Defnyddio’r Gymraeg mewn chwaraeon

Meri Huws a Dr Eleri Sian JonesGwahoddwyd academydd o Brifysgol Bangor i roi cyflwyniad am ei phrosiect yn ystod digwyddiad lansiad pecyn newydd ‘Y Gymraeg: Amdani!’ sef canllaw ar gyfer defnyddio’r Gymraeg mewn chwaraeon gan y Comisiynydd y Gymraeg.

Mae’r pecyn yn adnodd ymarferol i glybiau a chymdeithasau chwaraeon ddatblygu gweithgareddau yn Gymraeg neu’n ddwyieithog. Cafodd ei ddatblygu ar y cyd â Chwaraeon Cymru ac yn sgil trafodaethau â gwahanol gymdeithasau chwaraeon.

Mae’r pecyn yn cynnwys ystadegau, ffeithiau, fideos, enghreifftiau o arferion da ac adnoddau defnyddiol fel posteri a chardiau fflach yn cyflwyno geirfa Gymraeg ddefnyddiol i hyfforddwyr.

Yn y lansiad, cafwyd gyflwyniad am brosiect  i ddatblygu rhaglen o weithdai seicoleg chwaraeon i hyfforddwyr yn Gymru gan Dr Eleri Sian Jones, Darlithydd Seicoleg Chwaraeon y Coleg Cymraeg Cenedlaethol yn yr Ysgol Gwyddorau Chwaraeon, Iechyd ac Ymarfer, eglurodd:

“Nod y prosiect hwn yw datblygu adnodd cyfrwng Cymraeg ar-lein ar gyfer hyfforddwyr ac yn cwmpasu pynciau seicoleg chwaraeon, sy'n rhan hanfodol o hyfforddi chwaraeon. Amcan arall yw recriwtio hyfforddwyr ar y prosiect ar-lein a hwyluso eu datblygiad trwy eu harwain trwy'r gweithdai hyn. Bydd hyn yn rhoi cyfle i fonitro a gwerthuso'r rhaglen a chefnogi datblygiad yr hyfforddwyr.

“Prif ffocws y gweithdai hyn yw darparu ar gyfer hyfforddwyr Cymraeg fel bod ganddynt yr adnoddau a'r ddealltwriaeth i gyflawni drwy gyfrwng y Gymraeg. Mae'n obaith y trwy hwyluso datblygiad hwn, bydd mwy o blant Cymraeg ac oedolion yn cymryd rhan mewn gweithgareddau chwaraeon ac ymarfer corff.

“Mae hyfforddiant o ansawdd da yn hollbwysig i gyfranogiad a pherfformiad a dylai hyn gael ei hwyluso yn y Saesneg a'r Gymraeg yn gyfartal. Ar ben hynny, y gobaith yw y gallai datblygu adnoddau hyn eu helpu cyrff llywodraethu cenedlaethol (Undeb Rygbi Cymru, Cymdeithas Bêl-droed Cymru, Pêl-rwyd Cymru, ac ati) wrth ddatblygu cyrsiau a chymwysterau hyfforddi iaith fwy Cymraeg.”

Wrth lansio’r pecyn yn y Ganolfan Ddatblygu Pêl-droed Cenedlaethol yng Nghasnewydd, dywedodd Comisiynydd y Gymraeg, Meri Huws:

“Mae chwaraeon yn rhan ganolog o fywydau llawer fawr o bobl yng Nghymru – boed nhw yn cymryd rhan eu hunain, yn anfon eu plant i glybiau chwaraeon, yn gwirfoddoli neu’n cefnogi. Mae’n bwysig felly bod y meysydd chwarae a’r sesiynau hyfforddi yn adlewyrchu bywyd yng Nghymru, lle mae’r Gymraeg yn cael ei gweld, ei chlywed a’i defnyddio yn rhan naturiol o fywyd bob dydd y genedl.

“Roeddwn am gynhyrchu adnodd fyddai’n ddefnyddiol ac yn addas i’r sector. Beth sydd yma, felly, yw gwybodaeth wedi ei chyflwyno, nid yn fy ngeiriau i, ond yng ngeiriau hyfforddwyr a chynrychiolwyr y cymdeithasau eu hunain – a hynny ar lefelau cenedlaethol, rhanbarthol a chymunedol.”

Cliciwch yma i ddarllen copi o’r canllaw. Gellir clicio ar y delweddau i wylio’r fideos.

Dyddiad cyhoeddi: 27 Mai 2016