Mae'n hysbys bod babanod yn dechrau dysgu iaith trwy glywed lleferydd hyd yn oed pan fyddant yn y groth, ond ni allant glywed y manylion gan ei fod yn ddryslyd, fel pe bai o dan y dŵr.
Bu’r astudiaeth, gyda chyfranwyr rhyngwladol yn cynnwys Gary Oppenheim a Guillaume Thierry o Ysgol y Gwyddorau Dynol ac Ymddygiadol Prifysgol Bangor, yn gweithio gyda babanod newydd-anedig, gan ddechrau o fewn ychydig funudau i’w geni gan ddefnyddio cyfuniad o lafariaid a chwaraewyd ymlaen (hynny yw, yn naturiol) ac a chwaraewyd am yn ôl.
Gan ddefnyddio delweddu optegol, ffurf anfewnwthiol o niwroddelweddu, i fesur newidiadau yn y corff, roedd y broses yn cynnwys tywynnu tortshis bach (h.y., fflacholeuadau) ar groen pen y babanod. Mae'r golau'n disgleirio i'r corff, ac mae rhai yn bownsio'n ôl ac yn dibynnu ar yr hyn sy'n digwydd yn y corff (e.e. faint o waed ocsigenedig sydd mewn rhan o'r ymennydd), bydd ychydig yn fwy neu ychydig yn llai o olau yn bownsio'n ôl.
I gael canlyniadau cywir, defnyddiwyd nifer o dortshis, gyda'u pŵer a'u lleoliad wedi'u rheoli'n fanwl gywir, yn ogystal â synwyryddion golau manwl iawn i fesur newidiadau bach mewn faint o olau sy'n bownsio i ffwrdd.
Chwaraewyd recordiadau o lafariaid yn cael eu dweud, ac yna eu profi i weld a oedd eu hymennydd yn ymateb yn wahanol pan glywsant yr un llafariaid yn cael eu chwarae yn ôl o gymharu â pan chwaraewyd hwy ymlaen. Yn y prawf cyntaf, ni allai'r babanod wahaniaethu rhwng llafariaid ymlaen ac yn ôl, gan ei fod yn gyferbyniad cynnil iawn (mae hyd yn oed oedolion yn methu prawf gwahaniaethu o'r fath 70% o'r amser).
Ar ôl dim ond pum awr o ddod i gysylltiad â'r cyferbyniad hwn, dangosodd delweddu optegol fod ymennydd y babanod newydd-anedig wedi dechrau gwahaniaethu rhwng y ddwy sain. Ac ar ôl dwy awr arall, pan oedd y babanod newydd-anedig yn cysgu’n bennaf, fe wnaeth yr amlygiad i’r cyferbyniad llafariad ysgogi sbardun o gysylltedd, gyda niwronau’n siarad â’i gilydd ar raddfa fawr, fel pe baent wedi cael eu hysbrydoli gan y synau iaith a glywsant.
Dywedodd yr Athro Guillaume Thierry, Athro mewn Niwrowyddoniaeth Wybyddol,
“Dangosodd ein hymchwil fod gwahaniaeth cynnil iawn - hyd yn oed i glust oedolyn - yn ddigon i sbarduno ymchwydd gweithgaredd ymennydd sylweddol yn ymennydd y newydd-anedig, gan ddangos bod profiadau cynnar yn gallu arwain at ganlyniadau mawr o ran datblygiad gwybyddol.
Mewn geiriau eraill, dylem herio’r myth nad yw babanod ar y cyfan yn ymwybodol o’u hamgylchedd tan ar ôl ychydig wythnosau, yn syml oherwydd eu bod yn cysgu llawer, a thalu sylw i’r hyn y mae babanod yn agored iddo o’r eiliad y cânt eu geni.”
Ychwanegodd Gary Oppenheim, Darlithydd mewn Seicoleg,
“Pan aned fy mab, cefais fy synnu o weld ei fod yn effro ar unwaith, ei lygaid yn llydan agored ac yn edrych o gwmpas i amsugno gwybodaeth am ei amgylchedd newydd rhyfedd (er ei bod yn hysbys bod golwg baban newydd-anedig yn eithaf gwael).
Nid yw'r gwaith y mae clustiau newydd-anedig a system glywedol yn ei wneud mor amlwg i'r llygad noeth, ond mae’r canlyniad trawiadol hwn yn dangos bod gennym sensitifrwydd rhyfeddol i wybodaeth iaith o'r union funud y cawn ein geni ac rydym yn mynd ati'n syth i weithio i'w datblygu a'i mireinio mewn ymateb i'n profiadau yn y byd, hyd yn oed pan ymddengys mai dim ond cysgu yr ydym.”
