Gwenan Gibbard i Hela'r Hen Ganeuon

Gwenan Gibbard yw enillydd Ysgoloriaeth Ddoethurol i astudio cyfraniad Dr. Meredydd Evans a Phyllis Kinney i faes cerddoriaeth werin yng Nghymru.

Mae Gwenan Gibbard, sydd yn hanu o Bwllheli yn adnabyddus ym maes cerddoriaeth werin Cymru fel telynores a chantores, yn berfformwraig, cyfansoddwraig, ac fel beirniad a chyfeilydd ar lefel genedlaethol. Mae hi wedi teithio yn helaeth yn perfformio yn unigol ac fel rhan o brosiectau cerddorol ac wedi cyhoeddi tri albwm unigol gyda chwmni Sain : Y Gwenith Gwynnaf (2006), Sidan Glas (2010), Cerdd Dannau (2013) ac un EP: Y Gorwel Porffor (2015). Mae’n ffigwr amlwg yng Nghymdeithas Alawon Gwerin Cymru, a Chymdeithas Cerdd Dant Cymru, ac yn arweinydd a hyfforddwraig Côr yr Heli sy’n arbenigo ar gerdd dant a chanu gwerin.

Cynllun ar y cyd rhwng Yr Archif Gerddorol Gymreig, Llyfrgell Genedlaethol Cymru (Aberystwyth), Ysgol Cerddoriaeth a'r Cyfryngau, Prifysgol Bangor a’r Coleg Cymraeg Cenedlaethol yw hwn. Nod a bwriad yr Ysgoloriaeth PhD (a noddir gan Y Coleg Cymraeg Cenedlaethol a Llyfrgell Genedlaethol Cymru) fydd canolbwyntio ar agweddau penodol o fyd casglu alawon gwerin yn ail hanner yr 20fed a’r 21ain ganrif yng Nghymru.

‘Roeddwn yn falch fod yr Ysgoloriaeth wedi ennyn cymaint o ddiddordeb, a bod ymgeiswyr o safon mor uchel wedi ymgeisio. Mae hyn yn adlewyrchu pwysigrwydd cenedlaethol Archifau Merêd a Phyllis Kinney. Llongyfarchiadau i Gwenan Gibbard, edrychwn ymlaen yn fawr i gydweithio gyda hi yn ystod y blynyddoedd i ddod’ meddai Nia Mai Daniel, Rheolwr Rhaglen Yr Archif Gerddorol Gymreig yn y Llyfrgell Genedlaethol.

Dywed yr Athro Chris Collins, Pennaeth yr Ysgol Cerddoriaeth ym Mangor: ‘Fel un o berfformwyr traddodiadol amlwg y genedl ac awdures cyfrol odidog ar fywyd Dora Herbert Jones, bydd yn fraint i ni yn Ysgol Cerddoriaeth a'r Cyfryngau, Prifysgol Bangor gael cydweithio gyda'r delynores, Gwenan Gibbard. Rwy'n ffyddiog y bydd y dyfodol yn gyfnod hynod o gynhyrchiol ac yn gyfrwng i gryfhau'r cyswllt rhyngom a Llyfrgell Genedlaethol Cymru a chasgliad gwerthfawr Merêd a Phyllis.'

Bydd yr ymgeisydd llwyddiannus yn cychwyn ym mis Hydref 2019, ac yn astudio yn rhan amser dros gyfnod o 6 mlynedd.  Yn ogystal ag astudiaeth ysgolheigaidd, rhagwelir y bydd ffrwyth yr ymchwil yn sail i allbynnau cerddorol a gweithgaredd cyhoeddus ac yn gyfrwng i hyrwyddo Archif Merêd a Phyllis, a chyfraniad neilltuol y ddau i gerddoriaeth yng Nghymru.

Dyddiad cyhoeddi: 6 Awst 2019