Dyfarnu Gwobr Philip Leverhulme i Dr Iestyn Woolway am ymchwil arloesol i newid yn yr hinsawdd ac ecosystemau dŵr croyw

Mae Dr Iestyn Woolway, gwyddonydd hinsawdd o Brifysgol Bangor, wedi cael ei anrhydeddu â Gwobr Philip Leverhulme 2024 i gydnabod ei ymchwil i effeithiau newid yn yr hinsawdd ar lynnoedd ac ecosystemau dŵr croyw ledled y byd. Dyfernir y wobr fawreddog hon, a roddir gan Ymddiriedolaeth Leverhulme, i ysgolheigion y mae eu gwaith eisoes wedi gwneud cyfraniad rhyngwladol sylweddol ac sy’n dangos addewid eithriadol ar gyfer y dyfodol. Mae'r wobr yn cydnabod ymchwil wreiddiol, llawn effaith sydd wedi llunio dealltwriaeth ar draws nifer o ddisgyblaethau. Dim ond 30 gwobr sy'n cael eu dyfarnu bob blwyddyn ar draws y Deyrnas Unedig, ac mae gwobrau 2024 yn rhychwantu sawl maes academaidd.

Mae ymchwil Dr Woolway yn canolbwyntio ar sut mae llynnoedd a dyfroedd mewndirol eraill yn ymateb i gynhesu cyflym, yn fyd-eang. Mae ei waith wedi rhoi mewnwelediadau pwysig i effeithiau newid yn yr hinsawdd ar yr ecosystemau hyn, ac mae goblygiadau difrifol i fioamrywiaeth, ansawdd dŵr, ac iechyd ecosystemau yn gyffredinol. Gan ddefnyddio technegau datblygedig sy'n integreiddio synhwyro o bell â lloeren a modelu hinsoddol, mae Dr Woolway wedi cynnig persbectif byd-eang ar ba mor fregus yw llynnoedd i dymheredd sy’n codi. Mae ei astudiaethau arloesol, yn enwedig y rhai sy’n edrych ar sut mae tymereddau aer cynyddol a phatrymau tywydd newidiol yn effeithio ar dymheredd, haeniad a gorchudd iâ’r llynnoedd, wedi bod yn allweddol wrth siapio dealltwriaeth wyddonol a llywio trafodaethau ynghylch polisi hinsawdd.

Mae Gwobr Philip Leverhulme yn dyfarnu £100,000 i bob enillydd i’w ddefnyddio at unrhyw bwrpas sy'n gysylltiedig â hyrwyddo eu hymchwil. Bydd y wobr hon yn galluogi Dr Woolway i ddatblygu ei ymchwil, yn enwedig ei ymchwil i wytnwch ecosystemau dŵr croyw yn wyneb heriau amgylcheddol digynsail. Mae'r wobr hefyd yn cadarnhau cymaint o awdurdod ydyw mewn trafodaethau byd-eang ar liniaru ac addasu i effeithiau newid yn yr hinsawdd.