Technoleg Cyfieithu Cymraeg yn yr Eisteddfod
Yn yr Eisteddfod Genedlaethol yn Ninbych, bydd Ysgol y Gymraeg yn dathlu’r cyfle a gafodd yn ystod y flwyddyn ddiwethaf i gydweithio â thri chwmni ym maes cyhoeddi Cymraeg, sef Gwasg y Bwthyn, Gwasg Carreg Gwalch, a Barn Cyf.
I nodi'r cydweithio â Gwasg y Bwthyn, caiff cyfrol o gerddi ‘Ai Breuddwydion Bardd Ydynt?’ gan John Gruffydd Jones (Gwasg y Bwthyn) ei lansio fore Llun, 5 Awst, am 11.30 o’r gloch ym mhabell y brifysgol. Bydd hwn yn ddathliad dwbl, gan fod John hefyd wedi cwblhau cwrs MA Ysgrifennu Creadigol ym Mhrifysgol Bangor yn 2012.
Caiff y gyfrol 'Sgyrsiau Noson Dda' (Gwasg Carreg Gwalch) gan Dyfed Evans ei lansio'r un diwrnod am 12.45 o’r gloch ym mhabell Prifysgol Bangor. Cafodd y gwaith o brosesu a chynhyrchu'r gyfrol hon ei hwyluso gan Gwenno Gruffydd myfyrwraig Mynediad i Radd Meistr ym Mangor mewn partneriaeth â Gwasg Carreg Gwalch, Llanrwst. Mae’r cynllun Mynediad i Radd Meistr yn rhoi cyfle i fyfyrwyr weithio ar brojectau MA mewn cydweithrediad â’u goruchwilwyr academaidd a chwmni neu gorff allanol . Fe’i gyllidir yn rhannol gan Gronfa Gymdeithasol Ewropeaidd drwy’r rhaglen Cydgyfeiriant Cronfa Gymdeithasol Ewrop Llywodraeth Cynulliad Cymru ar gyfer Gorllewin Cymru a’r Cymoedd.
Am yr ail flwyddyn yn olynol, mae Ysgol y Gymraeg wedi cydweithio ar broject Mynediad i Radd Meistr gyda Cwmni Barn Cyf, sy'n gyfrifol am gyhoeddi'r cylchgrawn materion cyfoes a diwylliannol 'Barn'. I ddathlu llwyddiant y cydweithio hwn, cynhelir darlith flynyddol y cylchgrawn ym mhabell Bangor am 2 o’r gloch brynhawn Mawrth. Y darlithydd eleni fydd Guto Bebb AS.
Yr Ysgol Dysgu Gydol Oes fydd yn cymryd yr awenau am 2.00 o’r gloch gyda’r ddarlith ‘Atebion Cymreig i argyfwng deallusol y diwylliant Eingl Americanaidd’ gan Selwyn Williams, darlithydd o’r ysgol.
Technoleg Gyfieithu Cymraeg yn y Steddfod
Brynhawn Llun am 4 o’r gloch, bydd tîm Uned Technolegau Iaith Canolfan Bedwyr yn arddangos rhai o uchafbwyntiau eu gwaith eleni.
Un o’r cynnyrch mwyaf arloesol fydd yn cael ei ddangos fydd y system gyfieithu newydd, CyfieithuCymru.
Meddai Delyth Prys, pennaeth yr uned “Dyma’r system gyntaf o’i bath sy’n canolbwyntio ar gyfieithu rhwng y Gymraeg a’r Saesneg. Fe wnaethon ni ei datblygu yn y lle cyntaf ar gyfer gwasanaeth cyfieithu mewnol Prifysgol Bangor, ond o weld y diddordeb ynddi gan gyrff eraill yng Nghymru, rydyn ni wedi datblygu fersiwn masnachol ohoni. Mae’n bwysig fod yr offer technolegol mwyaf blaenllaw ar gael i gyfieithwyr Cymru, ac mae’r system hon yn cyflymu’r gwaith yn fawr, ac yn helpu rheoli’r ansawdd ar yr un pryd – peth prin iawn i ddarn o feddalwedd allu ei wneud”.
Disgrifiad o’r system
Mae’r system gyfieithu yn cynnwys elfennau sy’n rheoli’r llif gwaith, o’r adeg pan fydd cwsmer yn archebu cyfieithiad, drwy’r broses o ddyrannu’r gwaith i gyfieithydd penodol, ei anfon yn ôl at y cwsmer, ei archifo a chynhyrchu adroddiadau ac ystadegau am y gwaith cyfieithu. Mae hefyd yn cynnwys cymorth cyfieithu: cof cyfieithu, cyfieithu peirianyddol a gwiriwr sillafu a gramadeg. Yn y cof cyfieithu, mae brawddegau tebyg o hen gyfieithiadau yn codi ar y sgrin er mwyn arbed gorfod ail-gyfieithu’r un peth. Am y tro cyntaf erioed, mae awgrymiadau o raglen cyfieithu peirianyddol yr Uned Technolegau Iaith yn cael eu cynnig, yn yr un ffordd â deunydd o’r cof. Mae Cysill hefyd wedi’i integreiddio i’r cof, yn cywiro camgymeriadau wrth i’r cyfieithydd deipio. Mae geirfa gywir hefyd yn cael ei hawgrymu wrth i’r cyfieithydd deipio, ac mae’r cyfan yn cael ei gadw ar weinydd pell, neu yn ôl jargon y diwydiant heddiw, yn y “cwmwl”. Ystyr hyn yn ymarferol yw nad oes raid i’r cyfieithydd boeni am gynnal a chadw’r ochr dechnegol, y cyfan sydd angen ei wneud yw mewngofnodi gyda’i gyfrinair personol. Mae’r system yn cael ei rhannu rhwng cyfieithwyr mewn un corff neu sefydliad, ac mae modd iddyn nhw rannu cof a geirfa yn hwylus felly hefyd. Maen nhw hefyd yn gallu gweithio o bell, os oes ganddynt gyswllt gwe. Does dim esgus bellach dros fethu â gweithio os yw eira mawr neu lifogydd yn eu rhwystro rhag cyrraedd y swyddfa!
Hyfforddiant i ddiwydiant
Bydd cyfle yn y sesiwn hefyd i glywed mwy am gynllun Hyfforddiant Ieithoedd a Chyfieithu yr uned (TILT). Mae hwn yn gynllun ar y cyd â Phrifysgol Abertawe dan nawdd Llywodraeth Cymru a’r Undeb Ewropeaidd. Y nod yw gwella sgiliau iaith a chyfieithu busnesau yng ngogledd a gorllewin Cymru, er mwyn rhoi gwell gwasanaeth i gwsmeriaid a’r cyhoedd. Bydd hyfforddiant ar gael ar dechnoleg cyfieithu ym Mhrifysgol Bangor yn defnyddio’r system CyfieithuCymru er mwyn dysgu cyfieithwyr a swyddogion iaith sut mae systemau cof cyfieithu yn gweithio. Dywedodd David Chan, prif ddatblygwr y system CyfieithuCymru sydd hefyd yn gweithio ar y project TILT: “Mae cwmnïau cyfieithu wedi bod yn gofyn i ni eu dysgu i ddefnyddio’r dechnoleg ers tro. O’r diwedd dyma gyfle i ni wneud hynny go iawn, a chyfle i’r cyfieithwyr astudio’n rhan-amser ar fodiwlau MA Cyfieithu ar yr un pryd.”
Yn ogystal â hyfforddiant i gyfieithwyr, bydd TILT yn cynnig gwersi Cymraeg, Ffrangeg, Sbaeneg, Almaeneg, Japaneg a Tsieinëeg i gwmnïau, unwaith eto gan wneud defnydd o’r dechnoleg ddiweddaraf i hwyluso’r gwaith.
- See more at: https://www.bangor.ac.uk/news/archif/gweithgareddau-eisteddfod-dydd-llun-15276#sthash.9OWtydir.dpuf
Bangor University’s School of Welsh will be celebrating the opportunity the School had during the past year, to work with companies working Welsh publishing, during the National Eisteddfod; Gwasg y Bwthyn, Gwasg Carreg Gwalch, and Barn Cyf.
‘Ai Breuddwydion Bardd Ydynt?’, a volume of poetry by John Gruffydd Jones is being launched at Bangor University’s stand, on Monday 5 August at 11.30 to mark the cooperation with Gwasg y Bwthyn.
This will be a double celebration as John also completed an MA in Creative Writing at the University’s School of Welsh in 2012.
On the same day, the book 'Sgyrsiau Noson Dda' (Gwasg Carreg Gwalch) by Dyfed Evans is launched at 1.00 on the University’s stand. The work to process and produce this volume was facilitated by Gwenno Gruffydd an ATM studentat Bangor University in partnership with publishers, Gwasg Carreg Gwalch of Llanrwst. The Access to Masters (ATM) provides students with an opportunity to work on a MA project in collaboration with their academic supervisor and an organisation or company partner, the ATM project is part-funded by the European Social Fund through the European Union’s Convergence (West Wales and the Valleys) programme administered by the Welsh Government.
For the second year in succession, the School of Welsh has worked in collaboration on an ATM projectwith Cwmni Barn Cyf, who are responsible for publishing the Welsh culture and current affairs journal, 'Barn'. To mark the fruitful cooperation, the journal’s annual lecture will be held at Bangor University’s stand at 2.00 on Tuesday. The Lecture will be by Guto Bebb MP.
The School of Lifelong Learning then take the stage at 2.00 with a Lecture: ‘Atebion Cymreig i argyfwng deallusol y diwylliant Eingl Americanaidd’ ( Welsh answers to the Anglo American intellectual and cultural crisis’ by Selwyn Williams, a lecturer at the School.
Welsh Translation Technology at the Eisteddfod
On the Bangor University Stand, Monday, 4pm at the National Eisteddfod, Canolfan Bedwyr’s Language Technologies Unit will be displaying highlights from their recent work.
One of the pioneering products demonstrated will be their new translation system, CyfieithuCymru / TranslateWales. According to Delyth Prys, head of the Unit, “This is the first system of its kind to focus on translating between English and Welsh. We first developed it for use by Bangor University’s own internal Translation Service, but seeing the interest shown by other organizations in Wales, a commercial version was then created. It’s important that cutting-edge technology is available for translators in Wales, and this system minimises translation time while raising translation quality - a winning combination”.
Description of the system
The translation software contains a workflow manager, guiding the process from the moment a customer orders a translation, through allocating it to a specific translator, translating it, sending it back to the customer, archiving it and producing reports and statistics to aid translation administration. It also includes translation aids and tools: translation memories, machine translation and spelling and grammar checkers. In the translation memory, similar sentences from past translations are shown on screen to avoid the need for re-translation. An innovative feature is the way suggestions from the Language Technologies Unit own machine translation program are also displayed, and treated in the same way as suggestions from the translation memories. Cysill has also been integrated to the system, and will correct spelling and grammar errors as the translator types. Suggested correct vocabulary is also displayed in a pop-up window as the translator types. The original and translated documents are saved on a dedicated server, or, using today’s jargon, in the “cloud”. This means that translators don’t have to worry about maintaining the technical side of things - all they need do is log on with your own personal username. An organisation’s translators are all able to share translation memories and vocabularies easily. They can also work away from the office, as long as you have internet access. Snow or floods are no longer excuses for being unable to work!
Training for Industries
The session at the Eisteddfod will also present the Unit’s new Training in Languages and Translation (TILT) scheme. This is a joint project with Swansea University, sponsored by the Government of Wales and European Union. The aim is to improve language and translating skills of businesses in north and west Wales, enabling them to provide better services for customers and the public. Training on translation technology will be given at Bangor University using the CyfieithuCymru system to teach translators and language officers. David Chan, CofCyfieithu’s main developer who also works on the TILT project said: “Translating companies have been asking us to train them in the use of such technology for quite a while. Finally we have the opportunity to do so, and their staff can also gain credits towards an MA in Translation Studies at the same time.”
As well as training for translators, TILT also offers Welsh, French, Spanish, German, Japanese and Chinese lessons to businesses, once again making use of the latest technology to facilitate the work.
Dyddiad cyhoeddi: 2 Awst 2013