Lansio Rhwydwaith €1.8 miliwn i ddatblygu’r Sector Ynni Solar yn Iwerddon a Chymru

Mae menter €1.8 miliwn newydd i helpu i ddatblygu a chynnal swyddi yn y sector Ynni Solar (ffotofoltaig) newydd ei lansio gan gonsortiwm o Sefydliadau Addysg Uwch, o Gymru ac Iwerddon. Mae'r sector hwn yn un o bwys economaidd mawr. Mae ‘Rhwydwaith Cymru Iwerddon ar gyfer Technolegau Ffotofoltaig Arloesol’ (WIN-IPT) wedi ei gyllido’n rhannol gan Gronfa Datblygu Rhanbarthol Ewrop (ERDF) trwy Raglen Iwerddon Cymru 2007-13.

Mae WIN-IPT, menter sy’n cael ei harwain gan ddiwydiant ac wedi ei chynllunio i hyrwyddo datblygu arloesedd yn y sector ynni solar, yn fenter ar y cyd rhwng Prifysgol Bangor, Sefydliad Technoleg Waterford, a Phrifysgol Abertawe.  Bydd WIN-IPT yn creu canolbwynt arbenigedd ynni solar ar gyfer Gorllewin Cymru a De Ddwyrain Iwerddon trwy drosglwyddo gwybodaeth rhwng sefydliadau ymchwil addysg uwch, diwydiant ac awdurdodau lleol.

Dr Jeff kettle yn annerch y cyfarfod lawnsio yn ddiweddar.Yn ôl Dr Jeff Kettle, Prif Ymchwilydd ar ran yr Ysgol Peirianneg Electronig, Prifysgol Bangor; “ Mae’r project yn cynnull ynghyd dri sefydliad addysg uwch â hanes profedig o ddarparu ymchwil sy'n fasnachol berthnasol, ac sydd yn seiliedig ar Ymchwil a Datblygu sylfaenol yn labordai'r ddau ranbarth.  Mae’r math o sialensiau yr ydym yn mynd i’r afael â nhw yn rhy fawr i un unigolyn, felly rydym wedi cynnull tîm rhyngddisgyblaethol o gemegwyr, peirianwyr dyfais, arbenigwyr gweithgynhyrchu a defnyddwyr diwydiannol a defnyddwyr terfynol.  Er gwaethaf y dirwasgiad economaidd, cafwyd cynnydd o 70% ar draws Ewrop yn y trydan a gynhyrchwyd o'r haul  rhwng 2010 a 2011. Mae cost ynni solar yn gostwng yn gyson o flwyddyn i flwyddyn, wrth i gost olew a nwy barhau i godi. “

“Yng Nghymru, mae pob metr sgwâr o dir yn derbyn ar gyfartaledd 1050 awr cilowat o heulwen  y flwyddyn y gellid ei drosi’n drydan.  Pe gallem ddefnyddio cyfran fechan o’r golau hwnnw trwy baneli solar ni fyddai angen unrhyw ffynhonnell ynni arall i ddiwallu ein hanghenion.  Gallai’r math o gelloedd solar yr ydym yn gweithio â hwy fod yn gam mawr tuag at newid i gynhyrchu trydan o’r haul ar draws y rhanbarth.”

Meddai Dr Brian Murphy, Rheolwr Project y fenter: “Mae rhanbarth Iwerddon-Cymru’n gartref i rai o gwmnïau mwyaf arloesol y byd sy’n cyfrannu at ddatblygu technoleg ynni solar, sy’n cwmpasu pob math o gynhyrchion ffotofoltaig o silicon i Gelloedd Solar Lliw Wedi eu Sensiteiddio   (DSSC). Bydd y fenter WIN-IPT yn darparu gwasanaethau Ymchwil a Datblygu cynorthwyol ac ymgynghorol i fusnesau bach a chanolig yn y sector ynni solar yn y rhanbarthau hyn.”

Un agwedd allweddol ar y fenter yw datblygu’r genhedlaeth nesaf o gelloedd/paneli solar. Bydd y fenter yn cydweithio â phartneriaid mewn diwydiant ar ddwy ochr Môr Iwerddon, ac maent wrthi’n cynllunio arddangosiadau o dechnolegau ffotofoltaig solar newydd, gan gynnwys gosod technolegau cywain ynni dan do mewn adeiladau arbrofol yn Ne Ddwyrain Iwerddon a Chymru.

Dyddiad cyhoeddi: 25 Hydref 2012