Cynhaliwyd gweithdy arloesol yn canolbwyntio ar ddulliau amlddisgyblaethol o ran trawsnewidiadau cynaliadwy ar 28 Awst ym Mhrifysgol Bangor, gan ddod ag ymchwilwyr ac academyddion o bob rhan o’r byd ynghyd i drafod llwybrau tuag at ddyfodol mwy cytbwys a theg ar gyfer tir, pobl a diwylliant. Mae’r digwyddiad, a gynhelir mewn cydweithrediad â Lleoliadau Newid Hinsawdd (PloCC), Sefydliad Ymchwil Lles yr Adran Seicoleg ym Mhrifysgol Bangor, ac Universidade CEUMA ym Maranhão, Brasil, yn cyd-fynd â galwad cyllido ‘Just Transitions’ yr Academi Brydeinig o dan eu “Ffiniau Gwybodaeth: Projectau Ymchwil Rhyngddisgyblaethol Rhyngwladol 2025”
Dechreuodd y gweithdy, a arweiniwyd gan yr Athro John Parkinson, gyda chinio bwffe, gan roi cyfle i gyfranogwyr rwydweithio a chyfnewid syniadau cyn cymryd rhan mewn cyflwyniadau ymchwil a thrafodaethau. Roedd y cymysgedd disgyblaethol academaidd yn cynnwys seicoleg, anthropoleg, ieithyddiaeth, coedwigaeth, gwyddor daear, economeg iechyd, hanes, peirianneg a mwy o bosib! Traddodwyd y prif gyflwyniad gan yr Athro Carlos Tomaz o Universidade CEUMA, a gynigiodd gipolwg ar ymchwil y brifysgol ar fiom yr Amason, gan bwysleisio pwysigrwydd arferion cynaliadwy yn un o ecosystemau mwyaf hanfodol y byd.
Wrth adfyfyrio ar bwysigrwydd y gweithdy, dywedodd yr Athro Carlos Tomaz:
“Roedd yn gyfle da i gyfnewid arbenigedd a cheisio adeiladu cydweithrediad hirdymor rhwng Bangor a CEUMA. Mae hyn yn atgyfnerthu ymhellach y berthynas rhwng Cymru a Brasil o ran yr amgylchedd, iechyd a chynaliadwyedd, gan gynnwys nid yn unig ymchwil ond hefyd addysg ryngwladol a chynlluniau cyfnewid rhwng myfyrwyr ac ymchwilwyr o'r ddwy ochr. Prifysgol CEUMA yw'r brifysgol breifat fwyaf yng Ngogledd Brasil gyda dros 30,000 o fyfyrwyr ac mae wedi'i lleoli mewn ardal drosiannol rhwng Amasonia drofannol a'r safana yng Ngogledd Ddwyrain Brasil. Mae’r maes hwn yn gyfle da iawn ar gyfer ymchwil ac addysg ar ecosystemau naturiol ac effaith dynoliaeth.”
Roedd sesiwn y prynhawn yn cynnwys cyfres o gyflwyniadau 10 munud ar bynciau amrywiol, gan gynnwys yr amrywiad gofodol ac amseryddol mewn datgoedwigo yn yr Amason, rôl disgwrs ac ymlyniad at le mewn ymchwil newid hinsawdd, ac effaith mannau gwyrdd a glas ar iechyd a lles dynol, gydag astudiaethau achos o Ogledd Cymru a thu hwnt. Roedd cyflwyniadau nodedig hefyd yn archwilio dysgu o drawsnewidiadau ynni yng Nghymru a’r Unol Daleithiau, y defnydd o rwydweithiau synwyryddion diwifr i rymuso ffermwyr Fietnam, ac ymchwil arloesol i fawndiroedd i frwydro yn erbyn rhyddhau nwyon tŷ gwydr.
Yn dilyn y cyflwyniadau, roedd sesiwn i gloi yn caniatáu i gyfranogwyr gymryd rhan mewn deialog deinamig am yr heriau a'r cyfleoedd ar gyfer trawsnewidiadau cynaliadwy. Daeth y gweithdy i ben gyda sesiwn wedi'i neilltuo i nodi themâu sy'n dod i'r amlwg, cyfleoedd ar gyfer y dyfodol, a chamau gweithredu ar gyfer cydweithredu parhaus rhwng Prifysgol Bangor ac Universidade CEUMA.
Wrth gloi’r gweithdy, dywedodd yr Athro John Parkinson:
“Mae Prifysgol Bangor yn ganolfan ragoriaeth ar gyfer ymchwil i gynaliadwyedd, wedi’i diffinio’n fras, ac rydym wedi dod o hyd i bartner rhagorol yn CEUMA Universidade sydd â diddordebau a chryfderau ymchwil tebyg. Rwy'n gobeithio y bydd y gweithdy hwn yn rhoi sylfaen gadarn ar gyfer cyfleoedd ymchwil a chydweithio yn y dyfodol. Uchelgais allweddol i’r bartneriaeth yw cynnal symposiwm y flwyddyn nesaf yn uwchgynhadledd COP 30 y Cenhedloedd Unedig yn Belém, Gogledd Brasil.”
Am ragor o wybodaeth neu i fynegi diddordeb mewn digwyddiadau yn y dyfodol, cysylltwch â'r Athro John Parkinson ym Mhrifysgol Bangor.