Sefydlu Canolfan Bedwyr

Cafodd y ganolfan ei sefydlu ar y cyntaf o Awst 1996 fel rhan o'r broses o uno Prifysgol Cymru Bangor a'r Coleg Normal. Cafodd y ganolfan ei henwi ar ôl y diweddar Athro Bedwyr Lewis Jones a'i hagor yn swyddogol gan ei weddw, Mrs Eleri Wynne Jones.

Cymarfer ar CD-Rom

Yn 1999, cafodd y cyntaf o sawl pecyn cyfrifiadurol rhyngweithiol ar gyfer datblygu sgiliau Cymraeg ei gyhoeddi. O dan y teitl 'Cymarfer', cyhoeddwyd cyfres o becynnau ar wahanol lefelau ar gyfer myfyrwyr ac ar gyfer y gweithle.

Cyhoeddi Llyfryn Cymraeg Clir

Gyda chyhoeddi'r llyfr hwn o waith Cen Williams, gosodwyd sail ar gyfer datblygu gwaith hyfforddi, cyfieithu a golygu Uned Cymraeg Clir y ganolfan.

Geraint Wyn wrth y llyw

Yn ystod cyfnod o ddwy flynedd rhwng 2000-2002, secondwyd Dr Cen Wiliams i arwain gwaith yr Uned Datblygu Addysg Cyfrwng Cymraeg ar ran Prifysgol Cymru a daeth Dr Geraint Wyn Jones i arwain Canolfan Bedwyr yn ei le.

Sefydlu'r Uned e-Gymraeg

Roedd sefydlu'r uned newydd hon yn dwyn ynghyd y Ganolfan Safoni Termau (a oedd wedi'i lleoli gynt yn yr Ysgol Addysg) a nifer o brojectau Peirianneg Iaith (a oedd wedi'u lleoli yn yr Ysgol Seicoleg, Canolfan Ymchwil Cymru a Chanolfan Bedwyr). Dan arweiniad Delyth Prys, adeiladwyd ar ar y seiliau hyn, ac yn 2006, cafodd yr uned ei hail-enwi yn Uned Technolegau Iaith.

Cyhoeddi Gwirydd Sillafu Cymraeg Microsoft

Ym mis Hydref 2001, lansiodd Microsft wirydd sillafu a chysylltnodydd Cymraeg ar gyfer meddalwedd Office XP. Cafodd y gwirydd ei ddatblygu mewn partneriaeth rhwng Canolfan Bedwyr, Microsoft a Bwrdd yr Iaith Gymraeg.

Uned Gyfieithu'r Brifysgol yn dod yn rhan o Ganolfan Bedwyr

Yn ystod 2002, symudodd Uned Gyfieithu'r Brifysgol o'r Gofrestrfa Academaidd i Ganolfan Bedwyr wrth i'r Brifysgol anelu at ddod â'r gwaith polisi, hyfforddi a chyfieithu at ei gilydd mewn ffordd integredig.

Technoleg Lleferydd Cymraeg

Dechreuodd y gwaith ymchwil technoleg lleferydd Cymraeg a Gwyddeleg drwy broject WISPR, dan nawdd yr Undeb Ewropeaidd.

Lexicelt

Cafodd Lexicelt, geiriadur a llyfr ymadroddion ar-lein Cymraeg/Gwyddeleg ei gyhoeddi. Roedd y project yn ffrwyth cydweithio rhwng yr Uned Technolegau Iaith a Phrifysgol UCD, Dulyn.

Symud i Bryn Haul

Wrth i gylch gorchwyl y ganolfan ehangu ac wrth i niferoedd staff gynyddu, symudodd y ganolfan o Neuadd Aethwy ar Ffordd y Coleg i adeilad Bryn Haul ar Rodfa Victoria.

Staff y ganolfan y tu allan i Bryn Haul

Cyhoeddi Pecyn Cysgliad

Yn Eisteddfod Genedlaethol Casnewydd 2004 lansiwyd pecyn Cysgliad. Roedd cyhoeddi'r pecyn hwn yn dwyn ynghyd y gwirydd sillafu a gramadeg Cysill a'r geiriadur electronig Cysgeir i greu un adnodd allweddol ar gyfer ysgrifennu yn Gymraeg.

Cynhadledd NAACLT

Cynhaliwyd cynhadledd flynyddol NAACLT (Cymdeithas Athrawon Ieithoedd Celtaidd Gogledd America) ym Mangor dan lywyddiaeth Delyth Prys.

Datblygu'r Cynllun Sabothol Cenedlaethol

Yn 2005 gofynnodd Adran Addysg y Llywodraeth i'r ganolfan ddatblygu cwrs iaith dwys ar gyfer athrawon a darlithwyr er mwyn ymateb i'r galw cynyddol am ymarferwyr cyfrwng Cymraeg. Peilotwyd y cwrs am y tro cyntaf ym mis Ionawr 2006. Erbyn heddiw, mae cyrsiau'r cynllun yn cael eu cynnig ar draws Cymru.

Un o'r criwiau cynharaf o ymarferwyr gyda'r tiwtoriaid. 2006

Ieithgi i'r BBC

Cyhoeddodd y BBC 'Ieithgi', sef cyfres o gemau iaith ar-lein a ddatblygwyd gan yr Uned Technolegau Iaith.

Cyhoeddi Y Termiadur

Cyhoeddodd ACCAC Y Termiadur: Termau wedi’u safoni, sef fersiwn diwygiedig a helaethach o Y Termiadur Ysgol (1998), ffrwyth ymchwil yr Uned Technolegau Iaith.

Ymddeoliad Cen Williams

Ym mis Gorffennaf 2007 ymddeolodd Dr Cen Williams o'i swydd fel Cyfarwyddwr y ganolfan a phenodwyd y Cyfarwyddwr presennol, Dr Llion Jones, yn ei le.

Symud i Safle'r Normal

Yn dilyn penderfyniad y Brifysgol i werthu Bryn Haul, symudodd y ganolfan i Adeilad Meirion ar Safle'r Normal.

Staff y ganolfan y tu allan i Meirion adeg ymweliad gan Alun Ffred Jones, y Gweinidog dros Ddiwylliant ar y pryd.

EnwauCymru ar-lein

Cafodd cronfa ar-lein EnwauCymru ei chyhoeddi, sef ffynhonnell o enwau lleoedd Cymraeg a Saesneg yng Nghymru.

Cyhoeddi Canllawiau Safoni Termau

Gwaith a gynhyrchwyd gan yr Uned Technolegau Iaith ar gyfer Gwasanaeth Cyfieithu Llywodraeth Cynulliad Cymru a Bwrdd yr Iaith Gymraeg oedd Canllawiau Safoni Termau.

Y Gyfraith yn Gymraeg

Dysgu modiwl cydweithredol Y Gyfraith yn Gymraeg am y tro cyntaf, ar y cyd ag Ysgol y Gyfraith, Prifysgol Bangor. Mae myfyrwyr o brifysgolion Bangor, Aberystwyth a De Cymru yn dal i gael cynnig y modiwl bob blwyddyn.

Llawlyfr Gloywi ar newydd wedd

Cafodd Llawlyfr Gloywi Iaith poblogaidd y ganolfan ei ddiwygio a'i ail-gyhoeddi ar ei newydd wedd yn 2008. Mae'n parhau i werthu cannoedd o gopïau yn flynyddol.

Cyfieithu dros rwydwaith fideo

Yn ystod y flwyddyn, dechreuodd yr Uned Gyfieithu ddarparu gwasanaeth cyfieithu ar y pryd arloesol dros y rhwydwaith fideo. Gyda chyfieithydd ym Mangor, roedd modd i bobl mewn lleoliadau eraill dderbyn y cyfieithiad dros y rhwydwaith.

Cynhadledd GUM3C

Fel rhan o gyfraniad Prydain i Flwyddyn Ieithoedd y Byd UNESCO, cynhaliwyd Cynhadledd GUM3C: Cyd-ddealltwriaeth Fyd-eang mewn cyd-destunau amlieithog, amlfodd ac amlgyfrwng.

Lansio Cynllun Iaith Newydd

Wrth siarad yn lansiad Cynllun Iaith newydd y Brifysgol, dywedodd Meirion Prys Jones, Prif Weithredwr Bwrdd yr Iaith Gymraeg fod "Bangor yn gosod y nod i sefydliadau Addysg Uwch eraill" o ran y Gymraeg.

M.A. Rheolaeth Amgylcheddol

Cydweithio â’r Ysgol Gwyddorau Naturiol i gynnig modiwl ar gwrs M.A. arloesol Rheolaeth Amgylcheddol, cwrs sy’n cael ei ddysgu’n gyfan gwbl drwy gyfrwng y Gymraeg.

Sefydlu'r Project Termau Addysg Uwch

Wrth i'r Ganolfan Addysg Uwch Cyfrwng Cymraeg baratoi ar gyfer sefydlu'r Coleg Cymraeg Cenedlaethol, penodwyd Dr Tegau Andrews i arwain Project Termau Addysg Uwch. Mae'r project yn parhau i fynd o nerth i nerth.

Lansio Cysill ar-lein

Lansiwyd Cysill Ar-lein fel fersiwn rhad ac am ddim o’r rhaglen gwirio sillafu a gramadeg Cysill.

SALTCymru

Cafodd rhwydwaith Technolegau Iaith a Lleferydd Cymru (SALTCymru) ei sefydlu i ddwyn ynghyd diwydiant ac academia er budd i economi Cymru.

Dadorchuddio Penddelw Bedwyr

Yn dilyn apêl genedlaethol, comisiynwyd y cerflunydd John Meirion Morris i greu penddelw o Bedwyr Lewis Jones. Dadorchuddiwyd y penddelw gan ei weddw Mrs Eleri Wynne Jones ar 4 Mai 2010. Mae'r penddelw i'w weld y tu allan i Siambr y Cyngor ym Mhrif Adeilad y Brifysgol.

John Meirion Morris ac Eleri Wynne Jones ar ddiwrnod y dadorchuddio

Lansio Cymorth Cymraeg

Lansiwyd y siop-un-stop hon o adnoddau iaith ar gyfer staff y Brifysgol ym mis Mehefin 2011. Dros y blynyddoedd y mae'r wefan wedi dod yn adnodd gwerthfawr i weithwyr mewn sefydliadau a busnesau ar draws Cymru sydd am ddefnyddio'r Gymraeg yn eu gwaith.

Safoni Termau ar gyfer ysgolion

Dan nawdd Llytwodraeth Cymru, rhoddwyd cychwyn ar waith pellach i safoni termau ar gyfer ysgolion a cholegau addysg bellach Cymru a dechrau cyhoeddi Y Termiadur Addysg ar-lein dan olygyddiaeth Gruffudd Prys.

CyfieithuCymru

Ym mis Awst 2011, lanswiyd system gyfieithu Gymraeg a grëwyd gan David Chan a Dewi Bryn Jones i reoli projectau cyfieithu sefydliadau mawr, yn cynnwys cof cyfieithu a chyfieithu peirianyddol. Mae'r system yn cael ei defnyddio gan yr Uned Gyfieithu ym Mangor yn ogystal â nifer o sefydliadau eraill.

Sefydlu Cangen Bangor o'r Coleg Cymraeg Cenedlaethol

Yn dilyn sefydlu'r Coleg Cymraeg Cenedlaethol ym mis Ebrill 2011 daeth Cangen Prifysgol Bangor o'r Coleg i fodolaeth gyda'i chartref gweinyddol yng Nghanolfan Bedwyr.

Dr Enlli Huws a Dr Owain Llwyd - dau o benodiadau cyntaf Cangen Bangor fel darlithwyr cyfrwng Cymraeg.

Symud i Neuadd Dyfrdwy

Ym mis Gorffennaf 2011, symudodd y ganolfan i'w chartref presennol yn Neuadd Dyfrdwy ar Ffordd y Coleg.

Rhoi Geiriadur yr Academi Ar-lein

Ar ddydd Gŵyl Dewi 2012, lansiwyd fersiwn ddigidol o gampwaith Bruce Griffiths a Dafydd Glyn Jones. Uned Technolegau Iaith y ganolfan oedd yn gyfrifol am y gwaith technolegol o roi'r 90,000 a mwy o gofnodion ar y we.

Peilota Tystysgrif Iaith

Dan arweiniad staff y ganolfan, cafodd Tystysgrif Sgiliau Iaith y Coleg Cymraeg Cenedlaethol ei pheilota. Mae'r dystysgrif yn rhan greiddiol o ddarpariaeth y Coleg erbyn hyn.

Ennill Gwobr Ysbrydoli Cymru

Mewn seremoni yn Neuadd y Ddinas Caerdydd o dan nawdd y Sefydliad Materion Cymreig a’r Western Mail, derbyniodd y Brifysgol wobr Ysbrydoli Cymru yn y categori ‘Gweithleoedd Dwyieithog’. Roedd yr enwebiad yn seiliedig ar waith y ganolfan yn hybu a hyrwyddo’r Gymraeg yn y gweithle

Lansio'r Ap Geiriaduron

Ym mis Hydref 2012, aeth rhai o aelodau'r Uned Technolegau Iaith i gopa'r Wyddfa i lansio'r ap Geiriaduron ar gyfer dyfeisiau Android ac iOS.

Lansio Porth Termau

Cafodd Porth Termau Cenedlaethol Cymru ei lansio.

Beic Ymarfer mewn Cymraeg Clir

Ar gais y cwmni rhyngwladol Johnson Health Tech, derbyniodd uned Cymraeg Clir y ganolfan gomisiwn i greu rhyngwyneb Cymraeg ar gyfer eu hoffer ymarfer corff.

Porth Corpora

Cafodd Porth Corpora Cenedlaethol Cymru ei lansio, sef casgliad o gorpora ysgrifenedig Cymraeg a dwyieithog ar-lein y mae modd eu chwilio drwy ryngwyneb hwylus.

Ffair Swyddi Cymraeg

Ym mis Mawrth 2014 trefnodd y ganolfan y Ffair Swyddi Cymraeg am y tro cyntaf - digwyddiad blynyddol sydd bellach yn mynd o nerth i nerth.

Cynhadledd y Gymraeg a Thechnoleg

Cynhaliodd yr Uned Technolegau Iaith gynhadledd ym Mhrifysgol Bangor ar thema y Gymraeg a Thechnoleg. Yn ystod y gynhadledd, cafodd Porth Technolegau Iaith Cenedlaethol Cymru ei lansio.

Cydnabod Gwaith Tiwtor

Yn ystod seremoniau graddio'r Brifysgol, dyafrwnwyd Cymrodoriaeth Ddysgu Prifysgol Bangor i Eleri Hughes, Prif Diwtor yr Uned Sgiliau Iaith, am ei gwaith yn darparu cefnogaeth ieithyddol i fyfyrwyr.

Cwrs i Staff Academaidd

Cyflwyno’r Cwrs Sgiliau Iaith i Staff Academaidd y Brifysgol am y tro cyntaf. “Cwrs gwych!”

Cynhadledd #iaithgwaith

Ym mis Tachwedd 2015, daeth Carwyn Jones, Y Prif Weinidog i agor cynhadledd genedlaethol a drefnwyd gan y ganolfan er mwyn cyflwyno a thrafod dulliau o annog a hwyluso defnydd o’r Gymraeg yn y gweithle.

Cwrs i Gynorthwywyr Dosbarth

Am y tro cyntaf yn hanes y Cynllun Sabothol yn y gogledd, cyflwynodd yr Uned Sgiliau Iaith gwrs i Gynorthwywyr Dosbarth yn Fflint a Wrecsam.

2016

Macsen

Dechreuodd yr Uned Technolegau Iaith gweithio ar broject Macsen i greu’r cynorthwyydd personol digidol Cymraeg cyntaf.
2016

Pen-blwydd yn 20

Ym mis Medi 2016, bydd Canolfan Bedwyr yn dechrau ar flwyddyn gron o ddigwyddiadau a dathliadau i gofnodi ugain mlynedd o arloesi ym maes datblygu a chynllunio iaith. Cadwch olwg ar y wefan am ragor o fanylion.