Cytundeb niwclear rhwng Cymru a Chanada

Blaen: Dr Willy Cook, UNB, & Athro Paul Spencer, Prifysgol Bangor. Cefn: Wyn Roberts, pennaeth cadwyni cyflewi niwclear, Llywodraeth Cymru; Brett Plummer, IL niwclear & Prif Swyddog Niwclear, NB Power; & Dr Marcus Dahlfors, Darllenydd Sêr Cymru Reader PrMae prifysgolion o Gymru a Chanada wedi ymuno i ddatblygu technolegau niwclear arloesol gyda'i gilydd.

Bydd Prifysgol Bangor, yng ngogledd Cymru, a Phrifysgol New Brunswick (UNB), yng Nghanada, yn dechrau cydweithredu ar ffynonellau ynni newydd.

Dywed y ddau sefydliad sy'n arwain y byd y bydd eu partneriaeth yn helpu datblygu gweithfeydd pŵer fforddiadwy bach: 'adweithyddion modiwlaidd bach' fel y'u gelwir.

Bydd hefyd yn caniatáu i fyfyrwyr ac academyddion symud yn hawdd rhwng Cymru a Chanada.

Dywedodd yr Athro Bill Lee o'r Sefydliad Dyfodol Niwclear ym Mhrifysgol Bangor:
“Mae’r sefydliad wedi’i ffurfio fel rhan o fenter Ser Cymru Llywodraeth Cymru i ddod â’r ymchwilwyr gorau un i Gymru a meithrin talent newydd yn y rhanbarth.

“Roedd y dewis o ymchwil ynni niwclear fel thema yn rhan o ymgyrch y brifysgol i sicrhau ymchwil sy'n berthnasol iawn i'r economi rhanbarthol. 

“Yn yr un modd, mae gan Brifysgol New Brunswick hanes o gefnogi technoleg niwclear yn y dalaith.

 “Rydym yn edrych ymlaen at weithio gyda'n cydweithwyr yng Nghanada i helpu datblygu ynni glân, diogel a fydd yn hanfodol os yw'r byd am roi'r gorau i danwydd ffosil.”

“Hefyd, bydd y rhai sy'n astudio peirianneg ym Mangor a Phrifysgol New Brunswick ymhlith y myfyrwyr mwyaf gwybodus y byd yn y maes hwn,” meddai'r Athro Lee.

Yn ddiweddar, llofnododd y ddwy brifysgol lythyr o fwriad swyddogol - a oedd yn mynegi eu hawydd i weithio gyda'i gilydd ar brojectau yn y dyfodol yn Uwchgynhadledd Ynni Niwclear Canada-Y Deyrnas Unedig.

Dywedodd yr Athro William Cook, Cyfarwyddwr Canolfan Ymchwil Ynni Niwclear UNB: “O ystyried y tebygrwydd rhwng ein dau sefydliad, ein rhanbarthau a'n gwledydd mae cyfleoedd da i gydweithio yn y maes blaengar hwn.

“Dros yr wythnosau, y misoedd a’r blynyddoedd nesaf bydd ein sefydliadau'n cydweithio, gyda chefnogaeth ein llywodraethau i ddatblygu perthynas waith gefnogol i gyflawni set o nodau cyffredin.”

Ychwanegodd yr Athro Paul Spencer, Deon Coleg Gwyddorau Amgylcheddol a Pheirianneg Prifysgol Bangor: “Gyda’n gilydd bydd ein prifysgolion ar flaen y gad ym maes y dechnoleg niwclear - mae’n gyfnod cyffrous iawn i ni i gyd, ac i’n rhanbarthau.”

Mae mwy o wybodaeth am y prosiect ar gael yn www.nubu.nu.

Dyddiad cyhoeddi: 12 Mawrth 2020