Beth yw reis Basmati ac a oes ots?

Llefydd Newid Hinsawdd ('PloCC')

Katherine Steele, Prifysgol Bangor

Mae bridio reis wedi cyfrannu at gynnydd cyson mewn cynhyrchiant grawn byd-eang dros y 50 mlynedd diwethaf. Mae'r pwyslais wedi symud yn ddiweddar o wella maint y cnwd i addasu i straen amgylcheddol a datblygu ymwrthedd i blâu a chlefydau. Mae amrywiaeth reis newydd yn dod â manteision i ffermwyr reis a buddiolwyr eraill yn y gadwyn gyflenwi. Mae gwella mathau o reis persawrus yn flaenoriaeth fawr mewn llawer o wledydd sy'n tyfu reis oherwydd bod eu gwerth yn y farchnad yn fwy na gwerth mathau o reis nad ydynt yn rhai persawrus. Dechreuodd reis Basmati fel arbenigedd lleol yn y Punjab ac mae bellach wedi dod yn nwydd a werthir yn fyd-eang. Mae bridwyr yn India a Phacistan yn datblygu mathau newydd o reis Basmati, a gallai llawer ohonynt gael eu marchnata'n rhyngwladol. Mae rheoleiddwyr wedi cymeradwyo mathau penodol y gellir eu gwerthu wedi eu labelu fel Basmati ac maent wedi gosod terfyn ar faint o gynhyrchion nad ydynt yn fathau Basmati a ganiateir mewn cynhyrchion Basmati. Bydd y cyflwyniad hwn yn sôn am fy mhrofiad o ddadansoddi olion bysedd DNA reis Basmati ar gyfer dilysu a bridio ac yn trafod materion polisi sy'n ymwneud â'i burdeb.