Adfer y Goedwig Law Geltaidd ar gyfer Sero Net – Trawsnewid cyfiawn i Defnydd Tir?
Mae’r Ysgol Gwyddorau Amgylchedd a Naturiol ym Mhrifysgol Bangor yn falch iawn o gynnig ysgoloriaeth llawn yn Llwybr Cynllunio Amgylcheddol yr Ysgol Graddedigion Gwyddorau Cymdeithasol Cymru (Partneriaeth Hyfforddiant Doethurol ESRC) a fydd yn dechrau ym mis Hydref 2025, a sy'n agored i ymgeiswyr rhyngwladol ac o’r DU.
Dyddiad cau: 12 hanner dydd 5ed Mai 2025 (Amser y DU).
Disgrifiad o'r prosiect: Mae coedwig law dymherus yn gynefin prin yn fyd-eang, a gynrychiolir yng Nghymru gan weddillion ynysig o'r "goedwig law Geltaidd". Mae'n gyfoethog o rywogaethau ac yn storio carbon sylweddol. Mae prosiect arloesol a ariennir gan garbon dan arweiniad yr Ymddiriedolaethau Natur, mewn partneriaeth ag Aviva, yn anelu i adfer y cynefin hwn er budd bioamrywiaeth ac atafaelu carbon, tra'n gweithio'n agos gyda chymunedau lleol.
Mae'r Ymddiriedolaethau Natur yn bwriadu bod eu prosiect yn gweithredu fel esiampl o "atebion sy'n seiliedig ar natur i newid yn yr hinsawdd", ac i ddylanwadu ar reolwyr tir eraill i gynyddu gorchudd coed. Fodd bynnag, mae llawer o ffermwyr yn amheus o ehangu gorchudd coed ac mae pryderon am yr effeithiau posibl ar gymunedau lleol a threftadaeth ddiwylliannol o'r newid yn y defnydd tir a lleihau cynhyrchiad amaethyddol. O ganlyniad, mae dadleuon wedi ymwneud â phrosiectau adfer tirwedd a gwerthiadau tir amaethyddol ar gyfer coedwigaeth i wrthbwyso carbon. Felly, bydd trawsnewidiad cyfiawn i sero net yn wynebu heriau, ar gyfer cyfiawnder gweithdrefnol a dosbarthol. Yn ychwanegol, mae gwahanol rhanddeiliaid yn deall yr uchelgais ar gyfer sero net mewn gwahanol ffyrdd. Mae yna tensiynau rhwng buddiannau a dewisiadau tirfeddianwyr preifat, cymunedau lleol a chymdeithas genedlaethol neu fyd-eang. Byddwn yn defnyddio'r prosiect hwn fel enghraifft i ddeall y tensiynau hyn yn well, a sut y gellir eu lliniaru neu eu cyfryngu trwy ddylunio, llywodraethu a chyfathrebu prosiect. Bydd y PhD yn cyfrannu at ddadleuon am lywodraethu amgylcheddol a chyfiawnder yng nghyd-destun heriau byd-eang C21st.
Nod y PhD hwn yw gwerthuso adferiad goedwig law Geltaidd gan yr Ymddiriedolaeth Natur, fel model ar gyfer coedwigo ac adfer cynefinoedd ehangach ar draws ucheldiroedd y DU, mewn modd sy'n cael ei gofleidio gan gymunedau gwledig. Gallai cwestiynau ymchwil gynnwys: "Beth yw costau a manteision adfer cynefinoedd o safbwyntiau cyhoeddus a phreifat, a yw'n hyfyw yn ariannol ac yn economaidd, o ystyried senarios polisi gwahanol?", "Gan ddefnyddio mewnwelediadau o'r llenyddiaeth newid ymddygiad, sut y gellir cyfathrebu'r wybodaeth hon i randdeiliaid?", "Pa fodelau llywodraethu yn caniatáu ymgorffori dewisiadau rhanddeiliaid lleol a chenedlaethol mewn prosiectau adfer cynefinoedd ar dir preifat, er mwyn galluogi trafodaeth ar wahanol werthoedd a dewisiadau a chefnogi rheolaeth deg?"
Mae'r ysgoloriaeth hon a ariennir yn llawn yn rhan o Ysgol Graddedigion Cymru ESRC ar gyfer y Gwyddorau Cymdeithasol ac mae'n gydweithrediad rhwng Prifysgol Bangor a'r Ymddiriedolaethau Natur. Bydd y myfyriwr wedi'i leoli yng Ngrŵp Ymchwil Gwyddor Cadwraeth ffyniannus Bangor, sy'n rhan o'r Thema Ymchwil Cadwraeth ac Adfer Ecosystemau Gwydn. Bydd y prosiect yn cael ei gynnal mewn cydweithrediad agos â'r Ymddiriedolaethau Natur ar draws eu safleoedd coedwigoedd glaw Celtaidd.
Goruchwylwyr
1) Dr Sophie Wynne-Jones s.wynne-jones@bangor.ac.uk
2) Yr Athro Julia Jones julia.jones@bangor.ac.uk
3) Dr Neal Hockley n.hockley@bangor.ac.uk
4) Dr Ruth Swetnam rswetnam@wildlifetrusts.org
Dyddiad dechrau’r PhD: 1af Hydref 2025
Meini Prawf Hanfodol
- Gradd anrhydedd ar lefel dosbarth cyntaf neu ail ddosbarth uwch, neu radd meistr (neu gyfwerth, mae croeso i fyfyrwyr sydd â chefndir academaidd anhraddodiadol hefyd wneud cais).
- Gallu a chwilfrydedd deallusol cryf
- Sgiliau rheoli prosiectau rhagorol, gallu i gymryd y fenter.
- Sgiliau cyfathrebu rhagorol mewn Saesneg ysgrifenedig a llafar.
- Gwydnwch, parodrwydd i ddatrys problemau a gweithio'n annibynnol.
- Y gallu i weithio ar draws diwylliannau ac ieithoedd a chyfrannu at gydweithrediad ymdrech ymchwil ryngwladol.
Meini prawf dymunol
- Y gallu i siarad Cymraeg
- Profiad o gynnal ymchwil gymdeithasol a gwaith maes mewn ardaloedd gwledig y DU.
- Gwybodaeth am ddadansoddiad ystadegol R.
Lleoliad: Lleolir y swydd ym Mhrifysgol Bangor, y DU, gyda pheth amser yn gweithio gyda phartneriaid yn yr Ymddiriedolaethau Natur, a bydd yn cynnwys gwaith maes yng Nghymru (ac o bosibl ar safleoedd yn Lloegr a'r Alban). Ni ellir ei wneud o bell.
Hyd yr astudiaeth: Mae hyd yr astudiaeth yn amrywio o 3.5 i 4.5 blynedd amser llawn (neu’r hyn sy’n gyfwerth iddi yn rhan-amser). Mae hyd yr astudiaeth yn dibynnu ar brofiad ymchwilio blaenorol ac anghenion hyfforddi'r myfyriwr a asesir drwy gwblhau Dadansoddiad o’r Anghenion Datblygu. Rydyn ni’n croesawu ceisiadau am astudio’n amser llawn ac yn rhan-amser.
Lleoliad ymarfer wrth ymchwilio: Bydd gofyn i bob myfyriwr a ariennir gan yr WGSSS gwblhau lleoliad Ymarfer wrth Ymchwilio a ariennir am gyfanswm o 3 mis (neu’r hyn sy’n gyfwerth iddo yn rhan-amser). Bydd pob myfyriwr yn cael y cyfle i gwblhau lleoliad mewn sefydliad academaidd, polisi, busnes neu gymdeithas sifil.
Gofynion rhyngwladol ynghylch bod yn gymwys: Mae ysgoloriaethau ymchwil yr WGSSS ar gael i fyfyrwyr y DU a myfyrwyr rhyngwladol. Caiff hyd at 30% o'n carfan gynnwys myfyrwyr rhyngwladol. Ni chodir y gwahaniaeth rhwng ffi y DU a'r ffi ryngwladol ar fyfyrwyr rhyngwladol. Dylai ymgeiswyr fodloni gofynion UKRI o ran bod yn gymwys.
Cydraddoldeb, Amrywiaeth a Chynhwysiant: Mae’r WGSSS wedi ymrwymo i gefnogi a hyrwyddo cydraddoldeb ac amrywiaeth a chreu diwylliant sy’n cynnwys pawb. Rydyn ni’n croesawu ceisiadau gan bob aelod o'r gymuned fyd-eang waeth beth fo'u hoedran, anabledd, rhyw, hunaniaeth rhywedd, ailbennu rhywedd, statws priodasol neu bartneriaeth sifil, beichiogrwydd neu famolaeth, hil, crefydd neu gred a chyfeiriadedd rhywiol.
Asesiad: Bydd ymgeiswyr ar y rhestr fer yn cael eu gwahodd i gyfweld. Fel rhan o'r broses gyfweld, gofynnir i ymgeiswyr baratoi cyflwyniad byr ar dasg (a fydd yn cael ei gyfathrebu gyda'r hysbysiad o gyfweliad, heb fod yn hwyrach na 9 Mai) ac ateb cyfres o gwestiynau panel. Cynhelir y rhan fwyaf o'r cyfweliad yn Saesneg ond bydd o leiaf un o'r panel yn siarad Cymraeg.
Bydd cyfweliadau'n cael eu cynnal yn ystod yr wythnos sy'n dechrau ar 12 Mai.
Sut i wneud cais:
Dylid derbyn ceisiadau (yn Saesneg) erbyn 12 hanner dydd 5 Mai 2025 gan gynnwys yr holl ddogfennau gofynnol. Oherwydd nifer y ceisiadau a ddaw i law, ni fydd ceisiadau anghyflawn yn cael eu hystyried.
Dylid cyflwyno pob cais drwy e-bost i s.wynne-jones@bangor.ac.uk gan copïo envirowgsss@bangor.ac.uk. Rhowch eich e-bost y llinell bwnc “WGSS collaborative PhD application (Celtic Rainforest)”
Cynhwyswch y dogfennau canlynol gyda'ch cais:
- Cofiwch gynnwys y dogfennau canlynol yn eich cais:
- Ffurflen Gais yr WGSSS
- CV academaidd (dim mwy na dwy dudalen).
- Dau eirda academaidd neu broffesiynol (mae’n rhaid i ymgeiswyr gysylltu â chanolwyr a chynnwys y geirdaon yn eu cais. Mae’n rhaid i'r geirdaon fanylu ar gryfderau ymchwil yr ymgeisydd.
- Tystysgrifau a thrawsgrifiadau gradd (gan gynnwys cyfieithiadau os yw'n berthnasol)
- Os yw'n berthnasol, prawf o Gymhwysedd yn y Saesneg (gweler gofynion mynediad y sefydliad)
Cyllid:
Mae ysgoloriaethau ymchwil a ariennir gan yr ESRC yn talu ffioedd dysgu, cyflog byw di-dreth blynyddol yn unol ag isafswm cyfraddau UKRI (£20,780 ar hyn o bryd) ac mae'n cynnwys mynediad at Grant Cymorth Hyfforddiant Ymchwil.
Os oes gennych chi anabledd, efallai y bydd gennych chi hawl i Lwfans Myfyrwyr Anabl (DSA) ar ben eich ysgoloriaeth ymchwil.