Ydych chi'n defnyddio 'hunan-siarad' yn rhan o'ch hyfforddiant chwaraeon dygnwch? Dyma'r hyn y mae angen i chi ei wybod

Mae ymchwil newydd yn awgrymu sut y gallwch chi ennill y blaen ar y rhai sy’n cystadlu yn eich erbyn mewn chwaraeon dygnwch

Mae'n debyg eich bod wedi dal eich hun rywdro yn rhoi anogaeth i chi eich hun o dan eich gwynt, wrth wynebu her gorfforol arbennig o anodd efallai, neu pan oeddech chi dan ryw fath o straen; “Ty'd 'laen, fedri di 'neud hyn!” neu “Dwi'n gw'bod y medra i 'neud hyn!”

Mae seicolegwyr chwaraeon wedi darganfod bod siarad â chi eich hun yn yr ail berson: “Ti angen gwneud coblyn o ymdrech rŵan!”, mewn gwirionedd yn fwy effeithiol na siarad â chi eich hun yn y person cyntaf, “Dwi angen gwneud coblyn o ymdrech rŵan!”

Mae ymchwilwyr seicoleg chwaraeon o Brifysgol Bangor newydd gyhoeddi darn o waith ymchwil (https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/31135272 ) sydd wedi darganfod bod cyfranogwyr a gafodd gyfarwyddyd i hunan-siarad yn defnyddio'r ail berson wrth seiclo wedi cynhyrchu rhagor o bŵer na'r rhai y dywedwyd wrthynt am ddefnyddio'r person cyntaf. 

Hon yw'r astudiaeth gyntaf i ddangos bod sut mae athletwyr yn defnyddio hunan-siarad yn gwneud gwahaniaeth. Gallai'r ymchwil olygu bod gan hyfforddwyr rywbeth arall i'w ystyried wrth ddatblygu ymyriadau hunan-siarad effeithiol.  

Esboniodd un o awduron y papur, James Hardy, o Ysgol Gwyddorau Chwaraeon, Iechyd ac Ymarfer y Brifysgol:

“Mae seicolegwyr chwaraeon yn ymwybodol ers talwm fod hunan-siarad yn gallu bod yn ddefnyddiol er mwyn perfformio'n well. Ond doedd neb yn gwybod bod gwneud newid gramadegol bach wrth hunan-siarad, hynny ydy, defnyddio'r ail berson (“Mi fedri di 'neud hyn”) yn lle'r person cyntaf (“Mi fedra i 'neud hyn”) yn gallu effeithio ar berfformiad; hynny ydy, tan i ni wneud yr ymchwil yma.”

“Wrth gwrs, mae gwahanol fathau o dasgau'n gysylltiedig â gwahanol gampau a does gennym ni ddim cymaint o wybodaeth am y tasgau sy'n rhan o chwaraeon dygnwch, a dyna pam y defnyddion ni seiclo ar gyfer yr ymchwil.”

“Mae ein canfyddiadau, sy'n seiliedig ar 16 o ddynion actif, yn dangos bod hunan-siarad yn yr ail berson yn cynhyrchu allbwn pŵer llawer uwch a pherfformiad cyflymach mewn treialon amser na hunan-siarad yn y person cyntaf. Yn ddiddorol ddigon, wnaeth y cyfranogwyr ddim adrodd am unrhyw wahaniaeth o ran eu canfyddiad o'r ymdrech wnaethon nhw. Felly roedden nhw'n gallu gwneud mwy o waith ond wnaethon nhw ddim sylwi fod unrhyw wahaniaeth mewn ymdrech.”

Dyma'r dystiolaeth gyntaf fod defnyddio rhagenwau gramadegol yn strategol wrth hunan-siarad yn dylanwadu ar berfformiad corfforol. Mae hyn yn golygu bod gan ymarferwyr agwedd newydd i'w hystyried wrth ddatblygu ymyriadau.

Dyddiad cyhoeddi: 9 Gorffennaf 2019