Mae astudiaeth ddiweddar ar barodrwydd gwylwyr i adrodd am droseddau casineb, a gyd-awdurwyd gan Bo Zhang, sydd yn ei drydedd flwyddyn o’i PhD ym Mhrifysgol Bangor, a Dr Chenghui Zhang, Prifysgol Nevada, Las Vegas (UNLV), yn cyfrannu at drafodaethau parhaus ar sut mae agweddau cymdeithasol a chanfyddiadau o orfodi’r gyfraith yn llywio ymddygiad riportio troseddau. Daeth y cydweithio hwn i fod yn sgil Cynllun Taith , a hwylusodd ymweliad academaidd Bo ag UNLV a’i gyfranogiad mewn prosiect ymchwil dan arweiniad Dr Chenghui Zhang. Chwaraeodd y rhaglen rôl hollbwysig wrth feithrin cyfnewid academaidd rhyngwladol, gan ganiatáu i Bo gymryd rhan mewn ymchwil troseddegol yn yr Unol Daleithiau.
“Fe wnaeth y cyfle a ddarparwyd gan Taith nid yn unig gyfoethogi fy mhrofiad academaidd ond hefyd fy ngalluogi i gyfrannu at faes ymchwil pwysig ochr yn ochr ag ysgolheigion uchel eu parch,” nododd Bo. "Mae'r astudiaeth hon yn amlygu gwerth partneriaethau rhyngwladol wrth fynd i'r afael â materion cymdeithasol dybryd."
Mae’r ymchwil, a gyhoeddwyd yn y Journal of Criminal Justice, yn archwilio sut mae canfyddiadau o’r heddlu ac agweddau tuag at leiafrifoedd rhywiol yn dylanwadu ar barodrwydd gwylwyr i adrodd am droseddau casineb a ysgogir gan gyfeiriadedd rhywiol. Trwy arbrawf arolwg gyda dros 2,000 o gyfranogwyr, canfu'r astudiaeth, er nad yw cyfeiriadedd rhywiol yn unig yn rhagweld ymddygiad adrodd, mae rhyngweithio cymhleth yn bodoli rhwng agweddau unigolion tuag at gymunedau LHDTC+ a'u hymddiriedaeth mewn gorfodi'r gyfraith. Yn nodedig, gall canfyddiadau mwy cadarnhaol o’r heddlu effeithio ar y parodrwydd i adrodd am droseddau casineb a ysgogir gan gyfeiriadedd rhywiol yn wahanol ar draws grwpiau a gall helpu i leihau’r rhagfarnau presennol tuag at leiafrifoedd rhywiol.
Mae’r astudiaeth hon yn tanlinellu pwysigrwydd meithrin hyder y cyhoedd mewn gorfodi’r gyfraith a mynd i’r afael â thuedd mewn strategaethau ymateb i droseddau casineb. Mae’r canfyddiadau’n cynnig mewnwelediadau gwerthfawr i lunwyr polisi ac asiantaethau gorfodi’r gyfraith gyda’r nod o wella mecanweithiau adrodd am droseddau a chefnogi dioddefwyr yn fwy effeithiol. Mae’n amlygu ymhellach nad yw gwella cysylltiadau heddlu-cymuned yn ymwneud â chyfiawnder gweithdrefnol yn unig ond y gall fod yn ddull strategol o wella cydlyniant cymdeithasol ac amddiffyn grwpiau lleiafrifol.
Mae'r cydweithio hwn yn enghraifft o sut mae Rhaglen Taith yn hwyluso cysylltiadau academaidd ac yn cefnogi ymdrechion ymchwil sy'n cyfrannu at drafodaethau byd-eang ar gyfiawnder a chynwysoldeb.
Gallwch ddarllen yr erthygl yn ei chyfanrwydd yma: Willingness to report hate crimes: How attitudes, police perceptions, and sexual orientation shape bystander response