Tiwtor ysbrydoledig o Brifysgol Bangor yn ennill gwobr tiwtor cenedlaethol

Mae darlithydd ym Mhrifysgol Bangor sy’n atgoffa myfyrwyr i ffonio eu teuluoedd wedi ennill gwobr genedlaethol.

Mae’r darlithydd mewn Daearyddiaeth Ddynol, Siân Pierce, sy’n cael ei rhyfeddu’n barhaus gan bobl, wedi ennill Gwobr Tiwtor Ysbrydoli! ar ôl gwylio miloedd o’i myfyrwyr yn graddio dros gyfnod o fwy nag 20 mlynedd.

Mae’r gwobrau yn dathlu llwyddiannau tiwtoriaid a mentoriaid eithriadol yng Nghymru sydd wedi dangos brwdfrydedd ac ymroddiad neilltuol i annog, cefnogi ac addysgu oedolion eraill i anelu at nod a thrawsnewid eu bywydau, boed yn eu cymuned neu yn y gweithle.

Sefydliad Dysgu a Gwaith Cymru sy’n cynnal y gwobrau gyda chymorth gan Lywodraeth Cymru, ac maent yn gwobrwyo unigolion eithriadol y mae eu hymroddiad, eu gwybodaeth a’u sgiliau cyfathrebu wedi galluogi oedolion sy’n ddysgwyr i drawsnewid eu bywydau.

Ymunodd Siân, sy’n 61 oed, â staff y brifysgol ym 1996 ar ôl treulio 11 mlynedd fel gwas sifil, yn helpu pobl i hawlio budd-daliadau.

Dywedodd fod ei phrofiad wedi annog y dull cydymdeimladol y mae’n ei ddefnyddio bob dydd gyda’i myfyrwyr.                                                                                                     

Meddai: “Fe ddysgodd i fi wrando. Pan mae myfyriwr mewn argyfwng gall y pethau nad yw yn ei ddweud wrthych fod yn bwysig. Fe fydda i’n gofyn ‘wyt ti angen meddwl neu siarad am rywbeth arall?’

“Hefyd, dwi’n eu hatgoffa o hyd i ffonio eu teuluoedd yn ystod eu hwythnos gyntaf yn y brifysgol – dwi’n dweud wrthyn nhw am gynnwys y rhai sydd wedi’u helpu ar eu taith ddysgu.”

FSiân gyda rhai o'i myfyrwyr.el uwch diwtor yn adran Amgylchedd Ysgol Gwyddorau Naturiol y Brifysgol, mae Siân yn gyfrifol am gymorth bugeiliol, sy’n golygu ei bod yn berson cyswllt i dros 500 o fyfyrwyr, yn ogystal â staff.

Mae hefyd yn rhedeg rhaglen Wythnos Groeso’r ysgol, ac yn Gydgysylltydd Cefnogaeth gan Gymheiriaid a Chyflogadwyedd a Thiwtor Anabledd i’r myfyrwyr Amgylchedd.

“Mae gen i anabledd fy hun [cafodd Siân lawdriniaeth fawr 10 mlynedd yn ôl ac roedd hi’n methu gweithio am 16 mis]. Dwi’n dweud wrth rai o’r myfyrwyr am beidio â phoeni am beidio â chwblhau eu cwrs gradd, ei bod hi’n mynd i fod yn anodd, ond dwi’n deall yr heriau maen nhw’n eu hwynebu. Dwi’n dweud y byddwn ni fel tîm yn eu hannog a’u helpu ar eu taith: ‘Paid rhoi’r ffidil yn y to – fe wnawn ni dy helpu!’

“Rydym yn rhoi llawer o bwyslais ar waith maes yn ein graddau, llawer ohono’n digwydd ar ucheldir Eryri. Gall hyn fod yn her i rai o’n myfyrwyr, ond mae’n deimlad mor braf gwybod ein bod ni fel grŵp o staff wedi meithrin amgylchedd cynhwysol lle mae ein holl fyfyrwyr yn gallu cymryd rhan yn y gwaith hwn a chael y gorau o’u hastudiaethau.”

Astudiodd Siân yn yr un brifysgol, gan ennill gradd mewn Saesneg a Chymdeithaseg fel myfyriwr hŷn pan roedd yn 35 oed, yna cwblhau cymhwyster ôl-radd mewn ymchwil Gwyddor Cymdeithasol cyn symud i faes ymchwil fel daearyddwr.

Ar ôl rhoi’r gorau i’r hyn a oedd yn swydd am oes, cafodd drafferth i ddygymod â’r syniad o fod yn fyfyriwr i ddechrau, ond mae’n diolch i un darlithydd am ei helpu i ddilyn y llwybr iawn.

Meddai: “Rhoddodd y symbyliad i fi barhau, gan ddweud ‘Ti’n meddwl bod y lleill yn gwybod popeth? Hola di’r cwestiynau y maen nhw’n ofni eu gofyn’. Felly, fe wnes i, a dyma fi, 30 mlynedd yn ddiweddarach, yn rhoi cyngor tebyg i fyfyrwyr a’u hannog i ddal ati er mwyn eu datblygiad eu hunain.”

Gwahoddwyd pobl i enwebu ‘unigolion eithriadol’ ar gyfer y categori Tiwtor Oedolion Gwobrau Ysbrydoli! – unigolion a oedd yn mynd yr ail filltir ac yn gwneud mwy na’r disgwyl, o feysydd yn cynnwys addysg uwch, addysg bellach, y gweithle, addysg gymunedol ac ysgolion.

“Gall bywyd Prifysgol fod yn llawn pethau sy’n tynnu eich sylw oddi ar waith ond ein cynllun o’r diwrnod cyntaf, fel tîm (yn cynnwys ein cymheiriaid gwych sy’n darparu cefnogaeth) yw cael pob myfyriwr drwy ei seremoni raddio,” meddai Siân, a roddodd ganmoliaeth i dîm cymorth ‘rhagorol’ y Gwasanaethau i Fyfyrwyr.

Dywedodd fod gweithio gyda’r cydweithwyr hyn yn galluogi myfyrwyr i wynebu’r heriau ar eu teithiau ac wedi helpu’r ysgol i gael rhai o’r cyfraddau cadw uchaf yn y brifysgol.

“Mae gradd mewn daearyddiaeth yn dysgu i chi feddwl ar eich traed. Diolch i lwyfannau fel y Discovery Channel, gallwch deithio’r byd – mae’n fwy poblogaidd nag erioed. Pan dwi’n dweud beth yw fy ngwaith mae’r rhan fwyaf o bobl yn dweud ‘dyna oedd fy hoff bwnc yn yr ysgol.’ Daearyddiaeth Ddynol yw fy nghariad. Mae pobl yn destun rhyfeddod parhaus i fi.

“Dwi’n caru fy swydd. Y rhan gorau yw cofleidio fy myfyrwyr ar ddiwrnod graddio, siarad â’u teuluoedd a dweud ‘maen nhw wedi gwneud mor dda’. Sawl blwyddyn yn ôl, ro’n i di gwirioni pan gyflwynodd myfyriwr fi fel ei ail fam – i’w fam ei hun! Mae’n dda gwybod bod teuluoedd y myfyrwyr yn gwerthfawrogi ein gwaith hefyd.”

Meddai Kirsty Williams, Y Gweinidog Addysg: “Mae mentoriaid da yn bwysig ym mhob cam o fywyd. Mae yna heriau ychwanegol wrth fod yn diwtor i oedolion, sef yr her o helpu rhywun sy’n dychwelyd i addysg i gyflawni ei nod.

“Mae Gwobrau Tiwtoriaid Ysbrydoli! yn ffordd wych o ddiolch i bobl fel Siân y mae eu sgiliau, eu hamser a’u hymroddiad yn parhau i gefnogi cymaint o deithiau dysgu, gan newid bywydau yn aml.”

Meddai David Hagendyk, Cyfarwyddwr Cymru y Sefydliad Dysgu a Gwaith: “Y tu ôl i bob oedolyn o ddysgwr llwyddiannus mae tiwtoriaid, darlithwyr a staff cymorth sy’n gweithio bob dydd i helpu unigolion i ddatgloi eu potensial a chyflawni eu huchelgais.

‘Mae Gwobrau Tiwtoriaid Ysbrydoli! yn gyfle gwych i gydnabod gwaith rhagorol yr enillwyr, ac i ddiolch i bawb sy’n gweithio yn ein colegau, prifysgolion, ysgolion, gweithleoedd a chymunedau am eu gwaith caled a’u hymroddiad.”

Mae Gwobrau Tiwtoriaid Ysbrydoli! yn cael eu hariannu gan Lywodraeth Cymru a Chronfa Gymdeithasol Ewrop a’u trefnu gan Sefydliad Dysgu a Gwaith Cymru.

I gael rhagor o wybodaeth am Wobrau Tiwtoriaid Ysbrydoli!, addysg oedolion neu fod yn diwtor, ffoniwch 0800 028 4844

Dyddiad cyhoeddi: 25 Ionawr 2019