sgil effeithiau’r feddyginiaeth yn  arwain at ddadhydradiad.

Dyddiad cyhoeddi: 5 Hydref 2012