Porth Technolegau Iaith Cenedlaethol yn rhoi meddalwedd allweddol i ddatblygu technoleg yn yr iaith Gymraeg

Bydd adnoddau meddalwedd allweddol a ddisgrifir fel y blocau adeiladu ar gyfer llunio technoleg cyfrifiadurol yn y Gymraeg yn cael ei ryddhau am ddim i gwmnïau, codwyr a haciwyr iaith yn dilyn eu datblygiad gan Brifysgol Bangor.  

Ymysg yr wyth rhaglen neu adnodd gyntaf i’w gyhoeddi  o da faner Port Technolegau Iaith bydd rhaglen cyfieithu peirianyddol Cymraeg i Saesneg, llais synthetig Cymraeg, corpws Cymraeg o’r cyfryngau cymdeithasol. Dyma’r math o ‘flociau adeiladu’ sydd eu hangen ar beirianwyr meddalwedd wrth lunio apiau, gemau a gwefannau Cymraeg, a bydd modd eu defnyddio yn rhad ac am ddim wrth godio neu greu rhaglenni.

Noddwyd y project gan £49,779 o gronfa Technoleg a Chyfryngau Digidol Cymraeg 2014-15 Lywodraeth Cymru, er mwyn ysgogi creu pecynnau meddalwedd a gwasanaethau digidol Cymraeg newydd.

Meddai Carwyn Jones, Prif Weinidog Cymru: “Mae technoleg yn rhan bwysig o’n bywydau bob dydd felly mae’n bwysig bod yr technoleg diweddara ar gael yn ddidrafferth i gefnogi’r Gymraeg fel iaith byw.  Fe fydd yr adnoddau yma, sydd wedi cael ei datblygu gyda arian o’n gronfa Technoleg a Chyfryngau Digidol Cymraeg, nawr ar gael yn rhydd ac yn hawdd i ddatblygwyr.  Rwy’n edrych ymlaen at weld y defnydd creadigol fydd yn cael ei wneud ohonyn nhw.

Ychwanegodd Dewi Bryn Jones, prif ddatblygwr meddalwedd Uned Technolegau Iaith, Canolfan Bedwyr, sy’n gyfrifol am y project: “Roedd gyda ni nifer o adnoddau roedden ni wedi datblygu at ein dibenion mewnol ein hunain, neu ar gyfer projectau penodol, ac roedden ni’n awyddus i fwy o ddatblygwyr gael budd ohonyn nhw. Bydd eu gosod nhw gyda’i gilydd yn hwylus mewn un man canolog yn gam mawr ymlaen.” Eglurodd Dewi hefyd, “Yn ogystal â bod yn adnodd gwerthfawr  i ddatblygwyr proffesiynol sydd a diddordeb mewn datblygu bob agwedd o gyfrifiaduro drwy’r Gymraeg, mi fyddan nhw hefyd ar gael i bobl ifanc mewn clybiau codio, a gwirfoddolwyr a hacwyr sy’n mwynhau defnyddio’r Gymraeg ar eu cyfrifiaduron. 

Er mwyn lansio’r Porth Technolegau Iaith, cynhelir cynhadledd o’r enw “Trwy Ddulliau Technoleg” ym Mhrifysgol Bangor ar y 6ed o Fawrth, 2015, i’w ddilyn drannoeth gan ddigwyddiad Hacio’r Iaith. Yn ogystal ag arddangos rhai o’r adnoddau newydd, bydd siaradwyr gwadd o fri rhyngwladol yn cyflwyno’u gweledigaeth hwy ar gyfer ieithoedd fel y Gymraeg sy’n ei chael hi’n anodd ennill eu lle yn y byd digidol. Yn eu plith mae Jeff Beatty, o’r Mozilla Foundation, Provo, Utah; Kepa Sarasola o brifysgol Gwlad y Basg, a John Judge, o brifysgol DCU, Dulyn, sydd i gyd yn gweithio gyda ieithoedd prin eu hadnoddau digidol, fel y Gymraeg.

Meddai’r Athro John G Hughes, Is-Ganghellor Prifysgol Bangor, fydd yn agor y gynhadledd: “Rwy’n croesawu’n fawr iawn y cyfle hwn i’r Gymraeg ddangos arweiniad yn y maes digidol. Mae llawer o ieithoedd mewn sefyllfa debyg i’r Gymraeg, a gallwn ni ddysgu llawer wrth ein gilydd wrth geisio sicrhau presenoldeb teilwng i’n hieithoedd ar y cyfryngau digidol. Rwy’n edrych ymlaen at weld yr adnoddau hyn yn fyw ar y Porth Technolegau Iaith.”

Bydd yr adnoddau i gyd ar gael o 5 Mawrth ymlaen drwy wefan Porth Termau Iaith Cenedlaethol.

Dyddiad cyhoeddi: 18 Chwefror 2015