Nofwraig wyllt yn gweithio gyda'r brifysgol i edrych ar ficroplastigion mewn Parciau Cenedlaethol
Laura Sanderson wrthi'n casglu samplau
Mae nofwraig wyllt yn ymweld â phob un o 15 parc cenedlaethol y Deyrnas Unedig fel rhan o alldaith wyddonol ar y cyd â Phrifysgol Bangor.
Tra bydd Laura Sanderson yn ymgymryd â’r her nofio bydd yn casglu cannoedd o samplau dŵr, a fydd yn cael eu dadansoddi ym Mhrifysgol Bangor i chwilio am bresenoldeb microplastigion.
Ofnir y bydd y darnau bychan hyn o blastig yn bresennol hyd yn oed yn y lleoliadau mwyaf anghysbell yn ein parciau cenedlaethol.
Cafodd Laura ei hysbrydoli i drefnu'r her ar ôl dod o hyd i ficroplastigion y llynedd yn Llyn Glaslyn, fymryn yn is na chopa’r Wyddfa.
“Y llynedd fe wnaethon ni nofio 26 km o lyn wrth gopa’r Wyddfa gan ddilyn trywydd yr afon yr holl ffordd at yr arfordir,” meddai Laura.
“Cawsom ein dychryn pan glywson ni fod microplastigion yn y dŵr yr oedden ni wedi'i gasglu ar hyd y ffordd.
“Felly nawr rydyn ni eisiau gweld pa mor eang yw'r broblem ac edrych ar y dyfrffyrdd ym mhob un o barciau cenedlaethol Prydain.
“Byddaf yn nofio cyfanswm o 1,000 km ym mhob un o’r 15 parc cenedlaethol ac rwy’n gobeithio cwblhau’r her mewn dim ond chwe wythnos.
“Mae’r cyfnod clo wedi effeithio’n arw ar fy ngallu i hyfforddi ac mae’n bendant yn mynd i fod yn her - ond byddaf yn nofio trwy rai o’n tirweddau mwyaf gwyllt a bregus a bydd yr ymchwil y byddwn yn ei wneud yn helpu i dynnu sylw at effaith amgylcheddol microplastigion yn nyfroedd y Deyrnas Unedig trwy ymchwil wyddonol a dyna fydd yn fy ysgogi i gario ymlaen,” ychwanegodd Laura, sy'n rhedeg y sefydliad nofio amgylcheddol nid-er-elw weswimwild.com.
Y samplau ar y lanYn ymuno â Laura er mwyn dadansoddi'r samplau dŵr bydd Dr Christian Dunn, sy’n uwch ddarlithydd ym Mhrifysgol Bangor.
“Mae’r ymchwil hwn yn bwysig oherwydd mae angen i ni wybod maint y broblem microplastigion yn ein dyfrffyrdd, os ydym am gael unrhyw obaith o fynd i’r afael â’r broblem.
“Byddai’n braf meddwl, oherwydd bod rhai o’r ardaloedd y bydd Laura yn nofio trwyddynt yn gymharol anghysbell, na fydd llygredd microplastig yn effeithio arnynt - ond yn anffodus mae hynny’n annhebygol o fod yn wir.”
“Mae faint o blastig sydd ynddynt fodd bynnag yn rhywbeth y mae angen i ni ei ddysgu,” ychwanegodd.
Mae'r sefydliad amgylcheddol Surfers Against Sewage (SAS) wedi cytuno i fod yn bartneriaid i Laura a Phrifysgol Bangor yn ystod yr her.
Dywedodd Hugo Tagholm, Prif Swyddog Gweithredol yr elusen: “Rydym yn falch iawn o fod yn bartner ar yr alldaith amgylcheddol newydd a chyffrous hon. Bydd yn darparu data gwyddonol unigryw o lynnoedd, afonydd a lleoliadau arfordirol anghysbell i asesu graddfa'r argyfwng o ran llygredd microplastigion ac yn cynnig atebion.
“Mae llygredd microplastigion yn cael sylw mawr bellach ac mae’n amlwg bod yn rhaid cymryd camau ar frys i atal y plastigion hyn rhag llygru ein hafonydd a llifo i’r cefnfor. Mae’n rhaid i arweinwyr mewn llywodraeth a busnes ddeddfu, arloesi a chydweithio i atal y llygredd plastig hwn,” meddai Hugo.
I ddilyn yr her nofio ar Instagram ewch i @weswimwild ac i ddilyn yr ymgyrch yn erbyn microplastigion ewch i wefan SAS www.sas.org.uk., neu ewch i www.weswimwild.com.
Munud distaw ar y lan yn ystod y daith epigAmserlen y nofio (yn amodol ar newidiadau munud olaf o ran amser a lleoliadau):
• Sir Benfro Afon Cleddau. Medi 1 - 2
• Bannau Brycheiniog: Afon Cleddau. Medi 3 - 4
• Cairngorms: Afon Spey. Medi 6 - 11
• Loch Lomond a'r Trossachs: Afon Falloch. Medi 13 - 19
• Northumberland: Afon Coquet Medi 21 - 24
• Ardal y Llynnoedd: Afon Great/Eden. Medi 25 - 29
• Yorkshire Dales: Afon Ure. Hydref 2 - 3
• North York Moors: Afon Esk. Hydref 4 - 6
• Norfolk Broads: Afon Thurne. Hydref 7 - 8
• South Downs: Afon Rother. Hydref 9 – 10
• New Forest: Afon New Forest. Hydref 11
• Dartmoor: Afon Dart. Hydref 12 – 14
• Exmoor: Afon Exe. Hydref 15 – 16
• Peak District: Afon Exe. Hydref 18 – 20
Dyddiad cyhoeddi: 14 Medi 2020