Cymrodoriaethau er Anrhydedd Prifysgol Bangor 2014
Bydd canwr opera a chwaraewr rygbi rhyngwladol ymysg y rhai fydd yn derbyn Cymrodoriaethau er Anrhydedd gan Brifysgol Bangor yn ystod y seremonïau graddio eleni (12-18 Gorffennaf).
Bydd Prifysgol Bangor yn cyflwyno deuddeg Cymrodoriaeth er Anrhydedd i gyd, a chyflwynir y rhain mewn gwahanol seremonïau yn ystod yr wythnos.
Ymysg y dynion a'r merched a fydd yn cael eu cydnabod a'u gwobrwyo am eu gwahanol gyfraniadau mae'r canwr opera Rhys Meirion, a'r chwaraewr rygbi lleol sy'n chwarae dros Gymru, George North.
Bydd Beti George a Dei Tomos, yn cael eu cydnabod am eu cyfraniad eithriadol i ddarlledu yn y Gymraeg, tra bydd y gŵr a gwraig entrepreneuraidd, David ac Alison Lea-Wilson, sefydlwyr cwmni llwyddiannus Halen Môn, a Sw Môr Môn cyn hynny, yn cael eu gwobrwyo am eu cyfraniad i fyd busnes yng Ngogledd Cymru.
Meddai’r Athro John G. Hughes, Is-Ganghellor, Prifysgol Bangor:
"Mae gwreiddiau Prifysgol Bangor yn ddwfn yn ei chymuned ac rydym yn hynod falch o'r cyfle i gydnabod y cyfraniadau gwerthfawr y mae'r bobl yma wedi'u gwneud yn eu gwahanol feysydd. Maent wedi gwneud cyfraniad hollbwysig i fywyd Cymru, neu mae ganddynt gysylltiad cryf â Phrifysgol Bangor, ac rydym yn edrych ymlaen at eu croesawu i'n seremonïau graddio yng Ngorffennaf."
Dyma restr lawn y rhai sydd i dderbyn Cymrodoriaethau er Anrhydedd:
Yr Athro Ed Hill.
Am wasanaeth i gwyddorau eigioneg
Cyfarwyddwr Gweithredol y National Oceanographic Centre, Prifysgol Southampton; cyn fyfyriwr ôl-radd ac aelod staff ym Mangor.
Beti George
Am wasanaeth i ddarlledu yn y Gymraeg
Newyddiadurwraig a darlledwraig ar deledu Cymraeg am 30 mlynedd; cyn fyfyriwr o Gaerdydd ac Aberystwyth.
Yr Athro Robert Owen Jones OBE
Am wasanaeth i hybu’r iaith Gymraeg ym Mhatagonia
Cyn Athro'r Gymraeg ym Mhrifysgol Caerdydd; graddiodd o Fangor a dechreuodd ei yrfa academaidd yma - 9 mlynedd yn yr Adran Ieithyddiaeth; dyfarnwyd OBE iddo yn 2012 am hyrwyddo ac adfywio'r iaith Gymraeg ym Mhatagonia.
David ac Alison Lea-Wilson
Am wasanaeth i fusnes yng ngogledd Cymru- i’w chyflwyno ar y cyd
Sefydlwyr Sw Môr Môn a Halen Môn; entrepreneuriaid lleol sydd â chysylltiad maith â'r Brifysgol ac sydd wedi dweud bod Prifysgol Bangor wedi bod yn elfen allweddol yn eu llwyddiant.
Andrew McNeillie
Am wasanaeth i gyhoeddi
Athro Emeritws Saesneg ym Mhrifysgol Caerwysg; cyn Olygydd Llenyddol yng Ngwasg Prifysgol Rhydychen; sefydlodd y Clutag Press, gan gynhyrchu gwaith beirdd fel Seamus Heaney a Geoffrey Hill; fe'i ganed a'i fagu ym Mae Colwyn a Llandudno.
Dei Tomos
Am wasanaeth i ddarlledu yn y Gymraeg
Cyflwynydd ar BBC Radio Cymru; bu'n gweithredu fel cynghorwr arbenigol i'r cais llwyddiannus i'r Loteri Treftadaeth ar gyfer yr Amgueddfa a'r Oriel Gelf. Cyn fyfyriwr o'r Coleg Normal.
Yr Athro Jean White
Am wasanaeth i addysg nyrsio
Prif Swyddog Nyrsio Cymru er 2010; mae wedi gwneud cyfraniad sylweddol i'r agenda iechyd a phroffesiynol yng Nghymru ac yn rhyngwladol; mae wedi bod yn gefnogwr rhagorol i waith ein Hysgol Gwyddorau Gofal Iechyd; Athro ar Ymweliad yng Nghaerdydd; wedi derbyn gradd er anrhydedd gan Abertawe.
Yr Athro Donal T Manahan
Am wasanaeth i wyddoniaeth
Athro Gwyddorau Biolegol, University of Southern California; arbenigwr ym maes ffisioleg amgylcheddol anifeiliaid môr a'r ffordd y maent yn addasu i'w hamgylchedd; prif wyddonydd i dros 20 o deithiau gwyddonol i'r Antarctig - mae mynydd wedi'i enwi ar ei ôl yno. PhD o Fangor.
George North
Am wasanaeth i chwaraeon
Chwaraewr rygbi dros Gymru a'r Llewod Prydeinig a Gwyddelig; fe'i magwyd ar Ynys Môn ac aeth i Ysgol Bodedern; y chwaraewr ifancaf erioed i sgorio cais yn ystod ei gêm gyntaf dros Gymru.
Rhys Meirion
Am wasanaeth i gerddoriaeth
Canwr opera Cymraeg sydd wedi cael llwyddiant rhyngwladol; fe'i ganed a'i fagu yn Nhremadog; gweithiodd fel athro cyn penderfynu mynd i astudio i'r Guildhall School of Music, Llundain; gyda'r English National Opera (2001-04) bu'n canu'r rhan fwyaf o'r prif ddarnau i denoriaid; bu'n canu yn ystod seremoni gosod Carreg Sylfaen Pontio yn Ionawr 2013.
Dyddiad cyhoeddi: 5 Mehefin 2014