Rhwydwaith gwybodaeth newydd i gefnogi datblygiad ynni adnewyddadwy o’r môr

Yn y Lansiad (ch-dd) Athro Kevin Flynn, Profysgol Abertawe, Dr Mike Roberts, SEACAMS yn Ysgol Gwyddorau Eigion, Athro Colin Jago, Mark Drakeford a Nicole Esteban, rheolwraig SEACAMS Abertawe.Rydym i gyd yn ymhyfrydu yn y golygfeydd godidog a’r cyfleoedd chwaraeon awyr agored  sydd ar gael ar hyd arfordir ysblennydd Cymru. Ond  mae’r arfordir sy’n ein hamgylchynu ar dair ochr hefyd yn cynnig cyfleoedd eraill. Yn bwysig iawn gellir ei ddefnyddio i greu ynni adnewyddadwy a chyfleoedd cyflogaeth o ganlyniad i hynny.

Mae SEACAMS 2, project £17M  tair blynedd ym Mhrifysgolion Bangor ac Abertawe, a ariennir yn rhannol drwy Gronfa Datblygiad Rhanbarthol Ewropeaidd, yn fuddsoddiad ym mhotensial economi’r môr ac ynni adnewyddadwy. Trwy SEACAMS, gall cwmnïau sydd eisiau defnyddio pŵer y môr i greu diwydiant ynni cynaliadwy yng Nghymru gael gafael ar y gefnogaeth ymchwil hanfodol y byddant eu hangen i’w galluogi i symud ymlaen â’u datblygiadau a fydd yn costio rhai miliynau o bunnau.

Galwodd y Gweinidog Cyllid, Mark Drakeford, ym Mhrifysgol Bangor heddiw (Iau 29 Medi), i  glywed am ddechrau ail broject SEACAMS, a reolir gan Ganolfan Gwyddorau Môr  Cymhwysol y Brifysgol, ynghyd â phartneriaid o Brifysgol Abertawe.

Prif ffynhonnell ynni o’r môr i Gymru fydd ynni llanw, gyda’r diwydiant yn ystyried sawl modd o’i gynhyrchu, drwy lagwnau llanw ac ynni o’r tonnau. Bydd yr ail swm o gyllid i SEACAMS yn ymestyn maint, ansawdd a hygyrchedd data sydd ei hangen gan gwmnïau datblygu, cyn iddynt fynd ati i ddelio â materion cymhleth fel lleoli’r gwahanol fathau o brojectau ynni môr adnewyddadwy.

Yn ogystal â deall pa leoliadau fyddai’n gweddu orau ar gyfer gwahanol ddulliau o gynhyrchu ynni, mae ar y datblygwyr angen dealltwriaeth helaeth o sut y bydd y technolegau, boed yn ynni tonnau neu unrhyw system arall o drosi ynni, yn perfformio.  Bydd angen ystyried sut y bydd yr amgylchedd - gwely’r môr, y cerrynt ac anifeiliaid y môr - yn ymateb, yn ogystal ag ystyried unrhyw oblygiadau a ddaw o ganlyniad i newid yn lefel y môr yn yr amser hir y bydd y cynhyrchwyr ynni hyn yn gweithredu.

Bu Mark Drakeford ar daith o amgylch cyfleusterau SEACAMS gan gyfarfod â Susan Allender a oedd yn gweithio mewn lab.Bydd SEACAMS 2 yn datblygu rhwydwaith o arsyllfeydd arfordirol i gasglu data o ansawdd uchel a sicrhau ei fod ar gael i ddarpar-datblygwyr. Bydd y gwaith yn canolbwyntio ar gasglu gwybodaeth yng nghyffiniau’r ddau barth ar gyfer ynni adnewyddadwy o’r môr sydd wedi eu sefydlu gan  Ystâd y Goron. Mae’r rhain oddi ar arfordir gogledd-orllewin Ynys Môn ac oddi ar arfordir Sir Benfro. Bydd SEACAMS  hefyd yn cydweithio gyda chwmnïau sy’n edrych i mewn i ddatblygu lagwnau llanw mawr yn ne a gogledd Cymru.

Meddai Mark Drakeford AS, Ysgrifennydd y Cabinet dros Gyllid a Llywodraeth Leol: “Mae  ynni o’r môr yn sector o bwys ble mae gan Gymru adnoddau naturiol ardderchog a’r gallu i  arwain y byd.”

“Rwyf wrth fy modd ein bod wedi gallu buddsoddi’n sylweddol o gronfa’r UE ym mhroject newydd SEACAMS, a fydd yn cyllido arloesi arbenigol er mwyn tyfu busnesau ac ehangu’r sector yng Nghymru.”

Meddai’r Athro Colin Jago, Cyfarwyddwr project SEACAMS:

“Byddwn yn adeiladu ar ein pum mlynedd o weithio efo diwydiant yn ystod y project SEACAMS gyntaf. Wrth grynhoi ein harbenigedd ym Mhrifysgolion Bangor ac Abertawe, mae gennym ystod y wybodaeth i allu darparu’r wybodaeth dechnegol fanwl sydd ei hangen i gefnogi’r datblygiadau cyffrous a all arwain at  newid mawr yn y ffordd yr ydym yn  cyflenwi ein hanghenion ynni yng Nghymru.”

Dyddiad cyhoeddi: 29 Medi 2016