Yr Athro Fergus Lowe yn annerch gwesteion gwledd Lifrai Flynyddol Cwmni Anrhydeddus y ffrwythwyr yn ddiweddar.Yng Ngwledd Lifrai Flynyddol Cwmni Anrhydeddus y Ffrwythwyr, a gynhaliwyd yn y Mansion House yn Llundain ar 17 Chwefror 2011, bu’r Athro Fergus Lowe, cyd-gyfarwyddwr rhaglen Food Dudes lwyddiannus Prifysgol Bangor, yn rhoi araith i westeion adnabyddus. Yn eu mysg roedd Arglwydd Faer Dinas Llundain a’r Siryddion, Uchel Gomisiynydd Seland Newydd, Deon Cadeirlan Caergaint, pedwar o benaethiaid y Lluoedd Arfog, Comisiynydd Heddlu Dinas Llundain, cynrychiolwyr uwch o’r gyfraith, Meistri pedwar urdd lifrai arall, yn ogystal ag arweinwyr y diwydiant cynhyrchu ffrwythau.
Yn ei anerchiad fel y Gŵr Gwadd, trafododd yr Athro Lowe ordewdra, gan ei ddisgrifio fel her iechyd fwyaf ein cyfnod, a sut y gellir newid ymddygiad pobol mewn modd positif a buddiol gan ddefnyddio technegau a ddatblygwyd gan seicolegwyr ymddygiad.
Mae’r rhaglen, sy’n cael ei chynnal mewn ysgolion cynradd, yn defnyddio pedwar cymeriad cartŵn - y Food Dudes - i annog plant i ddatblygu hoffter at ffrwythau a llysiau, a’u hannog i’w bwyta gartref a bod yn falch o fod yn fwytawyr iach.
Nid yn unig mae’r rhaglen yn un bleserus i rieni, plant ac athrawon, mae hefyd yn dod â chynnydd mawr a pharhaol ym maint y ffrwythau a’r llysiau mae’r plant yn eu bwyta, a gwelliant yn arferion bwyta’r rhieni eu hunain.
Dywedodd yr Athro Lowe wrth y gynulleidfa: “Mae hon yn rhaglen effeithiol iawn sy’n cael effaith fawr ar iechyd a lles. Mae ganddi’r potensial i arbed costau mawr i’r Gwasanaeth Iechyd ac i osgoi trallod i blant a’u teuluoedd. Mae’n sicr yn costio llai, ac yn llawer mwy o hwyl, na llawdriniaeth i osod beltiau gastrig. Hon ydi’r unig raglen yn y maes yma sy’n gweithio, er i symiau enfawr o arian y llywodraeth gael eu gwario dros y blynyddoedd ar bob math o fentrau sydd, i gyd yn eu tro, wedi profi’n aneffeithiol i geisio atal epidemig gordewdra.”
Gorffennodd yr Athro Lowe ei araith gan ddiolch i Gwmni’r Ffrwythwyr am ddarparu tair blynedd o arian ar gyfer swydd cyd-drefnydd cenedlaethol i ledaenu’r rhaglen ym Mhrydain, ac yn benodol i’r Cyn Feistr Sibley a’r Warden Rhentiwr, yr Athro Price, am eu hamser a’u harbenigedd.
Hyd yma, mae’r Rhaglen wedi ei defnyddio ym mhob ysgol gynradd yn Iwerddon ac wedi ennill gwobr Sefydliad Iechyd y Byd (WHO) am ei llwyddiant yn trechu gordewdra. Mae’r cynllun wedi’i ymestyn i ysgolion yn Wolverhampton a’r llynedd fe enillodd Wobr Medal Aur y Prif Swyddog Iechyd. Mae’r tîm yn gobeithio y bydd cynllun y Food Dudes yn cael ei ledaenu ymhellach yn Lloegr a Chymru a gwledydd eraill yn y blynyddoedd i ddod.
Mae yna raglenni’n cael eu cynnal mewn ysgolion yn yr Eidal ac yn America.
Dyddiad cyhoeddi: 22 Chwefror 2011