Myfyriwr PhD o Brifysgol Bangor yn cymryd rhan mewn cyfres newydd ar BBC Radio Wales

Gareth 'Gaz Top' Jones ac Erin Lloyd JonesMae myfyriwr PhD o Brifysgol Bangor wedi cael cyfle gwych yn gweithio fel hanesydd preswyl ar gyfres cerddoriaeth newydd mewn dwy ran ar BBC Radio Wales.

Cyflwynwyd Rockin' the Gogs gan Gareth Jones ('Gaz Top' gynt) wrth iddo ail-ymweld â lleoliadau cerddoriaeth y buodd o ynddyn nhw pan oedd yn iau gan ddathlu hanes ac etifeddiaeth y llefydd hynny.

Gwahoddwyd myfyriwr sy’n astudio PhD mewn archaeoleg, sef Erin Lloyd Jones, o Fodelwyddan, i roi cyngor i Gareth ynglŷn ag agweddau hanesyddol y gyfres. Mae hefyd yn cymryd rhan yn y rhaglen, gan sôn am hanes yr adeiladau a hanes cymdeithasol yr ardal yn nechrau’r 20fed ganrif sef y cyfnod a roddodd fod i’r angen amdanynt.

Ar hyn o bryd mae Erin wrthi’n ysgrifennu ei thraethawd PhD y bu’n gweithio arno yn rhan amser ym Mangor ers 2011. Ei maes arbenigol yw bryngaerau’r oes haearn yng ngogledd Cymru a’r Gororau, ac mae yn ei helfen yn trin a thrafod unrhyw beth yn ymwneud â hanes - yn enwedig hanes gogledd Cymru. Mae Erin yn gweithio'n llawn amser fel rheolwr dehongli treftadaeth i Cadw, gwasanaeth amgylchedd hanesyddol Llywodraeth Cymru ac mae’n mwynhau rhannu ei hoff straeon am dreftadaeth Prydain drwy ei gwaith ar y cyfryngau ac ar ei gwefan www.idigarchaeology.co.uk

Dywedodd Erin: "Ro’n i wrth fy modd pan ofynnodd Gareth i fi gymryd rhan yn y gyfres. Nid yn unig ges i gyfle i rannu straeon diddorol iawn am hanes fy ardal leol, ond ro’n i hefyd yn mynd i’r Tiv yn rheolaidd, felly roedd hynny’n gwneud y gyfres yma hyd yn oed yn fwy arbennig i fi. Ar ben hynny, rhowch cael gweithio hefo 'Gaz Top', ac mae o’n bownd o fod yn llwyddiant!

"Mae gynnon ni hanes hir ac amrywiol yma yng Nghymru, ac mae o i gyd yn gysylltiedig efo’i gilydd. Os ydych chi am wybod sut i fynd o Motörhead at gloddio ac o Radiohead at y Rhufeiniaid - cofiwch wrando!"

Mae pennod gyntaf Rockin' the Gogs yn rhoi sylw i Dixieland Showbar, ar y pier ym Mae Colwyn. Yn ystod ei anterth yn y 70au a'r 80au cynnar, bu’r ‘Dixie’ yn llwyfan i fandiau chwedlonol megis Motörhead, the Damned, Siouxsie & the Banshees, Elvis Costello, The Specials a Madness.

Yn yr ail bennod, aiff Gareth i’r 'Tiv’ ym Mwcle, ac mae bodolaeth y lleoliad hwnnw ynddo ei hun yn rhywbeth sydd y tu hwnt i bob rheswm. Er gwaethaf y ffaith fod y lleoliad mewn tref yng Nghymru ac iddi boblogaeth eithaf bychan ac er nad oedd cysylltiadau trafnidiaeth da, mae’r lle’n mynd o nerth i nerth ers degawdau, gan roi llwyfan i rai o gewri roc a rôl – gan gynnwys Black Sabbath, Led Zeppelin a Slade a bandiau pop Prydeinig fel Oasis hyd yn oed. Mae’r 'Tiv' yn parhau i gynnal sioeau byw bob wythnos hyd y dydd heddiw. Mae Gareth yn ymchwilio i gyfrinach eu llwyddiant drwy siarad â’r bandiau, y cefnogwyr a rheolwyr a mynd ar daith o amgylch yr adeilad.

Pennod 1 Rockin' the Gogs: Dixieland Showbar on Colwyn Bay Pier. Darlledir ddydd Sadwrn 3 Medi 2016 am 1:30pm ar BBC Radio Wales.

Pennod 2 Rockin' the Gogs: The Buckley Tivoli. Darlledir 10 Medi am 1:30pm ar BBC Radio Wales.

Dyddiad cyhoeddi: 2 Medi 2016