Y Ddyletswydd Amddiffyn rhag Aflonyddu Rhywiol yn y Gweithle: Rhwymedigaeth Statudol Newydd i Gyflogwyr

O 26 Hydref 2024, bydd y Bil Diogelu Gweithwyr, gwelliant i Ddeddf Cydraddoldeb 2010, yn gosod rhwymedigaeth statudol newydd ar gyflogwyr i frwydro yn erbyn aflonyddu rhywiol yn y gweithle, gan ddod â nhw wyneb yn wyneb â’u cyfrifoldebau.

Beth yw aflonyddu rhywiol?

Mae’r Comisiwn Cydraddoldeb a Hawliau Dynol (CCHD) yn diffinio aflonyddu rhywiol fel ymddygiad digroeso o natur rywiol. Er mwyn i ymddygiad fod yn gymwys fel aflonyddu rhywiol, rhaid iddo naill ai darfu ar urddas rhywun neu greu amgylchedd bygythiol, gelyniaethus, diraddiol, bychanol neu dramgwyddus. Gall yr ymddygiad hwn fod ar sawl ffurf, gan gynnwys sylwadau rhywiol am gorff, dillad, neu olwg person, jôcs sarhaus rhywiol, neu gyffwrdd digroeso, a all gynyddu i ymosodiad rhywiol.

Y mesurau a ddarperir gan y Mesur Diogelu Gweithwyr

Yn flaenorol, gallai cyflogwyr fod yn atebol am dorri eu dyletswydd gofal tuag at weithwyr. Fodd bynnag, mae’r Bil Diogelu Gweithwyr yn cryfhau’r ddeddfwriaeth hon, sydd wedi’i beirniadu fel un gymharol wan, drwy greu dyletswydd glir ar gyflogwyr i gymryd “camau rhesymol” i atal aflonyddu rhywiol. Mae’r bil newydd hwn yn pwysleisio “atal” dros “cywiro.”

 Mae’r dehongliad o “gamau rhesymol” yn oddrychol, ond mae’r CCHD wedi amlinellu camau penodol y gall cyflogwyr eu cymryd i liniaru’r risg o aflonyddu rhywiol yn y gweithle. Mae’r camau gweithredu hyn yn cynnwys:

- Datblygu a chyfathrebu polisi gwrth-aflonyddu clir sy'n diffinio aflonyddu rhywiol a'i ffurfiau amrywiol.

- Trefnu sesiynau hyfforddi ar gyfer yr holl staff i atal, adnabod, ac adrodd am aflonyddu rhywiol.

- Sefydlu sianeli adrodd hygyrch ar gyfer cwynion.

- Sicrhau y rhoddir sylw i amrywiaeth rhyw yn y gweithle i atal gwahaniaethu.

Felly, os bydd cyflogwyr yn methu â chyflawni’r ddyletswydd gofal ataliol hon, mae’r ddeddfwriaeth yn caniatáu i dribiwnlysoedd gynyddu iawndal hyd at 25%.

I unigolion sydd angen cymorth, mae Clinig Cyngor Cyfreithiol Prifysgol Bangor yn cynnig cyngor cyfreithiol am ddim ar faterion sy'n ymwneud â chyfraith cyflogaeth gan gynnwys gwahaniaethu neu aflonyddu yn y gweithle. I wneud apwyntiad, ffoniwch 01248 388411 neu e-bostiwch ni ar bulac@bangor.ac.uk.