Fe wnaeth ei sylwadau mewn anerchiad yng nghynhadledd Technoleg a’r Gymraeg a gynhelir ym Mhrifysgol Bangor heddiw (dydd Gwener 24ain o Chwefror, 2023.) Agorwyd y gynhadledd gan y Gweinidog, gyda'r diwrnod yn darparu cyfle i unrhyw un sydd â diddordeb yn nefnydd a lledaeniad technolegau iaith mewn ieithoedd lleiafrifol, yn arbennig y Gymraeg, i ddysgu mwy am yr adnoddau technolegau iaith diweddaraf.
Anogodd y Gweinidog siaradwyr Cymraeg ynghyd â busnesau yng Nghymru i “wneud y mwyaf o’r trysorau” sydd eisoes ar gael.
Cynhadledd Technoleg a’r Gymraeg
Ffocws y bumed gynhadledd Technoleg a’r Gymraeg gan yr Uned Technolegau Iaith yw defnydd a lledaeniad technolegau iaith mewn ieithoedd lleiafrifol. Y nod yw dod â’r byd academaidd, byd busnes a gwasanaethau cyhoeddus at ei gilydd gydag arddangosiad o feddalwedd ac offer technoleg iaith gan gwmnïau bach masnachol o Gymru. Darperir cyfle hefyd i brofi adnoddau arloesol diweddaraf Prifysgol Bangor.
Y Trawsgrifiwr
Un o’r adnoddau hyn yw’r Trawsgrifiwr, sef rhaglen feddalwedd wedi’i ddatblygu gan yr Uned dan nawdd Llywodraeth Cymru, sy’n trawsgrifio lleferydd Cymraeg yn destun. Wrth ystyried dylanwad ehangach yr adnodd diweddaraf hwn i gasgliad yr Uned Technolegau Iaith, dywedodd Jeremy Miles AS:
“Gyda’n nawdd ni, mae Prifysgol Bangor wedi datblygu trawsgrifiwr Cymraeg sy’n gwrando ar bobl yn siarad Cymraeg ac yn teipio beth maen nhw’n ddweud. Mae’n gallu creu isdeitlau awtomatig i fideos. Bydd hyn yn creu ffordd o wybod beth sydd mewn rhaglenni archif a fideos eraill.”
“Gobeithio y bydd o ddefnydd mawr i ddarlledwyr.”
Bydd y gynhadledd hefyd yn gweld y cysylltiad gyda chyflwyniad gan Einion Gruffydd o Llyfrgell Genedlaethol Cymru ar eu project torfoli cyfredol i drawsgrifio archif ffilm a theledu Cymru.
Lleisiau synthetig dwyieithog
Mewn datblygiad cyffrous arall, bydd yr Uned Technolegau Iaith yn cyhoeddodd eu bod ar fin rhyddhau lleisiau synthetig dwyieithog, gan ehangu’r ddarpariaeth o leisiau Cymraeg. Bydd rhain yn cael eu gosod mewn adnoddau fel Macsen, sef meddalwedd cynorthwyydd personol Cymraeg tebyg i Alexa neu’r Google Assistant.
Wrth drafod rhai o fanteision y datblygiad, dywedodd y Gweinidog:
“Rwy’n hoff o dechnoleg ond nid technoleg er ei mwyn ei hun...” meddai, “technoleg sy’n mynd i helpu siaradwyr Cymraeg mewn Cymru sydd yn ddwyieithog.”
“Bydd hyn yn golygu er enghraifft bod person dall sy’n gwrando ar destun Cymraeg yn dal i glywed llais yr un ‘person’ fel petai, pan maen nhw’n darllen erthygl Saesneg.”
Yn dilyn sylwadau Jeremy Miles AS, meddai’r Athro Delyth Prys, pennaeth yr Uned Technolegau Iaith:
“Rydym yn falch iawn o gefnogaeth y Gweinidog i’n gwaith. Erbyn hyn mae buddsoddiad Llywodraeth Cymru i dechnoleg Gymraeg yn dwyn ffrwyth amlwg, ac mae cwmnïau masnachol yn gallu cynnwys ein hadnoddau yn eu cynnyrch, er budd i economi Cymru ac i ddefnyddwyr y Gymraeg.”
O’r tu hwnt i Gymru, bydd yr Athro William Lamb o Brifysgol Caeredin yn cyflwyno ar dechnolegau iaith Gaeleg yr Alban a’u partneriaeth ddiweddar gyda Phrifysgol Bangor.
Hefyd yn siarad bydd Dr Rodolfo Piskorski o Brifysgol De Cymru a Fernando Pabst Silva o Brifysgol Metropolitan Caerdydd sef datblygwyr Gairglo, y fersiwn Gymraeg o’r gêm eiriol boblogaidd Wordle.
