“Hanner canrif yn ôl! Mae llawer wedi digwydd i mi ers hynny, ond nid yw’r profiad a gefais ym Mangor wedi pylu. Beth wnes i? Ennill gradd Economeg a chwarae llawer o bêl-droed."
Yn gyntaf, y pêl-droed. Clwb Pêl-droed - roeddwn yn aelod o'r tîm a adenillodd y 'Cwpan Woolie' ym 1973, gan guro’r ffefrynnau mawr, y Coleg Normal, mewn buddugoliaeth enwog o 1-0. Dyfarnodd Llywydd Undeb y Myfyrwyr, C.T. Burke, aelodaeth anrhydeddus am oes o Undeb y Myfyrwyr, ond does gen i ddim prawf, oherwydd i gyn-wraig rwygo fy ngherdyn aelodaeth. Pwy sy'n cofio taith y Clwb Pêl-droed i Sbaen ym 1972? Os felly, a gawsoch chi fyth ddod yn ôl? Es ymlaen i gael gyrfa bêl-droed di-nod, gan chwarae i Warrington Town am ychydig wythnosau, yr holl ffordd i lawr i Adran 5 o Gynghrair Sul Swindon. Ond yna daeth atgyfodiad yng Nghaliffornia yn chwarae i dimau dros 35 oed, yna timau dros 50 oed. Fy llwyddiannau nodedig olaf oedd i'r Britannia Arms, Cupertino. Fe wnes i ymddeol o bêl-droed ar ôl 50 mlynedd o chwarae.
Drwy’r Clwb Pêl-droed, atgyfnerthwyd moeseg tîm, cyfeillgarwch a theyrngarwch; ymhellach, dysgodd wers i mi ar gyfer bywyd a gyrfa, sef gwerth cael fy amgylchynu gan bobl sy'n fwy medrus na mi, a'r hyn y gellir ei gyflawni gyda'ch gilydd. Yn y dyddiau hynny roedd gennym ni 6 thîm, felly roedden ni i gyd yn gwybod gostyngeiddrwydd, byth i gymryd eich hun ormod o ddifrif. Y canlyniad pwysicaf oedd i profiadau ar y cyd i greu perthnasau cryf; i mi, gyda Paul Landing, Bryn Jones a (Syr) John Jones - rydym yn dal i gysylltu â’n gilydd yn rheolaidd ar Zoom o hyd, a, choeliwch fi, ni chaniateir i unrhyw un ohonom ni gymryd ein hunain ormod o ddifrif.
Mae pob un yn deilwng o broffil cyn-fyfyrwyr ar wahân, ond fe af i yn gyntaf. Fe'i gwnes hi yn ôl i 3 o fy 5 Hen Sêr cyntaf mae’n siŵr (1974-79), un yn ~ 2002, a fy un olaf yn 2017. Ar y llaw arall, nid yw Paul wedi colli ond un penwythnos Hen Sêr ers 1974, cyn Covid. Yn llanc o Stockport, daeth i Gymru ac ni adawodd fyth, gan ddilyn ei yrfa addysgu yn Wrecsam, a thrwy hynny ddylanwadu ar genedlaethau o ddyfodol Wrecsam. Felly, os oes unrhyw rieni yn Wrecsam yn y 45 mlynedd diwethaf wedi edrych ar eu plant yn eu harddegau a gofyn: “Sut”? neu “Pam?”, efallai fy mod i newydd ateb eich cwestiwn.
Roedd Bryn yn un o’r ‘brodorion’. Bryd hynny, roedd angen un arnom ni i gyd i'n tywys, i gyfieithu ac i egluro nodweddion, ac ymddiheuro ar ran y gweddill ohonom ni. Aeth yntau hefyd i ddysgu, ond mudodd i Swydd Efrog. Ond mae rhif ei gar (GWxxLAD), ei encil ar Ynys Môn a’i ymarweddiad cyffredinol yn dynodi ei wreiddiau Cymreig dwfn. Mae'n ymgorfforiad o’r Cymro twymgalon dros chwaraeon a fydd yn siarad am Rygbi Cymru waeth beth fo'r pwnc, ac yn cefnogi unrhyw un sy'n chwarae yn erbyn Lloegr.
Mae trydydd athro'r grŵp, John, yn cefnogi Everton, yn berson ac yn storïwr diddorol ac yn un a gafodd ei urddo'n farchog am ei wasanaethau i addysg. Dringodd ysgol datblygiad proffesiynol i fod yn bennaeth, yn ymgynghorydd, ac yn siaradwr - rhywbeth y mae bob amser wedi rhagori arno ac yn dal i gael ei dalu amdano. Gallwch ddod o hyd i'w lyfrau a'i straeon ar y we yn https://sirjohnjones.com/. Os yw byth yn dweud, “Ydw i wedi dweud y stori hon wrthych chi ...?”, Dywedwch ‘do’ yn gyflym, er mae'n debyg na fydd yn gwneud unrhyw wahaniaeth.
Deuthum i Fangor o Gaerlŷr, un o’r rhai o’m cenhedlaeth a oedd y cyntaf yn y teulu i fynychu'r Brifysgol, ac efallai na fyddai wedi cael cyfle fel arall ond am hyfforddiant am ddim (ie, dyddiau difyr). Byddaf yn ddiolchgar am byth am y cyfleoedd a ddaeth i’m rhan. Dechreuais ym Methesda a gorffen ym Mhlas Gwyn, gan fod y daith i unrhyw le pwysig yn haws. Fy mhrif bwnc oedd Economeg, gyda phwyslais ar Economeg Llafur. Heriodd Adran Economeg y Brifysgol fi gyda phrosiect yng ngwaith dur Shotton, a chadarnhawyd fy newis gyrfa. Oherwydd Bangor, mwynheais yrfa foddhaus ym maes Adnoddau Dynol, gan gymryd swyddogaethau arweiniol yn y Deyrnas Unedig, yn Ewrop ac yn fyd-eang a oedd yn cynnwys symud i Bencadlys Corfforaethol UDA (Dyffryn Silicon) yn y 1990au. Arhosais. Rwy'n credu bod fy mhrofiad o fyw bywyd ym Mangor a Gogledd Cymru wedi fy mharatoi ar gyfer rheoli o fewn ac ar draws diwylliannau amrywiol ledled Ewrop, byw yng Nghaliffornia ac arwain timau Adnoddau Dynol/busnes yn Yr India, Tsieina, Rwsia a Siapan. Fe wnaeth Bangor fy helpu i osod sylfaen ar gyfer dysgu gydol oes a dysgu'r angen am foeseg waith frwd.
Fe wnes i ymddeol yn 2017 a phan na allaf deithio, rwy'n mwynhau ardal Bae San Francisco, yn gwirfoddoli mewn cyfryngu cymunedol ac yn dysgu sgiliau Rheoli Dicter yn ein Carchar Sirol lleol, a allai synnu unrhyw un sy'n cofio fy amryfal gardiau coch ar y cae pêl-droed.
Gan gau’r cylch wrth i'm carfan ddathlu hanner canrif yn ddiweddarach, 4 blynedd yn ôl fe wnaethon ni gyfarfod eto, ac roeddwn i mor falch o ddod â fy ngwraig Americanaidd, Carol, i Fangor, i Eryri a'r ardaloedd cyfagos, a syrthiodd hefyd mewn cariad â'r lle. Gyda llaw, ei theulu yw'r unig bobl yn y byd sy'n credu y gallaf ynganu 'Llanfairpwllgwyngyllgogerychwyrndrobwllllantysiliogogogoch' yn gywir.”
Llun oddeutu 1972 - Clwb Pêl-droed (10 bob ochr?)
Cefn: Jones, John Jones, Bryn Jones, Aplayer, Hardy, Ian Gray
Blaen: Paul Landing, Rawlins, White, Clare
Gray, Landing, Jones B a Jones J, yn 2017, gyda’u partneriaid mewn man poblogaidd ym Miwmares.