Mae Wythnos Gweithredu Dementia yn tynnu sylw at gyfraniad y Brifysgol at wella diagnosis dementia

Mae Wythnos Gweithredu Dementia, a gynhelir rhwng 15 a 21 Mai, wedi amlygu cyfraniadau sylweddol a wnaed gan ymchwilwyr Canolfan Datblygu Gwasanaethau Dementia Prifysgol Bangor tuag at wella diagnosis dementia. Mae’r ymdrechion hyn yn rhan o’r adroddiad a gyhoeddwyd yn ddiweddar, 'Gwella mynediad at ddiagnosis amserol a chywir o ddementia yng Nghymru, Lloegr a Gogledd Iwerddon,' dan arweiniad Cymdeithas Alzheimer.

Cadeiriodd y swyddog ymchwil Dr Jennifer Roberts gyfarfod bord gron yng Nghymru i ddarparu mewnwelediadau gwerthfawr, a fu’n allweddol wrth lywio’r adroddiad. Mae’r adroddiad hefyd yn cynnwys canfyddiadau ar fynediad i wasanaethau dementia gan drigolion dwyieithog (Cymraeg a Saesneg) a gynhyrchwyd gan Dr Catrin Hedd Jones, darlithydd mewn astudiaethau dementia. Dywed yr adroddiad mai pobl o gymunedau gwledig a/neu ddifreintiedig a’r rhai nad Saesneg yw eu hiaith gyntaf sydd leiaf tebygol o gael mynediad amserol at ddiagnosis o safon, gan nodi pwysigrwydd asesiadau dwyieithog i siaradwyr Cymraeg. Ar hyn o bryd mae Catrin yn gweithio gydag Iaith, Canolfan Cynllunio Ieithyddol Cymru, ar ddilysu asesiadau gwybyddol i siaradwyr Cymraeg, i helpu i fynd i’r afael â’r rhwystr hwn rhag cael diagnosis amserol a chywir.

Dywedodd yr Athro Gill Windle, Cyfarwyddwr Canolfan Datblygu Gwasanaethau Dementia Cymru, yr Ysgol Iechyd a Gwyddorau Meddygol, “Rwy’n falch iawn o weld y gwaith pwysig hwn a wneir gan fy nhîm yn llywio consensws ar draws y tair gwlad ynghylch y rhwystrau i gael diagnosis.”

Mae cyfraniadau Dr Roberts wedi ennill lle amlwg iddi yng Nghynhadledd Flynyddol Cymdeithas Alzheimer yn Llundain sydd ar ddod. Fel arbenigwr allweddol yn y maes, bydd Dr Roberts yn cymryd y llwyfan yn ystod trafodaeth banel, gan ganolbwyntio ar y pwyntiau allweddol a amlygwyd yn yr adroddiad. Bydd ei harbenigedd wrth ymchwilio i brofiadau diagnosis dementia yng Nghymru yn cyfrannu’n sylweddol at y drafodaeth, gan ddarparu mewnwelediadau a safbwyntiau gwerthfawr.

Mae aelodau DSDC wedi gweithio'n uniongyrchol gyda phobl sy'n byw gyda dementia a'u gofalwyr fel rhan o grŵp Caban i gynhyrchu ‘Grym mewn Gwybodaeth’, llyfryn sy'n cynnwys cyngor ar sut i helpu i gefnogi pobl yn dilyn diagnosis o ddementia. Ym mis Mai, dosbarthwyd dros 8000 o gopïau o'r llyfryn i weithwyr proffesiynol a phobl sy'n byw gyda dementia ledled Cymru. Mae'r adnodd hefyd wedi ysbrydoli fersiynau yn yr Alban a Lloegr.

Mae Grym mewn Gwybodaeth ar gael yma, gyda’r fersiwn Saesneg, Knowledge is Power, yma.