Cynhadledd Cyfnewidfa Iaith a Lleferydd Gogledd Cymru

Mae Cyfnewidfa Iaith a Lleferydd Gogledd Cymru yn dwyn ynghyd y cyhoedd, clinigwyr ac ymchwilwyr sydd â diddordeb personol neu broffesiynol mewn anghenion iaith, lleferydd a chyfathrebu.

Mae Gogledd Cymru yn lle bendigedig i fyw, dysgu a gweithio ynddo. Rydym yn gwybod fod ein poblogaeth yn heneiddio, ac yn tyfu o ran maint yn y rhan fwyaf o siroedd y rhanbarth. Mae hefyd yn rhanbarth amlieithog. Yng ngogledd orllewin Cymru y ceir y ganran uchaf o drigolion dwyieithog Cymraeg-Saesneg yng Nghymru, tra bod y ganran honno yng ngogledd ddwyrain Cymru ymhlith yr isaf gyda niferoedd uwch o ieithoedd eraill yn cael eu siarad mewn cymunedau lleol. Bwrdd Iechyd Prifysgol Betsi Cadwaladr, sef bwrdd iechyd mwyaf Cymru, sy’n gwasanaethu’r rhanbarth ac mae ein poblogaeth yn cael mynediad i ofal iechyd mewn ardaloedd gwledig a threfol. Mae gennym ddwy brifysgol, sef Prifysgol Bangor a Phrifysgol Wrecsam Glyndŵr. Gyda’n gilydd, rydym yn gweithio gyda’r Bwrdd Iechyd a phartneriaid eraill ar draws Gogledd Cymru i siapio addysg, ymchwil, a gofal iechyd mewn ffordd sy’n diwallu anghenion newidiol ein poblogaeth a’n daearyddiaeth unigryw.

Mae Cyfnewidfa Iaith a Lleferydd Gogledd Cymru wedi'i sefydlu fel y gall y cyhoedd, clinigwyr, ac ymchwilwyr sydd â diddordeb personol neu broffesiynol mewn anghenion lleferydd, iaith a chyfathrebu, ymgysylltu â’i gilydd, gyda'r nod o wella asesu clinigol, ymyrraeth ac adsefydlu ar draws Gogledd Cymru. Mae ein ffocws yn eang, ac yn ymgorffori anghenion cyfathrebu, lleferydd ac iaith ar draws y rhychwant oes. Cawn ein harwain gan sawl agenda o eiddo’r llywodraeth gan gynnwys y Siarad Gyda Fi: Cynllun Cyflawni ar gyfer Lleferydd, Iaith a Chyfathrebu,  Deddf Llesiant Cenedlaethau'r Dyfodol, a rhaglen Plant Iach Cymru, sy’n gweithio i sicrhau fod pob plentyn yng Nghymru yn cyrraedd cerrig milltir allweddol o ran eu datblygiad ac yn barod gogyfer â’r ysgol. Nod y Gyfnewidfa yw meithrin cydweithrediad trwy gyfathrebu parhaus, a chynnal seminarau rheolaidd a chynhadledd flynyddol.

Cynhelir ein cynhadledd sefydlu ar 17 Hydref 2023 ym Mhrifysgol Bangor. Mae Prifysgol Bangor wedi ei lleoli yng Ngwynedd ac Ynys Môn. Mae gennym gysylltiadau gwaith clos gyda meithrinfeydd, ysgolion a chlinigau lleol, sy'n golygu ein bod mewn sefyllfa wych i ddatblygu offer sgrinio ac ymyrryd dwyieithog effeithiol Cymraeg-Saesneg.

Mae'r gyfnewidfa wedi'i datblygu mewn cydweithrediad rhwng Prifysgol Bangor, Bwrdd Iechyd Betsi Cadwaladr a Phrifysgol Glyndŵr Wrecsam.

Prifysgol Bangor - yr Ysgol Gwyddorau Dynol ac Ymddygiadol

Mae nifer o ymchwilwyr yn Ysgol Gwyddorau Dynol ac Ymddygiadol Prifysgol Bangor sy'n gwneud ymchwil yn ymwneud ag iaith, lleferydd a chyfathrebu. Dyma gartref Canolfan Dyslecsia Miles, lle gwneir ymchwil i sylfaen niwrowybyddol ac ymddygiadol darllen ac ysgrifennu a lle darperir asesiadau a chefnogaeth ar gyfer addysgu iaith a llythrennedd i blant ac oedolion. Ceir yma ystod helaeth o gyfleusterau ar gyfer astudiaethau ymddygiadol, ffisiolegol a niwrowyddonol, gan gynnwys canolfan MRI 3T newydd sbon yn benodol ar gyfer ymchwil, cyfleusterau ysgogi’r ymennydd, a chyfleusterau cyfrifiadura soffistigedig.

Prifysgol Glyndŵr Wrecsam – BSc Therapi Iaith a Lleferydd

Bu galw ers tro byd yng Ngogledd Cymru am y cwrs gradd BSc (Anrh.) mewn Therapi Iaith a Lleferydd y mae Prifysgol Glyndŵr Wrecsam yn ei gynnig. Bydd y cwrs yn meithrin y genhedlaeth nesaf o Therapyddion Iaith a Lleferydd ac yn cynyddu’r gweithlu yn y rhanbarth, gan gynnwys graddedigion Cymraeg iaith gyntaf. Mae’r cwricwlwm yn newydd sbon ac yn hyrwyddo dysgu gydol oes felly caiff myfyrwyr eu hannog i ymgysylltu’n barhaus â’r sylfaen dystiolaeth sy’n llywio ein gwybodaeth am gyflyrau sy’n effeithio ar leferydd, iaith a llyncu, yr arferion clinigol gorau a’r effaith ar yr unigolyn drwy gydol ei oes. Bydd y myfyrwyr yn rhan o glwb cadw dyddlyfr a byddant yn gweithio tuag at broject ymchwil yn eu blwyddyn olaf. Mae Cyfnewidfa Iaith a Lleferydd Gogledd Cymru yn gyfle gwych i ymgysylltu â gweithwyr proffesiynol a defnyddwyr gwasanaeth sy’n rhannu dyhead i wella bywydau. 

Bwrdd Iechyd Prifysgol Betsi Cadwaladr – Therapi Iaith a Lleferydd

Y Bwrdd Iechyd yw'r sefydliad iechyd mwyaf yng Nghymru, gyda gweithlu o fwy na 19,000 ac yn gwasanaethu poblogaeth o fwy na 700,000 o bobl ar draws chwe sir gogledd Cymru (Ynys Môn, Gwynedd, Conwy, Sir Ddinbych, Sir y Fflint a Wrecsam).

Caiff y gwasanaethau therapi iaith a lleferydd eu trefnu ar draws Gogledd Cymru o fewn 3 Cymuned Iechyd Integredig y Bwrdd Iechyd – y Dwyrain (Wrecsam a Sir y Fflint), y Canol (Conwy a Sir Ddinbych) a’r Gorllewin (Ynys Môn a Gwynedd). Maent yn darparu gwasanaethau ar hyd y rhychwant oes: mae eu timau o therapyddion iaith a lleferydd ac o hyfforddwyr technegol therapi iaith a lleferydd yn gweithio gyda phartneriaid ar draws meysydd iechyd a gofal cymdeithasol ac addysg i wella bywydau pobl ag anghenion cyfathrebu a llyncu.

E-bost: NWSLE@bangor.ac.uk