Profedigaeth: Safbwynt y Bedyddwyr

“Yr Iesu a wylodd.” 
Dyma un o’r adnodau byrraf yn y Beibl (Ioan 11:35).  Mae hefyd yn un o'r adnodau mwyaf arwyddocaol yn y Beibl.  Mae Iesu yn angladd ei gyfaill Lasarus.  Mae'n wylo, er, dim ond 8 adnod yn ddiweddarach, bydd yn atgyfodi Lasarus o'r bedd ac yn dod ag ef yn ôl yn fyw.  Mae Iesu'n cysuro eraill hefyd.  Yn yr un bennod, mae Iesu eisoes wedi gwneud datganiad beiddgar i deulu Lasarus.  Yn Ioan 11:25 dywed Iesu, 

“Myfi yw’r atgyfodiad a’r bywyd.  Pwy bynnag sy’n credu ynof fi, er iddo farw, fe fydd byw; a phob un sy’n byw ac yn credu ynof fi, ni bydd marw byth.” (Ioan 11:25)

O'r bennod hon, rydym yn deall (i) bod disgwyl inni alaru am golli brawd neu chwaer yn y Ffydd Gristnogol. (ii) Y gallwn ni ganfod cysur, trwy Iesu, yn ein profedigaeth wrth i ni alaru dros eraill. (iii) Rydym ni hefyd yn canfod gobaith penodol yn ein ffydd a'n cred yn Iesu, bod gwarant bywyd tragwyddol y tu hwnt i'r bedd i unrhyw un sy'n credu ynddo.  Gan gynnwys lleidr sy'n marw ar groes ar yr un pryd ag Iesu ac sydd, yn eiliadau olaf ei fywyd, yn siarad ag Iesu gan roi ei ffydd ynddo ef. (Luc 23v32-43).

Eseia 66:13: “Fel y cysurir plentyn gan ei fam byddaf fi’n eich cysuro chwi,’ medd yr Arglwydd.”
Galarnad 3:22: “Nid oes terfyn ar gariad yr Arglwydd, ac yn sicr ni phalla ei dosturiaethau.
23 Y maent yn newydd bob bore, a mawr yw dy ffyddlondeb.”

Galaru
Wrth i ni alaru, rydym ni’n teimlo poen galar, ond gobaith penodol ar yr un pryd mewn anfarwoldeb.  Efallai y byddwn yn ceisio meithrin diolchgarwch trwy ein tristwch, ond mae'n hollol naturiol i ymgodymu â Duw yn ystod y cyfnodau hyn o ing hefyd.  Mae llawer yn teimlo'n ddiffrwyth yn yr amseroedd hyn ac mae rhai yn ei chael hi'n anodd credu bod Duw yn gwrando.  Ysgrifennodd C. S. Lewis, un o awduron Cristnogol mwyaf y cyfnod modern, 'A Grief Observed'.  Mae'n disgrifio amser pan oedd yn teimlo fel petai Duw wedi cau'r drws yn ystod cyfnod lle teimlodd yr angen mwyaf am gysur, ond yna yn ddiweddarach aiff rhagddo i ofyn a fyddai sgrechiadau dryslyd ei deimladau amrwd wedi ei gwneud hi'n bosibl iddo glywed beth bynnag.  Roedd Duw yno i Lewis, ond nid oedd yn gallu cysylltu ag ef.  Er nad yw'r ffydd Gristnogol yn darparu atebion na datrysiad ar unwaith ar gyfer holl deimladau pob unigolyn, rydym yn teithio gyda'r Duw a gollodd ei Fab ei hun yr oedd yn ei garu’n fawr, ac ym mherson ei Fab, Iesu, mae Duw yn wylo am ei gyfaill, Lasarus.  Mae Duw yn parhau gyda ni yn ein profedigaeth.  Mae Iesu hefyd yn tywallt yr Ysbryd Glân arnom ni.  Disgrifir yr Ysbryd Glân mewn sawl ffordd gan gynnwys 'y diddanydd', a'r 'eiriolwr'.

Mathew 5:4: Dywed Iesu, “Gwyn eu byd y rhai sydd yn galaru canys hwy a ddiddenir”.

Bywyd Tragwyddol
Fodd bynnag, mae Duw yn cynnig gobaith penodol inni o fywyd tragwyddol.  Nid yw Duw yn analluog yn wyneb marwolaeth, ond mae'n gorchfygu marwolaeth ar y groes ac yn atgyfodiad Iesu.  Mae Iesu’n addo na fydd pwy bynnag sy’n credu ynddo byth yn marw, ond y bydd ganddo fywyd tragwyddol ynddo ef, a gydag ef yn y nefoedd.  Cryfder y neges Gristnogol yw oherwydd bod Iesu wedi atgyfodi o blith y meirw, mae gennym ni sicrwydd hefyd y bydd yn ein hatgyfodi ni o farwolaeth hefyd - ynghyd â phawb sy'n credu ynddo.  Mae hyn yn rhoi gobaith penodol inni mewn bywyd y tu hwnt i farwolaeth. 

1 Thesaloniaid 4:14: “Os ydym yn credu i Iesu farw ac atgyfodi, felly hefyd bydd Duw, gydag ef, yn dod â’r rhai a hunodd drwy Iesu.”

Credwn, wrth inni ymddiried yn Iesu, ei fod gyda ni trwy fywyd, marwolaeth, wrth i ni orffwys yn y nefoedd ac wrth i ni atgyfodi i fywyd newydd ynddo ef.  Ni all unrhyw beth ein gwahanu oddi wrth gariad Duw.  Rydym ni'n cymryd cysur yn hyn i ni'n hunain a phan rydym ni'n galaru am eraill.

Rhufeiniaid 8v38: Mae Paul yn ysgrifennu, “Yr wyf yn gwbl sicr na all nac angau nac einioes, nac angylion na thywysogaethau, na’r presennol na’r dyfodol, 39 na grymusterau nac uchelderau na dyfnderau, na dim arall a grëwyd, ein gwahanu ni oddi wrth gariad Duw yng Nghrist Iesu ein Harglwydd.”

Mae hefyd yn ddefnyddiol iawn dysgu o brofiadau eraill sydd wedi wynebu profedigaeth.  Awgrymwyd sawl model ar gyfer profedigaeth, o gylchoedd i drobyllau.  Efallai y bydd yn fuddiol i chi weld sut mae eraill wedi teimlo ac wedi ymdopi ac efallai y gallwch adnabod elfennau o'r agweddau hyn yn eich taith eich hun trwy brofedigaeth.  Rhowch ganiatâd i chi'ch hun alaru.  Mae'n iawn galaru.  Fe wnaeth Iesu.  Rhowch amser i'ch hun alaru.  Mae gwahanol bobl yn galaru am wahanol gyfnodau o amser.  Mae'n iawn gwneud hynny.  Rhowch le i'ch hun alaru.  Cydnabyddwch y bydd gan rai dyddiadau arwyddocâd i chi ac amserlennwch eich gweithgareddau yn unol â hynny i helpu'ch hun ac i allu parhau i fyw eich bywyd.  

Os hoffech siarad â mi am brofedigaeth neu unrhyw fater arall, cysylltwch ar bob cyfrif.  Efallai fod hon yn brofedigaeth i chi neu efallai eich bod yn poeni am rywun arall.  Byddwn wrth fy modd yn siarad â chi - ac rwy’n hapus i weddïo gyda chi os hoffech i mi wneud hynny hefyd. 

Y Parchedig John Thompson
Caplan Bedyddwyr i fyfyrwyr
Gweinidog, Eglwys Bedyddwyr Penrallt, Bangor

 

Mae'r wefan 'Death and Dying' sy'n cael ei rhedeg gan yr Awakened Heart Sangha yng Ngogledd Cymru yn cyflwyno safbwynt Bwdhaidd ar ystyr marwolaeth ac yn egluro:

Sut mae myfyrdod yn ein helpu i ddeall marwolaeth a phrofedigaeth 
Sut y gall y byw helpu'r meirw neu’r rhai sy’n marw
Sut allwn ni baratoi ein hunain ar gyfer colled ac ymdopi wedyn

Ein caplan Bwdhaidd ym Mhrifysgol Bangor - Pati Bielak-Smith yw eich cyswllt cyfeillgar pe byddech yn dymuno trafod y syniadau hyn ymhellach: mentors@ahs.org.uk

www.ahs.org.uk

https://sites.google.com/ahs.org.uk/death-and-dying/home

Y Safbwynt Catholig ar Farwolaeth

Ymhlith yr ansicrwydd sy'n ein hwynebu gyda marwolaeth rhywun annwyl mae cwestiynau ynghylch a oes unrhyw fodolaeth y tu hwnt i farwolaeth ac, os felly, lle gallai ein hanwyliaid fod nawr. Mae 'pasio trwy len' yn ddelwedd sydd wedi'i defnyddio yn air llednais am farwolaeth. Mae gennym ni obaith y byddwn ni, wrth basio drwy'r llen hon, yn gweld Duw ac yn gweld ein hanwyliaid unwaith eto. Yng ngeiriau Sant Paul 'Yn awr, gweld mewn drych yr ydym, a hynny’n aneglur, ond yna cawn weld wyneb yn wyneb: yn awr anghyflawn yw fy ngwybod; ond yna caf adnabod fel y cefais innau fy adnabod (1 Cor 13:12). Mae marwolaeth yn ôl ei natur yn gam i'r anhysbys, fel bod sawl barn Gristnogol wahanol am farwolaeth wedi ymffurfio.

Rydym ni, Gristnogion Catholig, yn credu fod ein bywydau cyfain yn rhan o’r cynllun sydd gan Dduw ar gyfer y byd. Weithiau, nid ydym yn deall pam mae pethau'n digwydd yn y ffordd y digwyddont, ac mae'n naturiol ymrafael gyda Duw pan rydym ni'n brifo. Mae'n naturiol gofyn pam? Sut gall Duw cariadus ganiatáu hyn? Ymateb arferol mewn galar yw bod yn ddig gyda Duw pan gaiff rhywun rydym ni'n ei garu ei gymryd ymaith. Nid oes atebion hawdd, ond credwn mai Duw yw ffynhonnell Cariad a bod pob cariad yn gorffwys ynddo ef. Yn wir, credwn mai cariad Duw sydd wrth wraidd pam ein bod yma yn y lle cyntaf. Rhodd o gariad i ni gan Dduw yw bywyd, mae'n ein caru'n ddiamod a gwir bwrpas bywyd yw fel y gallom dyfu wrth ddychwelyd a rhannu ei gariad. Mae dibenion cariadus Duw yn ymestyn y tu hwnt i farwolaeth ac i dragwyddoldeb, ac fe'n gelwir yn y pen draw i rannu yn ei fywyd dwyfol ei hun o gariad trwy Grist.

Mae pob Cristion yn credu y caiff pobl eu dal yng nghariad Duw y tu hwnt i farwolaeth a bod ein bywyd yn parhau mewn undeb ag ef. Yn sylfaenol, y gobaith Cristnogol yw, ar ddiwedd amser fel rydym ni'n ei wybod, yn ail ddyfodiad Crist, y caiff cyrff ac eneidiau eu hadnewyddu mewn perffeithrwydd ac am byth. Yn union fel y cododd Duw Iesu oddi wrth y meirw, felly credwn y bydd yn codi'r holl saint ar y dydd olaf.

Cysylltiadau parhaus

Cyn hynny, fodd bynnag, credwn ni, Gatholigion, fod cyfranogi ysbrydol yn y nefoedd o'i gariad. Bod y rhai sydd, trwy ras, wedi dilyn deddf newydd Cariad Crist, 'o garu'r Arglwydd ein Duw ... a charu ein cymydog fel ni ein hunain', hyd yn oed os yn amherffaith, yn y pen draw yn gallu treiddio i'w bresenoldeb dwyfol yn y nefoedd. Credwn y caiff yr amherffeithrwydd ei ddileu trwy broses buro yr ydym yn ei galw'n burdan. Dyna pam rydym ni'n credu'n gryf mewn gweddïo dros y rhai sydd wedi marw. Rydym yn gysylltiedig er nad ydyn nhw yma mwyach ac yn yr un ffordd ag y gallwn ni weddïo dros anghenion ffrind, perthynas, neu'r rhai sydd mewn trallod yn y bywyd hwn, rydym ni hefyd yn gweddïo dros y rhai sydd wedi 'pasio drwy'r llên' . Gallwn hefyd ofyn iddynt weddïo drosom ni hefyd - yn fwyaf penodol drwy ofyn i'r saint eiriol ar ein rhan.
Byddwn bob amser yn gysylltiedig â'n ffrindiau a'n perthnasau ymadawedig: maent wedi newid ein bywydau ac wedi ffurfio pwy ydym ni. Mae'n bwysig canfod ffyrdd o anrhydeddu hyn a'u cofio. Un ffordd rydym ni'n credu bod pobl ar y ddaear yn adleisio'r hyn rydym ni'n deall y mae’r meirw yn ei wneud yn y nefoedd yw trwy addoli - trwy fynd i'r Offeren. Credwn fod yr Offeren yn gyfranogiad yn yr hyn y mae'r saint yn ei wneud yn y nefoedd: moli Duw a gweddïo arno trwy aberth cariad Crist. Mae gan yr Eglwys ddau ddiwrnod yn ei blwyddyn litwrgaidd i goffáu'r meirw, Gŵyl yr Holl Saint a Gŵyl yr Holl Eneidiau, y cyntaf yn dathlu pawb sydd wedi mynd i'r nefoedd a'r ail yn gweddïo dros ac yn coffáu pawb sydd wedi marw. Yn ogystal â mynd i'r Offeren, efallai y bydd rhywun hefyd yn trefnu i Offeren gael ei dweud ar gyfer rhywun annwyl sydd wedi ymadael â’r fuchedd hon - cysylltwch ag offeiriad os ydych chi'n dymuno gwneud hyn.

Gweddi o'r Traddodiad Catholig

Ymddengys y’u dychwelwn atat ti, O Dduw, a’u rhoddodd i ni. Ac eto er ni cholli hwynt yn y rhoi, felly ni chollwn ninnau hwy wrth eu dychwelyd. Nid fel y rhydd y byd, yr wyt ti’n rhoi, O garwr eneidiau. Yr hyn a roddi, ni ddwg ymaith, oherwydd yr eiddot yr eiddom os yr eiddot ydym.  Ac mae bywyd yn dragwyddol a chariad yn anfarwol, a marwolaeth yn ddim ond gorwel, a gorwel yn ddim ond terfyn ein golygon. Dyrchafa ni, Fab Duw nerthol, fel y gwelom ymhellach; glanha ein llygaid fel y gwelom yn gliriach: tyn ni yn nes atat ti dy hun fel y gwyddom ein bod yn agosach at ein hanwyliaid sydd gyda thi. Ac wrth i ti wneud hynny, paratô le i ni, a pharatô ni hefyd ar gyfer y wynfa honno, fel ble yr wyt ti, y byddom ni hefyd am byth. Amen.  (Bede Jarrett OP)

Rhai dolenni ar-lein

https://onlineministries.creighton.edu/CollaborativeMinistry/Grief/
https://www.biblesociety.org.uk/what-we-do/england-and-wales/funeral-planning-service/dealing-with-bereavement/
https://www.sueryder.org/how-we-can-help/coping-with-grief-bereavement

 

Marwolaeth a Bywyd y Nefoedd

Trwy fedydd, caiff person ei adfywio: 'ei eni o'r newydd' - a daw yn aelod o Gorff Crist - yr Eglwys Gristnogol.

Mae Sant Paul yn sôn am fedydd fel marwolaeth ac atgyfodiad:

‘Claddwyd ni gan hynny gydag ef trwy fedydd i farwolaeth: fel megis ag y cyfodwyd Crist o feirw trwy ogoniant y Tad, felly y rhodiom ninnau hefyd mewn newydd‐deb buchedd.’  Rhufeiniaid 6:4

Wrth fynd i mewn i ddyfroedd bedydd fel i feddrod, rydym yn 'marw' i'r hen natur syrthiedig ac anachubedig yr ydym yn ei hetifeddu gan Adda, y dyn cyntaf, ac yn cael ein hatgyfodi gyda Christ wrth godi i fywyd newydd Teyrnas Dduw.

I Gristion felly, mae marwolaeth yn golygu marw i'n hen natur - tra nad yw marwolaeth gorfforol yn ddim ond cwsg. Dyna pam, yn ystod gwasanaethau'r Eglwys Uniongred dros y meirw, y cenir yr ymadrodd canlynol  drosodd a throsodd: 'Dyro orffwys, O Arglwydd, i enaid Dy was / lawforwyn a hunodd'.

Mae bywyd y Deyrnas yr ydym yn mynd i mewn iddi trwy fedydd yn cychwyn yma ar y ddaear, ond fe’i profir yn ei gyflawnder yn y nefoedd ym mhresenoldeb Duw, y Drindod Sanctaidd. Mae hyn yn golygu, i Gristion, nad yw marwolaeth yn derfynol nac yn absoliwt, ond yn hytrach, yn newid o un bywyd - y bywyd daearol - i fywyd arall. Nid yw'n gyd-ddigwyddiad bod y Saint yng nghalendrau'r Eglwys Gristnogol yn cael eu coffáu ar ddiwrnod eu marwolaeth, sef iddyn nhw, eu 'pen-blwydd', fel petai, yn y nefoedd.

Marwolaeth a Gweddi

Yn wyneb marwolaeth, rydym yn naturiol yn teimlo'n ddiymadferth, ond nid ydym yn ddiymadferth; mae Crist wedi trechu marwolaeth a’i wneud  ' yn flaenffrwyth y rhai a hunasant.' (1 Corinthiaid 15:20), ac adeg y Pasg ledled y byd, mae Cristnogion Uniongred yn cyfarch ei gilydd â chyfarchiad yr Atgyfodiad - 'Atgyfododd Crist; Atgyfododd yn wir! '

Mae'r ffaith mai marwolaeth y corff yn unig yw marwolaeth ddaearol yn golygu nad yw'r cymundeb sy'n bodoli rhwng aelodau Corff Crist - yr Eglwys - yn cael ei dorri pan fydd ein corff daearol yn marw. Mae hefyd yn golygu ein bod yn gweddïo dros y meirw yn union fel yr ydym ni’n gweddïo dros y rhai sy'n dal ar y ddaear.  Nid yw marwolaeth yn dinistrio cymundeb gweddi. Mae Cristnogion Uniongred, felly, yn ei hystyried hi’n ddyletswydd gysegredig arnynt i sicrhau eu bod yn gweddïo’n rheolaidd dros eneidiau’r ymadawedig.

''Canys er mwyn hynny yr efengylwyd i’r meirw hefyd (h.y. y rhai '... yr aeth Crist i bregethu iddynt ar ôl Ei farwolaeth ar y Groes' (Sylw gan y Gwynfededig Theophylact, Archesgob Ochrid a Bwlgaria, ac un o sylwebyddion anwylaf a mwyaf poblogaidd ar yr Ysgrythurau ers naw can mlynedd); fel y bernid hwy yn ôl dynion yn y cnawd, ac y byddent fyw yn ôl Duw yn yr ysbryd”.  1 Pedr 4: 6 (Beibl William Morgan)

Emyn y Pasg

Atgyfododd Crist o feirw, gan sathru ar angau ag angau, a chan rhoddi bywyd i’r rhai yn y beddau.                   

Gwasanaeth Angladd yr Eglwys Uniongred

Testunau Beiblaidd a Gweddïau

Prif gynnwys y gwasanaeth angladd Uniongred yw gweddi dros enaid y sawl a hunodd yn yr Arglwydd.

Mae'r gweddïau hyn wedi eu cyd-blethu â’r  testunau Beiblaidd lu sy’n cael eu llafarganu yn y gwasanaeth - 'Gwyn fyd y rhai perffaith eu ffordd, y rhai a rodiant yng nghyfraith yr Arglwydd' (Salm 118 – y rhifo yn ôl y Septuagint, yr LXX' = 'Cyfieithiad y Deg a Thrigain', fel arall fe’i rhifir yn 119) a hefyd Salmau 90 [91] a 50 [51], y Gwynfydau (Mathew 5: 3-10), llith o’r Efengyl yn ôl Sant Ioan (5: 24-30), yn ogystal â llith o un o Epistolau Sant Paul (1 Thesaloniaid 4: 13-17).

Mae'n briodol bod Cristnogion yn gweddïo y caiff yr ymadawedig eu cofio bob amser - nid yn unig ar y ddaear, ond gan Dduw ei Hun am dragwyddoldeb, a mynegir hyn yn y geiriau 'Coffâd tragwyddol'!

Marwoldeb y Corff

Ar adegau o brofedigaeth, mae Cristnogion hefyd yn myfyrio ar farwoldeb y corff, ac yn unol â hynny, mae’r adnodau sy'n myfyrio ar farwoldeb y corff yn ffurfio cydran arall o'r gwasanaeth angladd Uniongred.

Trwy dderbyn Sagrafennau Bedydd a Chrismeiddio, daw corff Cristion yn llestr cysegredig ac felly caiff ei drin â pharch mawr yn ystod bywyd ac ar ôl marwolaeth.

Yn Genesis (1:26) dywed Duw: 'Gwnawn ddyn ar ein delw, wrth ein llun ein hunain'. Mae pob person felly yn ddelw - yn eicon - o Dduw y Drindod Sanctaidd, ac mae'r corff yn rhan o'r ddelw Drindodaidd.

Trwy Fedydd a Chrismeiddio, daw'r corff yn breswylfod yr Ysbryd Glân sy’n ymbreswylio ynddo, ac felly caiff ei drin â gofal mawr ar ôl marwolaeth, a'i ddychwelyd i'r ddaear ar ôl i ni ddweud 'ffarwél'.

Y 'Ffarwél' Olaf (dim yn ystod Pandemig y Coronafeirws)

Gweddïau olaf y gwasanaeth angladdol yw y bydd gwas/llawforwyn ymadawedig Duw yn cael ei gofio ei chofio am dragwyddoldeb gan Dduw ei Hun.

Yna, ar ôl llafarganu 'Coffâd tragwyddol', mae'r offeiriad yn adrodd gweddi’r gollyngdod, y caiff testun y weddi ei roi yn yr arch gyda'r sawl a hunodd.

Gweddi dros y sawl a hunodd

O Dduw’r ysbrydion a phob cnawd, a sethraist ar angau ac a orchfygaist y diafol, gan roddi bywyd i’th fyd; dyro Di, O Arglwydd, orffwys i enaid Dy ymadawedig was/lawforwyn (enw), mewn man disglair, man iraidd, man o orffwys, o’r lle y ffodd pob afiechyd, tristwch a galar. Maddau bob pechod a gyflawnwyd ganddo/ganddi ar air, ar weithred neu ar feddwl, canys daionus Dduw ydwyt, a charwr y ddynoliaeth. Oblegid nid oes neb a fydd byw na phecho; tydi yn unig wyt ddibechod - tragwyddol yw’th gyfiawnder, a gwirionedd yw’th air.

Canys Ti yw Atgyfodiad, a Bywyd, a Gorffwys Dy ymadawedig was/lawforwyn (enw), O Grist ein Duw, ac i Ti y dyrchafwn ogoniant, ynghyd â’th Dad sydd heb ddechreuad, a’th Ysbryd holl-sanctaidd, daionus a bywiawdol, yn awr a hyd byth, ac yn oes oesoedd. Amen

Emynau dros y sawl a hunodd

Condác
Gyda'r Saint, dyro orffwys, O Grist, i enaid dy ymadawedig was / lawforwyn lle nad oes na phoen nac afiechyd na galar ond bywyd tragwyddol.

Icos

Coffâd tragwyddol i Enw

ymadawedig was/lawforwyn Duw.

Cefnogir y modd y mae Cynulliadau Gweinyddiaethau Duw yn ymdrin â galar gan lu o adnoddau a gwmpesir yn y ddogfen hon. Yn aml, bugeiliaid a chynghorwyr bugeiliol yw'r rhai cyntaf y gelwir arnyn nhw gan bobl sy'n ymdrin â cholled a'r galar sy'n dod yn sgil hynny. Gall cwnsela pobl ddolurus fod yn gyfle euraid i weinidogaethu a chefnogi ar adegau tyngedfennol o fywyd person.

Mae ofn peidio â gwybod beth i'w wneud neu ei ddweud ymhlith clerigwyr, ffrindiau agos, a theulu, yn creu pellter rhwng y rhai sy'n galaru a’r rhai a allai fod yn gysur iddynt pan fo eu hangen fwyaf. Mae mynegi tosturi yn ddefnyddiol a dylid ei wneud yn dyner. Gan fod pobl ddolurus yn aml yn galw bugeiliaid a chynghorwyr bugeiliol i gyd-gerdded ar lwybr galar gyda nhw, mae'n bwysig deall beth yw galar a sut orau i weinidogaethu i'r rhai sy'n dod am gymorth.

GALAR WEDI EI DDIFFINIO

Galar, yn ôl Russell Friedman, sy’n Gyfarwyddwr Gweithredol y Grief Recovery Insitute, yw “y teimlad gwrthgyferbyniol a achosir gan newid neu ddiwedd mewn patrwm neu ymddygiad cyfarwydd.” Mae'r awdur yn awgrymu ymhellach, “Nid yw'r cyflwr dynol yn hoffi newid; mae'n gwrthod newid. Mae eisiau cydbwysedd arno fel y gall ddychwelyd at yr hyn y mae'n ei wybod.”  Felly, mynegiant cyffredin yw'r anhawster i symud ymlaen ar ôl colli rhywun annwyl.

Yn yr un modd mae J. William Worden yn diffinio galar fel “profiad rhywun sydd wedi colli rhywun annwyl i farwolaeth,” ond dywed heb betruso y gellir cymhwyso galar at golledion eraill. Diffiniwyd galar hefyd fel “y teimladau o dristwch, dicter, euogrwydd a dryswch sy'n codi pan fydd rhywun yn profi colled. Dyma’r effaith sy'n dod yn sgil profedigaeth.”

Yn y bôn, nid oes un diffiniad penodol o alar na chwaith un ffordd o ymdrin ag ef.  Mae pawb yn mynegi ac yn profi galar yn eu ffordd unigol eu hunain, a thros amser penodol sy'n briodol i'w priod sefyllfaoedd.  Tarwch olwg ar yr adnoddau hyn, ac a gaf i ffarwelio bob amser gan fynegi cariad Duw tuag atoch chi a rhodd bywyd.

ADNODDAU YNGLŶN Â GALAR A PHROFEDIGAETH

DEUNYDDIAU YNGLŶN Â GALAR

Care Notes. Archebwch gan: One Caring Place: www.onecaringplace.com

HOPE FOR BEREAVED: Understanding, Coping and Growing Through Grief (llawlyfr). Archebwch gan: www.hopeforbereaved.com

Grief Digest. Archebwch gan Centering Corporation: www.centering.org

Grief Support Guide, llawlyfr i fugeiliaid ac eglwysi gan Lou-Ann Redmon. Archebwch gan: www.thegriefcareplace.org

Mae Willowgreen yn darparu amryw fath o wybodaeth, ysbrydoliaeth, a chefnogaeth ar gyfer newidiadau sylweddol mewn bywyd a heneiddio, colled a galar, salwch a gofalu, gobaith ac ysbrydolrwydd, a phresenoldeb iachaol. Am fwy o wybodaeth, ewch i: www.willowgreen.com

Mae New Leaf Resources yn hyrwyddo perthnasoedd iach a thwf personol trwy gwnsela, addysg ac ymgynghori o safbwynt Cristnogol. Cyswllt: www.newleafresources.org

Adnoddau amrywiol gan gynnwys cyfres fideo DVD. Archebwch gan: www.griefshare.org

HYFFORDDIANT A GWYBODAETH BROFFESIYNOL

Academi Profedigaeth America

Mae Sefydliad Addysg CMI, Inc. yn sefydliad dielw sydd wedi ymrwymo i ddarparu addysg a hyfforddiant o ansawdd uchel i weithwyr proffesiynol gofal iechyd, gweithwyr proffesiynol cwnsela, a'r cyhoedd ar bynciau sy'n ymwneud â gofal lliniarol, iechyd meddwl, galar a phrofedigaeth, salwch difrifol, colled. a / neu bynciau eraill sydd o ddiddordeb i weithwyr proffesiynol gofal iechyd ac iechyd meddwl, a phawb sy'n gweithio gyda'r rhai sy'n galaru a / neu'n dioddef o salwch corfforol neu feddyliol. Am fwy o wybodaeth, ewch i: www.cmieducation.org

American Academy of Bereavement

Mae'r Centre for Loss yn ymroddedig i “ymgyfeillio” â phobl alarus wrth iddynt alaru ar ôl newidiadau a cholledion sy'n trawsnewid eu bywydau. Rydym ni'n helpu galarwr, trwy gerdded gyda nhw yn eu teithiau bywyd unigryw, a gofalwyr proffesiynol a lleygwyr, trwy wasanaethu fel adnodd addysgol a fforwm proffesiynol. Am fwy o wybodaeth, ewch i: www.centerforloss.com .

Grief Recovery Institute

Sefydliad sy’n darparu adnoddau a hyfforddiant i'r rhai sy'n gwella ar ôl galar neu sydd eisiau dysgu sut i weinidogaethu i'r rhai sy'n galaru. Am fwy o wybodaeth, ewch i: www.grief-recovery.com .

⁠AR-LEIN

www.thegriefblog.com

www.goodgriefgroups.com

Grwpiau cymorth wedi'u cynllunio i helpu'r rhai sy'n galaru.

Chwiliadau Google: ‘Christian Grief Resources’; ‘Grief Support Training for Clergy and Congregations’

Profedigaeth - Y Safbwynt Methodistaidd

Mae’r Eglwys Fethodistaidd yn deulu byd-eang o Gristnogion sy'n cynnwys dros 80 miliwn o bobl mewn 138 o wledydd. Yn y Deyrnas Unedig ni yw’r pedwerydd enwad Cristnogol mwyaf, gyda dros 4,000 o eglwysi a thua 170,000 o aelodau. 

Ym Mangor rydym yn addoli yn Eglwys Sant Ioan, hen eglwys fawreddog sydd ym mhen pellaf y Stryd Fawr wrth ymyl Lidl. Rydym yn addoli yn Saesneg. Rydym yn hamddenol a chroesawgar ein natur. Byddem wrth ein bodd yn eich gweld ar ddydd Sul neu yn unrhyw un o'r digwyddiadau wythnosol eraill a gynhaliwn. Mae llawer yn digwydd yn yr eglwys. 

Ar hyn o bryd rydym yn cyfarfod yn yr eglwys ei hun i addoli ar fore Sul am 10.30 gyda'r gwasanaeth ar Zoom bob yn ail wythnos. Mae yna hefyd wasanaeth ar Zoom am 6.00 yr hwyr ar nos Sul olaf pob mis. Mae manylion y pethau eraill sy’n digwydd yng nghymuned ein heglwys i'w gweld yma: https://www.bangormethodistchurch.org 

Fi yw Gweinidog Eglwys Sant Ioan ac rwyf hefyd yn un o Dîm Caplaniaeth y Brifysgol. Rwy'n newydd i'r ardal ac yn dal i ymgyfarwyddo, ond byddaf yn hapus iawn i gwrdd â chi neu roi unrhyw wybodaeth bellach sydd ei hangen arnoch. Gallwch gysylltu â fi drwy e-bostiorevdncsissons@gmail.com neu rhowch ganiad i mi ar 07793800410. 

Os ydych chi eisiau gwybod mwy amyr Eglwys Fethodistaidd ym Mhrydain Fawr yna ewch i’n gwefan, lle ceir toreth o wybodaeth amdanom ni: https://www.methodist.org.uk/

Efallai y byddwch chi'n mwynhau’r adlewyrchiad beunyddiol ar y Beibl yn arbennig: https://www.methodist.org.uk/our-faith/the-bible/a-word-in-time/

Mae gan John Wesley, a sylfaenodd y mudiad Methodistaidd yn ôl yn y ddeunawfed ganrif, Reol Buchedd a briodolir yn aml iddo. Mae'n debyg na ddywedodd yr union eiriau hyn ond maen nhw'n rhoi blas i chi o'r hyn a gredai ddylai fod yn bwysig i ni. 

Rwy'n gobeithio’n fawr y mwynhewch chi eich amser ym Mangor. 

'Gwnewch yr holl dda y gallwch chi,
Ym mhob modd y gallwch chi,
Ym mhob ffordd y gallwch chi,
Yn yr holl leoedd y gallwch chi,
Bob amser y gallwch chi,
I'r holl bobl y gallwch chi,
Cyhyd ag erioed y gallwch chi.' 

Nick Sissons, Y Caplan Methodistaidd