“Oni bai ein bod ni’n egluro beth yw’r diwydiant sgrin, fydd pobl ifanc ddim yn deall beth yw’r cyfleoedd sydd ar gael.”
Dyna rhai o eiriau agoriadol Yr Athro Ruth McElroy, Pennaeth yr Ysgol Iaith, Diwylliant a’r Celfyddydau ym Mhrifysgol Bangor, wrth iddi arwain sesiwn banel yng Nghynhadledd ‘Concro’r Byd’ – digwyddiad ar y cyd rhwng Adran Busnes a Masnach Llywodraeth y DU, S4C a Teledwyr Annibynnol Cymru (TAC) yn Neuadd Reichel, Prifysgol Bangor yr wythnos hon.
Ymysg y panelwyr yn y sesiwn ar y ‘Darlun Mawr’ oedd Anwen Griffiths, cyfreithiwr cyfryngau gyda Lee & Thompson, yr actor, cynhyrchydd a chyfarwyddwr Celyn Jones, a Lee Walters o Media Cymru.
Cafwyd trafodaeth frwdfrydig ar y materion allweddol sy’n wynebu cwmnïau cynhyrchu gan gynnwys cyllid a nawdd, cyn symud ymlaen i’r agenda sgiliau.
Meddai Anwen Griffiths, “Mae’r diwydiant yma, fel sawl un arall, yn un lle mae rhywun wastad yn edrych ymlaen – ac un o’r pethau pwysig yw sicrhau ein bod ni’n edrych i lawr y trac ac yn paratoi ar gyfer y gweithlu fydd ei angen yn y tair i bum mlynedd nesaf, yn hytrach na bod yn adweithiol gan ei bod ni gyd mor brysur.”
Dywedodd Athro McElroy, “Fel rhywun sy’n gweithio gyda myfyrwyr, mae’n bwysig edrych ar bethau fel AI (Deallusrwydd Artiffisial), a sut fedrwn ni fel prifysgol ei ddefnyddio fo i addysgu, gan sicrhau nad yw’n cael ei ddefnyddio yn y ffordd anghywir wrth gwrs. Ond mae'r un mor bwysig edrych ar sut y gallai gael ei ddefnyddio mewn ffordd bositif ar gyfer ymestyn dychymyg creadigol ein myfyrwyr ar draws y celfyddydau, o gyfansoddi i fyd perfformio.”
Meddai Lee Walters, “Dwi’n meddwl ein bod ni’n gweld pobl ifanc yn dod i mewn i’r diwydiant gyda sgiliau technolegol anhygoel, ac yn dysgu pethau newydd i rai sydd wedi bod yn y diwydiant ers tro.
“Rhan o’r hyfforddiant fedrwn ni gynnig yn Media Cymru yw’r sgiliau ‘na o gwmpas gwaith ymchwil a dylunio yn y meysydd creadigol - yn edrych ar sut i feddwl am broblemau a sut i’w hateb nhw mewn ffordd sydd ychydig yn wahanol - pethau fel sut i fynd ati i feddwl am siwrne'r defnyddiwr, oes 'na farchnad iddo fo, oes 'na ffordd wahanol o edrych ar bethau? Yn ogystal â’r sgiliau technegol, mae rhoi’r math yma o sgiliau i bobl yn bwysig hefyd.
“Yr hyn ‘da ni’n ceisio ei wneud yn Media Cymru yw sicrhau ein bod ni’n ychwanegu gwerth a llenwi unrhyw fylchau sydd ‘na yn yr hyfforddiant sydd ar gael ar hyn o bryd, trwy weithio gyda’n partneriaid.”
Pwysleisiodd yr actor a sgrin-awdur Celyn Jones, sydd ar hyn o bryd wrthi’n hyrwyddo ei ffilm ddiweddaraf Chuck Chuck Baby faint o ymroddiad ac uchelgais sydd ei angen i fod yn rhan o’r diwydiant, ond bod gweithio â myfyrwyr a phobl ifanc, gan gynnwys ei waith gyda chynllun INTO FILM yn brofiad sy’n fuddiol i’r ddwy ochr:
“Mae’r hyn o mae rhywun yn cael yn ôl, yn bersonol ac yn greadigol, yr un mor werthfawr a be mae rhywun yn rhoi i mewn. Roeddwn yn arfer rhedeg y cwricwlwm creadigol ar gyfer ysgolion anghenion ychwanegol ac unedau cyfeirio ac rwyf wedi rhedeg project ysgrifennu mewn carchar i bobl ifanc, pan oedd gen i’r amser fel actor. Mae wedi fy ngwneud i’n well actor, yn ysgrifennwr, yn wneuthurwr ffilm ac fe agorodd yr holl ddrysau newydd ‘ma i mi. Felly, mae’n fuddiol nid yn unig i’n myfyrwyr, ond hefyd yr artist a’r person creadigol.
“Mae’n hanfodol creu’r bont yna rhwng addysg a’r diwydiant. Mae’n bwysig gadael i bobl ifanc wybod fod o’n ddiwydiant fedra nhw fod yn rhan ohono, gyda phob math o swyddi ynghlwm ag ef, a lle iddynt ynddo. Dwi’n cofio actores Gymraeg o ‘The Life of Brian’ yn dod i wneud gweithdy gyda ni yng Nghaergybi, a’r cyffro fod rhywun oedd mewn ffilm mor boblogaidd yn dod i’n gweld ni, nesh i fyth anghofio hynny.”
Gan gloi, dywedodd Yr Athro Ruth McElroy, “Diolch i Cymru Creadigol, mae gennym ni fel rhan o Academi Sgrîn Cymru ychydig o gyllid er mwyn cydweithio â’r diwydiant i recriwtio a hyfforddi mwy o bobl ifanc ym myd sgrîn a theledu, i gynnig cyfleoedd i gwmnïau ddatblygu eu staff, ac i blant ysgol ddod i wybod mwy am y diwydiant yma yng Nghymru a thu hwnt. Rwy’n galw ar y diwydiant i ddod atom am sgwrs anffurfiol am sut fedrwn ni helpu ein gilydd i greu gweithlu gyda’r sgiliau sydd eu hangen nawr ac i’r dyfodol.”
Dywedodd Gareth John, arweinydd y sector diwydiannau creadigol ar gyfer Adran Busnes a Masnach Llywodraeth y DU yng Nghymru,
“Hoffwn ddiolch i Brifysgol Bangor am ein croesawu yma, mae’r digwyddiad heddiw gobeithio yn gychwyn sgwrs hirdymor rhyngom ni, chi fel aelodau o’r diwydiant, a Llywodraeth Cymru trwy Cymru Creadigol er budd y diwydiant sgrin a theledu.
Dywedodd Dyfrig Davies, Cadeirydd TAC “Mae’n gyffrous cynnal yr ail ddigwyddiad o ‘Concro’r Byd’ a hynny yng Ngogledd Cymru. Does dim adeg fwy addas na nawr i gynhyrchwyr yng Nghymru i fanteisio ar y twf rhyngwladol sydd yna mewn ymwybyddiaeth o Gymru, a gobeithiwn y bydd hyn yn caniatáu mwy o gynhyrchwyr i greu partneriaethau a ffyrdd o gydweithio, er mwyn gwneud y mwyaf o’u cynnwys a’u fformatau yn y farchnad ryngwladol. Hoffwn ddiolch i’r Adran Busnes a Masnach, S4C, Prifysgol Bangor a phawb sydd wedi cyfrannu er mwyn neud y digwyddiad hwn mor llwyddiannus â’r cyntaf.”
I ddarganfod rhagor am Academi Sgrîn Cymru a chyrsiau yn astudio'r cyfrynau a ffilm yma ym Mhrifysgol Bangor, cliciwch yma