Ysgariad digidol a rhyddhad ariannol

Ers cyflwyno’r broses ysgaru di-fai ym mis Medi 2021, mae cyfreithwyr wedi adrodd bod cleientiaid yn tueddu i ymdrin â’r achosion ysgariad eu hunain a heb gyngor. Drwy beidio â chael cyngor ar y cam priodol, nid yw pobl bob amser yn sylweddoli bod angen iddynt roi trefn ar eu harian cyn gwneud cais am y gorchymyn terfynol.

wneud cais am ysgariad ar-lein

I ddechrau cais am ysgariad, mae angen i chi nawr ddefnyddio'r platfform MyHMCTS. I gychwyn y broses ysgaru, mae'n rhaid i'r deisebydd fewngofnodi i'r porth, agor cyfrif, a chwblhau'r ffurflenni ar-lein fel y'u cyflwynir. Ers y deddf ysgaru diweddar (Divorce, Dissolution and Separation Act 2022), nid oes angen i’r parti sy’n ceisio ysgariad sefydlu bai ei briod i wneud cais. Bwriad hyn oedd gwneud y cais yn llai gwrthwynebus a'r gobaith oedd y byddai hyn yn arwain at well perthynas i'r partïon gytuno ar drefniadau plant a rhannu asedau priodasol.

Rhannu asedau priodasol

Mae'n hanfodol, fodd bynnag, bod partïon yn cytuno i rannu'r asedau priodasol cyn gwneud cais am y gorchymyn terfynol mewn unrhyw achos ysgariad. Gall methu â gwneud hyn olygu bod y partïon ar eu colled o ran unrhyw hawl posibl. Mae hyn yn cynnwys rhannu pensiynau, eiddo, cynilion a buddsoddiadau. 

Os bydd y partïon yn cytuno i rannu arian ac eiddo, bydd hyn yn eu hatal rhag mynd i'r llys. Bydd angen iddynt wneud cais am orchymyn cydsynio i wneud y cytundeb yn gyfreithiol-rwym. Bydd angen i’r partïon ddrafftio a llofnodi gorchymyn cydsynio a llenwi ffurflen datganiad o wybodaeth (Ffurflen D81) a hysbysiad o gais am orchymyn ariannol (Ffurflen A).

Os na all y partïon gytuno, gallant ofyn i'r llys wneud gorchymyn ariannol. Fel arfer, bydd yr eiddo'n cael ei rannu'n deg pan gaiff ei rannu'n gyfartal rhwng y partïon. Bydd y llys hefyd yn ystyried:  

• Yn gyntaf oll, lles y plant: er enghraifft, os bydd un priod yn cael ei adael gyda'r baich economaidd o ofalu am blant o dan 16 oed.
• Cyfalaf ac adnoddau sydd ar gael: bydd y llys yn edrych ar y sefyllfa incwm bresennol a’u henillion yn y dyfodol a’u hanghenion a’u rhwymedigaethau yn y dyfodol.
• Hyd y briodas: bydd ystyriaethau gwahanol yn cael eu cymryd i ystyriaeth. Ar gyfer priodasau hir, bydd y llys fel arfer yn ystyried rhaniad 50/50. Ar gyfer priodasau byrrach, mae cyfraniadau cyfalaf yn dod yn fwy perthnasol. Gellir cyhoeddi gorchymyn gwahanu clir (clean break).
• Safon byw yr oedd y partïon wedi arfer ag ef cyn y gwahaniad.
• Unrhyw anallu corfforol neu feddyliol y partïon.
• Cyfraniad partïon: er enghraifft, unrhyw fantais neu anfantais a enillwyd/a ddioddefodd y priod yn ystod y briodas. Gallai hyn gynnwys y ffaith bod un parti wedi rhoi’r gorau i’w gyrfa i ofalu am y plant.
• A oes angen cymorth ariannol ychwanegol ar un priod ar ôl gwahanu.
• A fydd un priod yn dioddef colled difrifol o fudd-dal oherwydd yr ysgariad.

Yn olaf, ond mewn amgylchiadau eithriadol iawn, ymddygiad gwael: bydd y Llys ond yn ei ystyried os yw mor ddifrifol fel ei fod yn annheg ei ddiystyru.

Mae'n dal yn bosibl ceisio cyfran anghyfartal o eiddo neu asedau. Bydd y llys yn ystyried unrhyw amgylchiadau arbennig i gyfiawnhau gwyro oddi wrth raniad cyfartal. Mae hyn yn cynnwys:

1. Unrhyw gytundeb rhwng y partïon sy’n delio â pherchnogaeth neu rannu asedau (e.e. Cytundeb Cyn Priodas).

1. Ffynhonnell yr arian a ddefnyddiwyd i gaffael unrhyw asedau priodasol, os na ddaeth yr arian o incwm y partïon yn ystod y briodas.

• Natur asedau priodasol, eu defnydd, a’r graddau y mae’n rhesymol disgwyl iddynt gael eu gwireddu, eu rhannu neu eu defnyddio fel sicrwydd.

Mater i’r llys o hyd yw penderfynu a yw’n rhesymol gwyro oddi wrth yr egwyddor rhaniad cyfartal.

Os oes angen cyngor arnoch ar ysgariad neu ryddhad ariannol, gallwch geisio cyngor am ddim yng Nghlinig Cyngor Cyfreithiol Prifysgol Bangor (BULAC). Os hoffech drefnu apwyntiad gyda ni, ffoniwch 01248 388411, neu gallwch hefyd anfon e-bost atom yn bulac@bangor.ac.uk