Hanes ac Archaeoleg BA (Anrh) Israddedig - Mynediad: Medi 2025/26*

Mae Hanes ac Archeoleg yn bynciau cyflenwol sydd gyda'i gilydd yn llywio dehongliadau eang o'r gorffennol. O gynhanes cynnar i'r gorffennol diweddar, byddwch yn gallu dewis o bynciau sy'n ymdrin ag agweddau ar hanes ac archeoleg Cymru, Prydain, Ewrop a'r byd ehangach. Trwy astudio ffynonellau dogfennol a diwylliant materol byddwch yn edrych ar agweddau gwleidyddol, cymdeithasol a diwylliannol o’r gorffennol ac yn datblygu sgiliau ymarferol a throsglwyddadwy.

Yn ystod y flwyddyn gyntaf byddwch yn datblygu sylfaen gref yn y ddwy ddisgyblaeth. Am weddill y radd byddwch yn datblygu'r sgiliau hyn ymhellach, gan gynyddu ehangder a dyfnder eich gwybodaeth yn y meysydd pwnc, gan arwain at weithio tuag at gynhyrchu gwaith arbenigol yn y flwyddyn olaf.

Pam dewis Prifysgol Bangor ar gyfer y cwrs?

• Mae’r ardal leol yn llawn hanes (gan gynnwys Safleoedd Treftadaeth y Byd UNESCO) ac yn darparu adnodd ar gyfer gwaith maes yn ogystal â lleoliad gwych i astudio.
• Profiad ymarferol gyda theithiau maes a gwaith maes a gynigir fel rhan o'ch gradd.
• Cyfleoedd i ennill profiad yn gweithio gyda sefydliadau archaeolegol a threftadaeth lleol a chenedlaethol a gwella’ch rhagolygon cyflogadwyedd.
• Mae graddedigion diweddar wedi mynd ymlaen i weithio ym maes archeoleg fasnachol, curadu amgueddfeydd, a'r sector treftadaeth.

Opsiynau Cwrs Ychwanegol

Yn ystod y radd hon byddwch yn dysgu trwy amrywiaeth o ddarlithoedd a addysgir, seminarau a gweithdai ymarferol. Mae teithiau maes i ymweld â safleoedd archaeolegol, amgueddfeydd a llefydd eraill o ddiddordeb yn rhan bwysig o'r profiad addysgu. Yn y flwyddyn gyntaf bydd gennych tua 5 taith i ymweld â henebion lleol. Yn yr ail a'r drydedd flwyddyn mae’r teithiau maes yn amrywio o ran hyd a natur ac yn cynnwys safleoedd lleol, yn ogystal â theithiau i lefydd eraill ym Mhrydain ac Iwerddon. Byddwch hefyd yn mynd ar hyfforddiant cloddio ac yn gwneud gwaith ôl-gloddio ymarferol arall. Y tu allan i'r amser hwn, byddwch yn cwblhau traethodau, ymarferion dadansoddi, yn paratoi ar gyfer seminarau ac yn cynnal ymchwil. Trwy gydol y cwrs fe'ch cefnogir gan staff addysgu.

Yn y flwyddyn gyntaf, cewch eich asesu trwy waith ysgrifenedig ac arholiadau. Yn yr ail a'r drydedd flwyddyn mae cymysgedd o waith ysgrifenedig, arholiadau, cyflwyniadau llafar, a phortffolios - gyda nifer o gyrsiau'n cael eu hasesu trwy waith cwrs yn unig. Mae'r traethawd hir yn ffurfio traean o'r asesiad yn y flwyddyn olaf.

Modiwlau ar gyfer y flwyddyn academaidd gyfredol

Mae’r rhestrau modiwlau ar gyfer eich arwain yn unig ac fe allant newid. Cymerwch olwg ar yr hyn y mae ein myfyrwyr yn ei astudio ar hyn o bryd ar tudalen Modiwlau Hanes ac Archaeoleg BA (Anrh).

Mae cynnwys y cwrs wedi’i nodi i’ch arwain yn unig ac fe all newid.

Canolfan Ymchwil Henfaes

Gwneir hyfforddiant ffurfiol mewn gwaith maes archeolegol yng Nghanolfan Ymchwil Henfaes y Brifysgol.  Canolfan Ymchwil Henfaes yw cyfleuster maes rhagorol y Brifysgol, wedi'i leoli tua 7 milltir o Fangor, ac mae'n 252 hectar o faint. Mae'n cynnig cyfleoedd heb eu hail i astudio amgylcheddau amrywiol o lefel y môr i dir sydd gyda'r uchaf yn Eryri. 

Costau Cyffredinol yn y Brifysgol

Myfyrwyr Cartref (DU)

• Cost cwrs israddedig llawn-amser yw £9,250 y flwyddyn (2025/26).
• Y ffi ar gyfer pob blwyddyn dramor integredig yw £1,385 (2025/26).
• Y ffi ar gyfer blwyddyn mewn diwydiant integredig fel rhan o'r cwrs yw £1,850 (2025/26).

Mwy o wybodaeth am ffioedd a chyllid i fyfyrwyr Cartref (DU).

Myfyrwyr Rhyngwladol (yn cynnwys yr UE)

• Ffioedd Dysgu Myfyrwyr Rhyngwladol
• Costau Byw ac Ysgoloriaethau Myfyrwyr Rhyngwladol

Costau Ychwanegol
Mae yna hefyd rai costau ychwanegol cyffredin sy'n debygol o godi i fyfyrwyr ar bob cwrs, er enghraifft:

• Os dewiswch chi astudio dramor neu gymryd y Flwyddyn Profiad Rhyngwladol fel rhan o'ch cwrs.
• Os ydych chi'n mynd i'ch Seremoni Raddio, bydd cost llogi gŵn (£25- £75) a chost am docynnau i westeion ychwanegol (tua £12 yr un).

Costau ychwanegol cwrs-benodol

Yn dibynnu ar y cwrs rydych chi'n ei astudio, efallai y bydd costau ychwanegol cwrs-benodol y bydd gofyn i chi eu talu. Gellir rhoi'r costau hyn mewn tri chategori:

1. Costau Gorfodol: mae'r rhain yn gysylltiedig â modiwl craidd neu orfodol penodol y mae'n ofynnol i chi ei gwblhau i gwblhau eich cymhwyster e.e. teithiau maes gorfodol, gwisgoedd i fyfyrwyr ar leoliad, gwiriad gan y Gwasanaeth Datgelu a Gwahardd (DBS).
2. Costau Angenrheidiol: efallai na fydd pob myfyriwr yn cael y costau hyn, a bydd yn amrywio yn dibynnu ar y cwrs e.e. aelodaeth o gorff proffesiynol, teithio i leoliadau, meddalwedd arbenigol, cyfarpar diogelu personol.
3. Costau Dewisol: mae'r rhain yn dibynnu ar eich dewis o fodiwlau neu weithgaredd, ac fe'u dangosir er mwyn rhoi syniad ichi o'r costau dewisol a allai godi i sicrhau bod cymaint o wybodaeth â phosibl ar gael i chi cyn i chi wneud eich dewis. Gall y rhain gynnwys digwyddiadau graddio ar gyfer eich cwrs, teithiau maes dewisol, tripiau Wythnos Groeso.

Gofynion Cyffredinol y Brifysgol

I astudio cwrs gradd mae’n rhaid i chi gael isafswm o bwyntiau tariff UCAS. Am eglurhad manwl o bwyntiau tariff UCAS, ewch i www.ucas.com.

Rydym yn derbyn myfyrwyr â phob math o gymwysterau a chefndiroedd ac yn ystyried pob cais yn unigol.

Mae’n rhaid i bob ymgeisydd gael sgiliau sylfaenol da ond mae’r Brifysgol hefyd yn gweld pwysigrwydd sgiliau cyfathrebu a thechnoleg gwybodaeth. 

Mae’n bolisi gan y Brifysgol i ystyried ceisiadau gan ddarpar fyfyrwyr anabl yn yr un modd â; phob cais arall.

Rydym yn ystyried ceisiadau gan fyfyrwyr hŷn sy’n medru dangos fod ganddynt y gallu a’r ymrwymiad i astudio rhaglen prifysgol. Bob blwyddyn rydym yn cofrestru nifer sylweddol o fyfyrwyr hŷn. Am fwy o wybodaeth am astudio fel myfyriwr aeddfed, ewch i adran Astudio ym Mangor.  

Fel un sydd â gradd mewn Hanes ac Archaeoleg o Fangor, bydd gennych yr amrywiaeth eang o sgiliau sy'n ofynnol i ddechrau ar yrfa yn y sector treftadaeth, archaeoleg neu amgueddfeydd.  Mae graddedigion yn y gorffennol wedi symud ymlaen i yrfaoedd yn gweithio, er enghraifft, i Unedau Archaeolegol, Ymddiriedolaethau Archaeolegol, amgueddfeydd, CADW (Gwasanaeth Amgylchedd Hanesyddol Llywodraeth Cymru). Bydd gennych hefyd sgiliau trosglwyddadwy gwerthfawr sy'n ofynion sylfaenol ar gyfer gyrfaoedd mewn llawer o sectorau cyflogaeth eraill, gan gynnwys: y sector cyhoeddus, addysgu, y gyfraith, newyddiaduraeth, rheolaeth a thwristiaeth.

Rhoddir cyfle i fyfyrwyr Blwyddyn 2 a 3 gwblhau modiwlau lleoliad gwaith, y gellir eu cynnal yn y brifysgol neu drwy sefydliadau allanol. Asesir y rhain fel rhan o'r radd derfynol. Mae'r rhaglen yn gwella rhagolygon cyflogadwyedd ac yn rhoi syniad o'r math o gyfleoedd cyflogaeth y mae gradd mewn hanes neu archaeoleg yn eu cynnig. Mae myfyrwyr wedi ymgymryd â lleoliadau mewn ystod eang o weithleoedd, gan gynnwys archifdai, unedau archaeolegol, amgueddfeydd a chanolfannau treftadaeth.

Cyfleoedd ym Mangor

Mae Gwasanaeth Sgiliau a Chyflogadwyedd y Brifysgol yn cynnig amryw o adnoddau i’ch helpu i gyflawni eich amcanion ar ôl graddio.

Rhaglen Interniaeth Prifysgol Bangor

Mae Prifysgol Bangor yn cynnal cynllun interniaeth â thâl yn adrannau academaidd a gwasanaethau’r Brifysgol.

Gwirfoddoli

Mae gwirfoddoli yn ehangu eich profiadau ac yn gwella eich cyflogadwyedd. Cewch fwy o wybodaeth am wirfoddoli ar wefan Undeb y Myfyrwyr.

Gweithio tra'n astudio

Mae TARGETconnect yn hysbysebu swyddi lleol, cenedlaethol a rhyngwladol i raddedigion, cyfleodd profiad gwaith ac interniaethau a chyfleon gwirfoddol.

Adroddiad Cyflawniad Addysg Uwch (HEAR)

Ceir pob myfyriwr sy’n graddio adroddiad terfynol HEAR. Mae’r adroddiad yn rhestru holl gyflawniadau academaidd ac allgyrsiol fel bod darpar gyflogwyr yn ymwybodol o’r sgiliau ychwanegol rydych wedi eu hennill tra yn y Brifysgol.

Mae opsiwn ‘gyda Blwyddyn Sylfaen’ ar gael ar gyfer y cwrs hwn. Gwnewch gais am Hanes (gyda Blwyddyn Sylfaen).